Ingilis, fransız ##İxtisas : Riyaziyyat müəllimliyi, Riyaziyyat-informatika müəllimliyi, Kimya-biologiya

E)  Plutarx . “ Natiqlik  haqqında ”

10. “Azərbaycanın kifayət qədər öyrənilməmiş  mədəniyyəti Mesopatamiyadakından qat-qat 

qədimdir”.   Fikrinin  müəllifi  kimdir ?

A)  Koni

B)  Ə.Fərzəli

C)  Q.Kazımov

D)  Plevako

E)  F.Heyerdal

11.  Verilənlərdən   biri  “ Ritorika ”  əsərinin  hissəsi  deyil .

A)  Natiq  nitqinin   morfoloji   quruluşu

B)  Nitqin  tərtibi   prinsipləri

C)  Natiq  üçün  lazım  olan  şəxsi  keyfiyyət 

D)  Nitqin  texnikası, vasitələri  və  priyomları

E)  Şəxsi qabiliyyət

12.  Aristotel  natiq  nitqi  üçün  mühüm  sayırdı. Biri  yanlışdır.

A)  Materialın   düzgün seçilməsi  və  planın  tutulması

B)  Materialın  və  faktların  əvvəlcədən  nəzərdə  tutulmaması

C)  Söyləmə  zamanı  uyğun  üslubun   müəyyənləşməsi

D)  İntonasiya   qaydalarına  əməl  edilməsi

E)  Emosiyaların  özünəməxsus    forma  ilə  verilməsi

13.  “Varlığında   danışıq   gözəlliyi   olmayan   adam   bu   dünyada   su  və   gil   palçıq   ilə  

suvanmış  divar  surətinə  bənzəyir ”. Bu  fikrin  müəllifi  kimdir ?

A)  M. Füzuli

B)  Q. Təbrizi

C)  S. Təbrizi

D)  A.  Ərdəbili

E)  M. F. Axundov

14. “ Karotkoe rukovodstvo  krasnoreçi ” hansı əsərin  əsasında   yazılmışdır?

A)  “ Natiqlik  haqqında ”

B)  “ Natiq ”

C)  “ Ritorika ”

D)  “ Brut, yaxud  məşhur  natiqlər  haqqında”

E)  “ Nitq  mədəniyyəti ”

15.   Bu   alimə   görə, natiq    dinləyicinin   hissiyyatına    təsir    etməlidir. Bunun   üçün də o, 

natiqliyin  təsirgöstərmə   vasitələrindən   istifadə  etməyi   bacarmalıdır.

A)  Siseron

B)  A. P. Çexov

C)  Aristotel

D)  Lomonosov

E)  İbn  Qabus

16. Biri qədim və orta əsrlərin məşhur natiqi deyil.

A) İ.Nəsimi

B) N.Gəncəvi

C) İbn Sina

D) X.Təbrizi

E) M.Nəvvab

17.  Nitq  mədəniyyətinə  aid  edilmiş  cəhətlərdən  biri  yanlışdır.

A)  Nitq   mədəniyyəti  dedikdə  ancaq  dilin  təsvir  və  ifadə  vasitələrindən  istifadə  formaları  başa 

düşülür.

B) Nitq  mədəniyyəti  tətbiqi  dilçilik   sahəsidir.

C) Nitq  mədəniyyəti  geniş mənada fikir, düşüncə mədəniyyətidir.

D)  Nitq   mədəniyyəti,  hər  şeydən  əvvəl,  dilin  fəaliyyətdə  olan  normalarının  və  kateqoriyalarının 

tələblərinə ciddi əməl edilməsidir.

E) Nitq  mədəniyyəti şifahi və yazılı nitqin vəhdətindən ibarətdir.

18. Bu kəlam hansı məşhur natiqə məxsusdur? “Kim Demosfen olmaq istəmirsə, o əsl natiq 

deyil”.

A) Kvintilian

B) Siseron

C) Lisi

3

---

D) Aristotel

E) Sokrat

19. Bu məşhur kəlamın müəllifi kimdir? “Təbabət üç nəhəngin çiynində dayanır: bitki, bıçaq, 

söz! “.

