İnanç-ahlak iLİŞKİSİ bağlaminda iman, İSLÂm ve ihsan kavramlari



Yüklə 0,92 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/12
tarix30.10.2018
ölçüsü0,92 Mb.
#76413
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

Yrd. Doç. Dr. Mustafa YÜCE

 

121 



 

-----------Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt 15, sayı 2, 2013----------- 

kesb  olarak  tarif  edilmiştir.

29

  İman  tasdiktir,  fakat  bazı  hususiyetleri 



ve şartları olan bir tasdiktir. Tasdikin ihtiyarî olması, onu, mantıktaki 

tasavvurun zıddı olan tasdikten farklı kılmaktadır. Çünkü mantıktaki 

tasdik, bazen ihtiyarî ve iradî olmayabilir.

30

  



İman bir bilgi veya marifet değildir. Marifet ile tasdik arasında 

da fark vardır. Tasdikin zıddı tekzîb, marifetin zıddı cehalettir. Tasdik 

kalbin haber verilen şeye bağlanmasıdır. Yine tasdik kesbî ve ihtiyarî 

bir  ameldir.  Marifet  ise  bazen  kesbe  ihtiyaç  olmadan  da  tahakkuk 

edebilir.

31

 



İman sadece dil ile ikrardan ibaret de değildir. ‚Ey Muhammed! 

Münafıklar  sana  gelince:  Senin  şüphesiz  Allah’ın  peygamberi  olduğuna 

şehadet  ederiz,  derler.  Allah  senin  kendisinin  resûlü  olduğunu  bilir,  ayrıca 

ikiyüzlülerin 

yalancı 

olduklarını 

da 

bilir.‛

32

 



Münafıklar, 

Hz. 


Muhammed’e  Resûlullah  demekle  mü’min  olmamışlardır.  Çünkü 

iman (veya dinî anlamda tasdik), dil ile ikrardan ibaret değildir. 

Medine  dışında,  bâdiyede  yaşayan  Benî  Esed  kabilesinden  bir 

grubun,  bir  kıtlık  senesinde  Allah  Resûlüne  (s.a.v)  gelerek  iman 

ettiklerini,  bundan  dolayı  ve  zekâttan  kendilerine  bir  şeyler  vermesi 

gerektiğini  söylemişlerdi.  Bunun  üzerine  şu  ayet  nazil  olmuştur. 

Bedeviler, ‘İnandık’ dediler. De ki: Siz iman etmediniz, ama ‘boyun eğdik’ 

deyin.  Henüz  iman  kalplerinize  yerleşmedi...‛

33

  Bedevîlerin  ‘Amennâ’ 



demeleri  mü’min  olmak  için  yeterli  olsaydı  kendilerine  ‘iman 

etmediniz  ve  iman  kalbinize  girmedi’  şeklinde  bir  mukabele 

yapılmazdı.

34

  Bundan  da  imanın  kalbî  bir  amel  olduğunu 



anlaşılmaktadır. 

                                                             

29

 Taftazânî, Şerhu’l-Mekâsıd, V, 184-189. 



30

  Temel  Yeşilyurt,  ‚İmanın  Mahiyeti‛,  Kelam,  (ed.: Şaban  Ali  Düzgün)  Grafiker 

Yay., Ankara  2012, ss. 290-294. 

31

 Taftazânî, Şerhu’l-Mekâsıd, V, 184-186. 



 

32

 Münâfikûn, 63/1. 



33

 Hucurât, 49/14. 

34

 Râzî, Mefatihu’l-ğayb, X, 115-116; Nesefî, Tabsıra, II, 412. 




122 | 

İnanç-Ahlak İlişkisi Bağlamında İman, İslâm ve İhsan Kavramları



 

 

-----------Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt 15, sayı 2, 2013----------- 



Ebû  Hanife  bu  konuyla  ilgili  olarak:  ‚Allah  kalplerde  olanı 

bildiği  için  kâfiri  kâfir  olarak,  mü’mini  de  mü’min  olarak 

isimlendirmiştir.  Biz  ise  böyle  bir  şeye  sahip  olmadığımızdan  dolayı 

dillerden sadır olan tasdik ve tekzibe yani zahire göre  isim veririz‛

35

 

demektedir. 



İmanın  kalbin  tasdiki  olması,  dilin  ikrarının  hiç  öneminin 

olmadığı  anlamına  gelmemektedir.  Kalpteki  imanın  sebepsiz  yere 

veya  bir  mazeret  olmaksızın  ikrar  edilmemesi,  günahtır.

36

  Dünyada 



bir kimseye Müslüman muamelesi yapılabilmesi ve İslam’ın dünyevî 

hükümlerinin uygulanabilmesi için de dilin ikrarı gereklidir.

37

 

1.2. İman-Ahlak İlişkisi 



Yukarıdaki  bilgilerden  anlaşılacağı  üzere  imanı  tasdik  olarak 

tanımlamak her şeyi çözmemektedir. Zira tasdikin nasıllığı önem arz 

etmektedir.  İman  kesin  bir  inanç,  iradî  bir  cehd  ve  kalbî  fiillerden 

oluşan bir yapıya sahiptir.

38

 İmanî ve ahlakî durumların ve eylemlerin 



her  biri  kalple  doğrudan  bağlantılıdır.

39

  İman  ile  ahlâk  arasındaki 



ilişki  pratiğe  yansıdığı  takdirde  imanın  gücü  ortaya  çıkar.  İnsanın  iç 

ve  dış  dünyasını  aydınlatmayan,  ondaki  iç  ve  dış  ahlâkî  güzellikleri 

yansıtmayan bir imanı sorgulamak gerekmektedir. Gerçek bir imanın 

ahlâkî  güzellikleri  meydana  getirmemesi  mümkün  değildir.

40

  Bir 


kimsenin  güzel  ahlaka  sahip  olması,  onun  imanının  kemâliyeti 

                                                             

35

  Ebû  Hanife,  el-Alim  ve’l-Müteallim,  (İmam-ı  Azam’ın  Beş  Eseri  içinde,  nşr.: 



Mustafa Öz), İstanbul 1992, s. 24. 

36

 Ahmet Saim Kılavuz, İman-Küfür Sınırı, Marifet Yayınları, İstanbul 1984, s. 31. 



37

  Ebû  Hanife,  el-Alim ve’l-Müteallim, s.  12; Mâtürîdî,  Kitabu’t-Tevhid, ss.  606-607; 

Sâbunî,    Nureddin,  el-Bidâye  fî  Usûluddîn,(thk.:  Bekir  Topalaoğlu),  DİB  Yay., 

Ankara 1991, ss. 87-88; Taftazanî, Şerhu’l-Akaid, s. 154. 

38

  İlhami  Güler,  ‚İman  ve  İnkârın  Ahlakî  ve  Bilişsel  (Kognitif)  Temelleri‛, 



İslamiyat, c.1, s.1, Ocak-Mart 1998, ss. 10-11. 

39

 Talip Özdeş, ‚Kur’ân’da Ahlakî Değerler‛, IX. Kur’ân Sempozyumu 14-16 Nisan 



Konya, Fecr Yayınları, Ankara 2007, s. 85. 

40

 Komisyon, (Şaban Ali Düzgün, Muammer Esen, Mahmut Ay), Sistematik Kelam



(ed.: Ahmet Akbulut), Ankuzem, Ankara 2005, s. 167. 


Yüklə 0,92 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə