Inocte 2017 II. International New Tendencies Congress in Ottoman Researches
Yüklə 4,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku
- Anahtar Kelimeler
- Anahter Kelimeler
Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 43 ANADOLU’DAKİ KONARGÖÇER AŞİRETLERDE ORTA ASYA TÜRK KÜLTÜR İZLERİ Faruk SÖYLEMEZ * ÖZET Osmanlılar döneminde Anadolu’da bulunan konargöçer aşiretler üzerine son yıllarda az da olsa birtakım çalışmalar yapılmaktadır. Ancak aşiretlerin bölge bölge ele alınarak kültürel yapıları ve gündelik hayatları ile ilgili çalışmaların yapılması ve hatta bunların Türkiye dışındaki ve özellikle Orta Asya’daki Türklerin konargöçer kültürleri ile karşılaştırılması Türk kültür birliğinin sağlanmasında önemli katkılar sağlayacaktır. Böylece aynı kültür değerlerine sahip Türk topluluklarının birbirlerine yabancılaşmasının da önüne geçilmiş olunacaktır. Bu çalışmada, Anadoluda konargöçer olarak hayatlarını sürdüren aşiretlerin kültürleri ele alınarak bu kültür unsurlarının Orta Asya Türk kültür değerlerinden taşıdıkları izler üzerinde durulmaktadır. Özellikle Orta Anadolu ve Güneydoğu Toroslarda yaşayan aşiretlerin gündelik hayatlarını ele alarak koyunculukla ilgili birtakım inanışlar ve uygulamalar ile halı-kilim dokumaları, giyim-kuşam kültürü, evlenme adetleri ve özellikle “kalın” kavramı ve bu kavramı mehir ile başlık arasındaki farklar tartışılacaktır. Ölen kardeşin dul kalan eşiyle diğer kardeşin evlenmesi, aşiret boy beylerinin seçimi, düğün adetleri gibi Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk boylarının taşıdıkları ve günümüze kadar yaşatılan birtakım adet ve gelenekler ele alınacaktır. Bunun yanı sıra kışlaktan yaylağa ve yaylaktan kışlağa yapılan göçler ve bu göçler esnasında “bahargâh ve güzlek” olarak adlandırılan ara bölgelerde konargöçerlerin konaklamaları da ele alınacaktır. Konargöçer aşiretlerin gerek kendi içerinde gerekse diğer aşiretlerle aralarında meydana gelen anlaşmazlıkların halledilmesinde ortaya koydukları çözümlere de yer verilecektir. İki grup arasında meydana gelen kavgalarda kavganın büyümesini önlemek ve kan dökülmesini önlemek amacıyla bir kadının başındaki örtüyü her iki grubun ortasına atarak onları durdurması gibi Türk kültüründe eskiden beri var olan geleneklerin günümüzde de Anadolu aşiretlerinde yaşatılıyor olması önemli noktalardan birini oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Aşiret, Kültür, Orta Asya, Anadolu, Konargöçer. * Prof. Dr., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, email: fsoylemez@ksu.edu.tr , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 44 OSMANLI TOPLUMUNDA YÖRÜKLERİN SOSYO KÜLTÜREL YAPISI Fatih USLU * ÖZET Osmanlı İmparatorluğu’nun gelişmesinde, yeni fethedilen yerlerin Türkleştirilmesinde ve boş yerlerin şenlendirilerek ekonomik hareketliliğin sağlanmasında konargöçer aşiretlerin önemi büyüktür. Konargöçer yaşam tarzının yapısında bulunan özerklik ve özgürlük, ayrıca konargöçerlere sağlanan bazı ayrıcalıklar ve korumalar bu yaşam biçimini imparatorluk coğrafyasında çekici hale getirmiş, bu yüzden Yörük aşiretleri kayıt altına alınmaya ve iskâna her zaman direnmişlerdir. Osmanlı döneminde 18.yüzyıla gelinceye kadar ayrıcalıklı bir konumda olan Yörükler, fetihlerin sona ermesi ve toprak kayıplarının başlaması ile ayrıcalıklarını kaybetmiştir. Osmanlılar döneminde yaşayan Yörüklerin çoğu Anadolu’da bir kısmı da Rumeli’de bulunuyordu. Bu aşiretleri nizam ve inzibat altında almak ve güçlerinden yararlanmak için kanunlar hazırlanmış gerek Fatih Kanunnamesinde gerekse Kanuni Sultan Süleyman’ın Kanunnamesinde Türk aşiretleri hakkına maddeler yer almıştır. Osmanlılar Yörükleri sistemli bir şekilde toprağa yerleştirmeğe çalışmışlardır. Göçebeler Osmanlılar devrinde de orta Asya’dan getirdikleri koyun ve atı besliyor yine onlar gibi deveyi taşıma vasıtası olarak kullanıyorlardı. Osmanlı devletinin de seferlerde askerin azığını develer ile taşıttığı bildirilmektedir. Anadolu’nun pek meşhur atlarını yetiştirenler halılarını dokuyanlar bunlar idi. İrsi reislerinin idareleri altında yaşayan bu aşiretlerin yaylak ve kışlakları belli idi. Fakat göç yolları üzerindeki köylere zarar vermekten geri durmuyorlardı. Anadolu Türklüğünün en canlı unsurunu teşkil eden ve devlet kavramına yabana olan bu kitlelerin bu hareketlerinin temelinde bazı amilleri vardı. Bazen vergi tahsildarlarının açgözlülüğü bazen aşiret reislerinin hırs ve menfaati bazen de yoksulluklarıdır. Anahtar Kelimeler: Yörük, Konargöçer, Evlad-ı Fatihan, Osmanlı. * Yrd. Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi, email: fatihuslu@akdeniz.edu.tr , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 45 XIX ƏSRIN II YARISINDA VƏ XX ƏSRIN ƏVVƏLLƏRINDƏ TÜRKIYƏDƏ TƏHSIL Fərrux RÜSTƏMOV * ÖZET Məqalədə XIX əsrin II yarısında və XX əsrin əvvəllərində Türkiyədə məktəb təhsiilinin inkişaf xüsusiyyətləri təhlil edilir, yeni açılan məktəblərdə təhsilin təşkili məsələləri araşdırılır. Anahter Kelimeler: Türkiyədə təhsil, Hərbi mühəndislik məktəbi, tənzimat dövrü, rüşdiyyə məktəbləri, “Yeni osmanlılar” * Prof. Dr., Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, email: farrukhrusyamov@gmail.com , AZERBAYCAN Yüklə 4,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|