A) Aristotel

B) Demokrit

C) Hippokrat

D) Siseron

E) Ibn Sina

20. H.Əliyevin natiqlik məharəti haqqında yazılmış “Heydər Əliyev dil haqqında və Heydər 

Əliyevin dili” adlı əsərin müəllifi kimdir?  

A) Z.Məmmədov  

B) A.Qurbanov  

C) N.Abdullayev  

D) M.Məmmədov  

E) V.Əliyev  

21.  Loqoqraflar  kim  idi ? 

1- Hüquqi  təhsil  almış   adamlar  idi, xüsusi  muzdla  nitqlər  yazırdılar.

2- Vəkillər  idi,  məhkəmədə  müttəhimi  müdafiə  edirdi.

3- Natiqlər  idi,  məhkəmədə  çıxış  edirdilər.

4-Hakimlər  idi, qulları  müdafiə  edirdilər.

5-  Lisi, Esxen, Demosfen məşhur loqoqraf olmuşlar.

A) 2, 5

B) 2, 3

C) 3, 4

D) 1, 3

E) 1, 5

22. Kimlər   antik  dövrün   natiqləri   sırasında  verilə  bilməz.

1- Lomonosov, Plevako

2-  Demosfen, Siseron

3-  Kvintilianın, Trasimax

4-  Lisi, Esxin

5-  Hiperid, Koni

A) 1

B) 2, 3

C) 4, 5 

D) 2, 4, 5

E) 3, 4

23.  Bunlardan  biri  Qədim  Yunanıstanda  natiqlik  sənətinin  inkişafına   təsir  göstərən  

səbəblərdəndir.

1- Solon  qanunları

2- Fəlsəfə  elminin  inkişafı

3- Tarix  elminin  inkişafı, siyasət,  tarix

4- Siyasət, iqtisadiyyat

5- İqtisadiyyatın  inkişafı, Solon  qanunları

A) 5

B) 2 

C) 3 

D) 4 

E) 1

24. Azərbaycan nitq mədəniyyətinin  sistemli şəkildə öyrənilməsi hansı illəri əhatə etmişdir? 

Düzgün olanı göstərin.

1 -  1920-30

2 -  1920-50

3 -  1950-60

4 - 1950-70

5 -  1960-80

A) 2, 4

4

---

B) 1, 3

C) 4, 5

D) 2, 5 

E) 1, 3

25. A.Abdullayevin nitq mədəniyyətinə dair yazılmış əsərləri hansılardır?  

1- “Müəllimin nitq mədəniyyəti haqqında”  

2 - “Nitq mədəniyyəti və natiqlik məharəti haqqında”  

3 - “Müəllimin nitq fəaliyyəti”  

4 - “Nitq mədəniyyəti”  

5 - “Nitq mədəniyyəti və üslubiyyatın əsasları”  

A) 1, 5  

B) 1, 2  

C) 2, 3  

D) 3, 4  

E) 2, 4  

26. Nitq mədəniyyətinin birbaşa əlaqəsi olmayan elmləri seçin.

1- Kimya

2 – ədəbiyyat

3 – Biologiya

4 - Psixologiya

5 – Coğrafiya

6- Məntiq

A) 1, 3, 5 

B) 1, 5, 4

C) 2, 3, 1

D) 3, 4, 2

E) 2, 4, 5

27.  Ümumxalq dili hansı tərkib hissələrə bölünür? 

1- ədəbi dil 

2- rəsmi və kütləvi dil

3- danışıq dili

4- dialekt və şivə 

5- şifahi və yazılı 

A) 1, 4

B) 2, 4

C) 3, 5

D) 4, 5

E)  1, 3 

28. Aşağıda verilmiş bəndlərdən hansı ümumxalq danışıq dilinə aiddir? 

1- rəsmi danışıq; 

2- dialekt danışığı; 

3- jarqon danışığı; 

4- kütləvi-ədəbi söhbət; 

5- loru danışıq 

A) 2, 3, 5 

B) 1, 2, 4

C) 2, 4, 5 

D) 1, 4, 5 

E) 1, 3, 4 

29.  Orfoepik qaydaların müəyyənləşməsində istifadə olunan prinsipləri seçin.

1. fonetik prinsip

2. tarixi-ənənəvi prinsip

3. morfoloji prinsip

4. səsli danışıq prinsipi

5. qrafik prinsip

6. ifadəli oxu prinsipi

A) 1, 5

5

---