14
– Bu çox cəsarətli qərardır.
– Elədir. Üstəlik, biz kənd təsərrüfatına çox kömək edirik.
Əhalinin yarısı kənd yerlərində yaşayır. Buğda yetişdirilən
torpaqların hər hektarına görə kəndlilərə 50 dollar verilir.
Bundan əlavə, biz kəndlilərə gübrə sarıdan ciddi kömək etməyi
planlaşdırırıq və artıq bu işə başlamışıq. Biz dövlət xətti ilə
texnika alırıq və istehsalın artırılması üçün bu texnikanı güzəştli
qiymətlə kəndlilərə icarəyə veririk. Bir daha demək istəyirəm
ki, iqtisadiyyat maksimum dərəcədə liberallaşdırılmışdır. Bizdə
özəl sektorun ÜDM-də payı 80 faizdən çoxdur. Onu da nəzərə
almaq lazımdır ki, neft və qaz sahəsi dövlətin inhisarındadır,
bunlar isə iqtisadiyyatın əsasıdır. Buna görə də bütün amillərin
məcmusu və əlbəttə, vəziyyətin sabitləşməsi, xarici
investorların Azərbaycana inamı bu uğurları qazanmağımıza
imkan vermişdir. Əlbəttə, üç il dalbadal təqribən 30 faiz və daha
artıq iqtisadi artıma nail olmaq, demək olar ki, dünya
rekordudur. Lakin mənim üçün hətta bunlar da çox mühüm
göstərici deyildir. Ölkədə yoxsulluğun azalması daha mühüm
göstəricidir, çünki ÜDM-in səviyyəsi hələ o demək deyil ki, bu
imkanlardan hamı istifadə etmişdir. Yoxsulların sayı 2003-cü
ildəki 50 faizdən 2007-ci ildə 20 faizə qədər azalmışdır. 2007-ci
ilin yekunlarına görə isə, bizdə olan məlumatlara əsasən, bu
göstərici daha aşağı olacaqdır. Bu, əsas göstəricilərdən biridir.
Son 4 ildə biz regional inkişaf proqramını həyata keçirməklə
ölkədə 600 mindən çox yeni iş yeri açmağa nail olmuşuq. Təkcə
Bakı deyil, bütün bölgələr inkişaf edir. Biz infrasrukturun
inkişafına külli məbləğdə vəsait sərf edirik. Gələn il, ilk dəfə
olaraq, daxili investisiyaların həcmi xarici investisiyaların
həcmini aşacaq, xarici investisiyalar isə ildə bir neçə milyard
dollar deməkdir. Buna görə də ölkəmiz iqtisadi hərc-mərclik
dövrünün bütün çətinliklərini geridə qoymuşdur və indi biz
inamla inkişaf edirik. Son 5 ildə biz dövlət xərclərini, demək
olar ki, 10 dəfə artırmağa nail olmuşuq. 2003-cü ildə bu
xərclərin məbləği bir milyard dollardan bir qədər artıq olduğu
15
halda, 2008-ci ildə on iki milyard dollara çatacaqdır. Bunlar
bizim icmal büdcəsinin parametrləridir.
– Bəli, cənab Prezident, Azərbaycan Bakı–Tbilisi–
Ceyhan neft kəmərinin, Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz
kəmərinin çəkilməsində xüsusi fəallıq göstərmişdir, bu
kəmərlərlə enerji daşıyıcılarını nəql edir. İndi isə
eşitdiyimizə görə, tezliklə Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu da
işə salınacaqdır. Xahiş edirəm, səhv etsəm səhvimi düzəldin.
Deyə bilərikmi Azərbaycan regionda lider dövlətə çevrilir?
– Hər halda, regionda mühüm rol oynayan dövlətə xas olan
bütün parametrlər bizdə mövcuddur. Bizim ölkəmiz
karbohidrogen ehtiyatları ilə zəngindir, bu həmişə belə
olmuşdur. Biz sahildən uzaqda, dənizin dərinliyində yerləşən
yataqlardan neft çıxarmağa, neft və qaz kəmərləri çəkməyə
başlamışıq. Bizim dünya bazarlarına birbaşa çıxışımız yoxdur.
