Innovative trends in science, practice and education

---

INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE " INNOVATIVE TRENDS IN SCIENCE, PRACTICE AND 
EDUCATION" 

 
 
 

2022 Munchen, (Germany)
 
127 
 
O`ZBEK TILIGA O‘ZLASHGAN SO‘ZLAR TARIXIDAN
 
https://doi.org/10.5281/zenodo.7331728
  
Toshkent viloyati
Chirchiq davlat pedagogika instituti magistranti
Maxamatxo’jaeva G.U. 
 
Annotatsiya: 
Jamiyat taraqqiy etib borar ekan, til lug‘at boyligi ham u bilan 
birga rivojlanib boradi. Bu jarayonda ichki va tashqi omillar xizmat qiladi. Ushbu 
maqolada ma’lum bir til lug‘at boyligining tashqi omil asosida qanday shart-
sharoitlar ko‘ra boyib borishi va asosan, o‘zbek tilining boshqa tillardan so‘z 
o‘zlashtirish tarixiga nazar solinadi. 
Kalit so‘zlar:
lug‘at, o‘zlashma so‘z, lug‘aviy birliklar, jarayon, hodisa, ichki 
va tashqi imkoniyat, so‘z turkumi, yozma va og‘zaki muloqot, ikkitillilik, hamkorlik. 
KIRISH 
Ma’lumki, har qanday til o‘z lug‘at boyligini ichki va tashqi manbalar asosida 
doimiy ravishda boyitib boradi. Ichki imkoniyat deganda, ma’lum bir til lug‘at 
tarkibining bevosita ichki imkoniyatlar, ya’ni grammatik qo‘shimchalar, bir so‘z 
turkumidan boshqa bir so‘z turkumiga o‘tish, shevalardan so‘z qabul qilish kabi 
vositalar orqali kengayib borishi tushuniladi. Tashqi imkoniyat tushunchasi ostida 
esa turli xil sabablarga ko‘ra bir tildan ikkinchi bir tilga kirib kelgan lug‘aviy 
birliklarni, ya’ni so‘z o‘zlashtirish hodisasini nazarda tutamiz. 
ADABIYOTLAR SHARHI 
Rus tilshunos olimi Yu.S.Sorokin so‘z o‘zlashtirishning sabab va zaruratlarini 
o‘z tadqiqotlarida chuqur o‘rganib chiqqan. Uning yozishicha, ―O‘zlashtirishning
zarurati hech bo‘lmaganda uchta holat bilan izohlanadi: 
1.
Rus adabiy tili lug‘aviy tizimidagi yetishmaydigan qismlarni 

---