.............................................................................................................
İmamların siması tarix guşəsində
5
Bu bəhslər elm mərkəzlərində dərslik vəsaiti kimi istifadə olunması üçün
qısa və xülasə şəklində tərtib olunmuşdur.
nsanların böyük imamların mənəviyyat formalaşdıran məktə-bindən
faydalanmaqda yardımçı olmasını Uca Allahın dərgahından diləyirəm.
Qum-Məhdi Pişvayi
Məhərrəm, 1417-ci hicri qəməri ili
İmamların siması tarix guşəsində
.....................................................................................................................
6
Ə
M RƏL-MÖM N N ƏL
BN ƏBUTAL B (Ə)
mam Əlinin (ə) həyatı barədə qısa məlumat
Həzrət Əli (ə) «Amul-fil»-in (fil ilinin) 30-cu ilində (hicrətdən 23 il
ə
vvəl) rəcəb ayının on üçü Kəbə evində dünyaya göz açmışdır. Atası
Ə
butalib, anası Fatimə Əsəd qızı olmuşdur. Hicrətin 40-cı ili ramazan
ayının iyirmi birində Kufə şəhərində şəhadətə qovuşmuşdur. Müqəddəs
məzarı Nəcəf şəhərindədir.
.............................................................................................................
İmamların siması tarix guşəsində
7
Həzrət Əlinin (ə) həyatının bölmələri
Həzrət Əlinin (ə) besətdən (Məhəmməd (s) peyğəmbərliyə seçilməzdən)
on il qabaq dünyaya gəlməsini, slami hadisələrdə Peyğəmbərlə (s) çiyin-
çiyinə olmasını və o Həzrətin vəfatından sonra otuz il yaşamasını nəzərə
almaqla onun (Həzrət Əlinin) altmış üç illik mübarək ömrünü aşağıdakı beş
hissəyə bölmək olar:
1)–Təvəllüddən Peyğəmbərin (s) besətinə qədər;
2)–Besətdən Peyğəmbərin (s) Mədinəyə hicrətinədək;
3)–Hicrətdən Peyğəmbərin (s) vəfatınadək;
4)–Peyğəmbərin (s) vəfatından Əlinin (ə) xəlifə olmasına qədər (Əbu
Bəkr, Ömər və Osmanın xəlifəlik dövrləri);
5)–Həzrət Əlinin (ə) xəlifəlik dövrü (şəhadətinə qədər).
Bu beş dövrdən bu kitabın mövzusuna uyğun olan 4-cü və 5-ci dövr
haqqında izahat veririk.
Peyğəmbərin (s) vəfatından Əlinin (ə)
zahiri xilafətinədək
Bu bölümə başlamazdan əvvəl xatırladırıq ki, mamət məsələsi Pey-
ğə
mbərin (s) vəfatından (hicrətin on birinci ili səfər ayının iyirmi səkkizi)
mam Həsən Əskərinin (ə) vəfatınadək (hicrətin iki yüz altmışıncı ili rəbbiül-
ə
vvəl ayı) təxminən dörd mərhələdən ibarətdir. Hər mərhələ mamların
dövrün hakiminə qarşı tutduqları mövqelərə əsasən bir sıra xüsusiyyətlərə
malikdir.
1)
mamın səbr etməsi və ya dövrün hakimləri ilə yola getməsi
mərhələsi.
Bu mərhələ Peyğəmbərin (s) vəfatından (18-ci hicri ili) Əlinin (ə) zahiri
xilafətinə qədərki (35-ci hicri ili) dövrü əhatə edir.
2)
Əlinın xilafət başına gəlməsi mərhələsi.
Bu mərhələ Əlinin (ə) dörd il doqquz ay, ondan sonra isə mam Həsənin
(ə) bir neçə aylıq xəlifəliyini əhatə edir. Bu mərhələnin az müddət olmasına
baxmayaraq bu iki mam (Əli (ə) və Həsən (ə) bir çox çətinliklərlə üzləşmiş,
slamın müxtəlif düşmənləri tərəfindən təzyiqlərə məruz qalmış, ancaq
İmamların siması tarix guşəsində
.....................................................................................................................
8
bununla belə, bu mərhələ slam hökumətinin ən parlaq mərhələsi hesab
olunur.
3)
Həqiqi slam hökuməti və dövlət quruluşu qurmaq üçün aparılan
az müddətli səylər mərhələsi.
Bu mərhələ mam Həsənin (ə) sülhündən (hicrətin qırx birinci ili) mam
Hüseynin (ə) şəhadətinə qədər (hicrətin altmış birinci ili məhərrəm ayına
qədər) olan iyirmi ili əhatə edir. mam Həsənin (ə) sülhündən sonra şiənin
yarımgizli işi başlamış və məqsədi haki-miyyətin münasib fürsətdə
Peyğəmbər (s) ailəsinə qaytarılması olan proqramlar hazırlanmışdı. Bu
imkan elə də çətin şey deyildi. Yəni, Müaviyənin ölümündən sonra bu işi
həyata keçirmək olardı.
4)
Hakimiyyətin Peyğəmbər (s) ailəsinə qaytarılması məqsədilə
işlənilən proqramların uzun müddət davam etməsi mər-hələsi.
Bu mərhələnin iki əsrə yaxın müxtəlif sahələrində bir sıra
müvəffəqiyyətlər və uğursuzluqlar əldə olmuş, ideoloji işlərdə, yüz-lərlə
münasib taktikalarda və minlərlə ixlas və şücaətlə dolu işlərdə qəti uğurlar
ə
ldə edilmişdir.
Peyğəmbərin (s) vəfatı və mamət məsələsi
Ə
li (ə) Peyğəmbərdən (s) sonra slam hökumətini idarə etmək üçün ən
səlahiyyətli şəxs olmuşdur. slam aləmində Peyğəmbərdən (s) başqa heç kəs
fəzilət, təqva, fiqh, hökumət (qəzavət), Allah yolunda cihad etmək və bu
kimi gözəl xüsusiyyətlərdə Əliyə (ə) çatmazdı. Məhz bu üstünlüklərə görə
Ə
li (ə) dəfələrlə Allah və Peyğəmbər tərəfindən müsəlmanların gələcək
rəhbəri təyin olunmuşdu. Onların hamsından əsası «Qədir Xum» hadisəsidir.
Buna görə də, Peyğəmbərin (s) vəfatından sonra ehtimal edilirdi ki, Əli (ə)
hökumətə gələrək müsəlmanlara başçılıq edəcək. Ancaq heç də belə olmadı
və xilafət yolu Peyğəmbərdən (s) sonra tamamilə dəyişdi. Əli (ə) siyasi
səhnədən və slam hökumətinin idarə işlərindən uzaqlaşdırıldı.
Dostları ilə paylaş: |