Yeri gəlmişkən, neft hasil edən ölkələr arasında bizimlə eyni
vəziyyətdə olanlar azdır. Həmin ölkələrin əksəriyyətinin dünya
bazarlarına birbaşa çıxışı vardır. Buna görə də biz nefti
çıxarmaqla, sahilə çatdırmaqla bərabər, onu iki ölkə ərazisindən
keçməklə dünya bazarlarına nəql etməli idik. Bu gün bizim üç
neft kəmərimiz var: Bakı–Tbilisi–Ceyhan, Qara dənizə çıxan
Bakı–Supsa və Bakı–Novorossiysk kəmərləri. Bundan əlavə,
qazı qonşu ölkələrə çatdıran Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz
kəmərimiz mövcuddur. Artıq indi Azərbaycanda hasil edilən
qaz Gürcüstan, Türkiyə və Yunanıstan bazarlarına daxil olur.
Gələcəkdə biz istehlakçılarımızın coğrafiyasını genişləndirməyi
nəzərdə tuturuq. Azərbaycan qazını Yunanıstana satmaqla biz
Avropa İttifaqı bazarına çıxırıq. Bu çox yaxşı başlanğıcdır,
onun yaxşı perspektivləri vardır. Bakı–Tbilisi–Qars dəmir
yolunun layihəsi ən azı 10 il müzakirə edildi. Lakin maliyyə
mənbələri olmadığına görə, bu layihə kağız üzərində qalmışdı.
Biz bu prosesi, necə deyərlər, ölü nöqtədən tərpətməyə nail
olduq. Bu, ölkəmiz üçün, eləcə də Gürcüstan üçün, Türkiyə
üçün və bütövlükdə Mərkəzi Asiya regionu üçün, Avropa üçün
tarixi layihədir. Çünki bu dəmir yolu Avropa ilə Asiyanı çox
16
etibarlı və qısa yolla birləşdirəcəkdir. Bu, İpək Yolu layihəsinin
əməli təcəssümüdür. Bu layihənin təşəbbüsçüsü bizik, üstəlik,
bundan ötrü zəruri vəsaitin yarısını – təqribən 200 milyon dollar
pul ayırmışıq. Lap bu yaxınlarda biz Gürcüstanda mərasim ke-
çirdik, Gürcüstan, Türkiyə və Azərbaycan prezidentləri dəmir
yolunun tikintisinin təməlini qoyduq. Bütün bu amillər, eləcə də
Azərbaycanın geosiyasi əhəmiyyətinin getdikcə artması,
regionda baş verən proseslərə təsir göstərmək imkanı sayəsində
ölkəmiz Cənubi Qafqazın adi bir ölkəsindən regional
problemlərin həllində fəal iştirak edən ölkəyə çevrilmişdir. Özü
də bütün regional layihələrimiz, bütün təşəbbüslərimiz
əməkdaşlığa, təhlükəsizlik, o cümlədən Avropa üçün enerji
təhlükəsizliyi tədbirlərinin möhkəmlənməsinə, Xəzər, Qara
dəniz, Baltik dənizi, Mərkəzi Asiya regionu, Qafqaz və Avropa
arasında regional əməkdaşlığa yönəlmişdir.
– Deməliyəm ki, sizin Moldovadakı səfirliyiniz çox fəal
işləyir. Bu il baş vermiş dəhşətli quraqlıqdan sonra bizə san-
ballı maliyyə yardımı göstərən ilk ölkə Azərbaycan olmuş-
dur. Moldova–Azərbaycan əməkdaşlığı sahəsində hansı
perspektivlər var?
– Zənnimcə, bu sahədə çox gözəl perspektivlər var. Bizim
qarşılıqlı siyasi əlaqələrimiz çox yaxşı səviyyədədir. Sizin qeyd
etdiyiniz kimi, biz Moldovada səfirlik açmışıq və o, artıq fəal
işləyir. Biz GUAM təşkilatı çərçivəsində əməkdaşlıq edirik,
regional əməkdaşlıq məsələlərini orada da fəal müzakirə edirik.
Bildiyiniz kimi, GUAM-ın təşəbbüsü ilə Birləşmiş Millətlər
Təşkilatında dondurulmuş münaqişələr məsələsi müzakirə
ediləcəkdir. Bu da çox vacibdir. Münaqişələrin həlli üçün
GUAM çərçivəsində səylərimizi birləşdirmişik, çünki yuxarıda
dediyim kimi, bu münaqişələrin hamısı eyni təbiətlidir,
təcavüzkar separatizmlə bağlıdır və bu münaqişələrin hamısı az
və ya çox dərəcədə etnik təmizləmələrlə müşayiət olunmuşdur.
Bu münaqişələr nəticəsində Moldovanın, Gürcüstanın və
Azərbaycanın ərazi bütövlüyü pozulmuşdur. Buna görə də biz
qarşıya
qoyulmuş
məqsədə
çatmaq,
müstəqilliyimizi
Dostları ilə paylaş: |