Inocte 2017 II. International New Tendencies Congress in Ottoman Researches
Yüklə 4,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku
- Anahtar Kelimeler
- Tevziat Defterlerine
- Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 13 TÜRK ERMENİ İLİŞKİSİ
Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 11 II. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DONANMASI’NI ISLAH FAALİYETLERİ Abidin TEMİZER ÖZET Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılda her alanda başlayan Batılı tarzda yenileşme hareketleri doğal olarak Osmanlı donanmasında da görülmüştür. Özellikle yüzyılın ikinci yarısında Sultan Abdülaziz döneminde bu konuda ciddi bir girişim görmekteyiz. Bunda özellikle Fransızların Cezayir’i, İtalyanların Trablusgarp’ı, İngilizlerin Mısır’ı ve Rusların da boğazları deniz yoluyla tehdit etmesi etkili olmuştur. Sultan Abdülaziz’in çabaları sonucu Osmanlı donanması dünyada üçüncü sıraya yükselmiştir. Abdülaziz’in başlattığı ıslahat çabalarını Sultan II. Abdülhamid devam ettirmiştir. 19. Yüzyıldan itibaren görüldüğü üzere Abdülhamid döneminde de donanmada yapılan ıslahatlarda Batılı devletlerin etkisi yoğun bir şekilde görülmüştür. Sultan Abdülhamid donanmaya bir taraftan yeni gemiler katarken diğer taraftan da mevcut gemileri onarma yoluna gitmiştir. Personelin eğitimine önem vermiş, Tersane-i Amire ve Mekteb-i Bahriye’de yeni bir teşkilatlanmaya gitmiştir. Bu çalışmada söz konusu ıslah faaliyetlerinin yoğun olarak yapıldığı dönemlerden biri olan II. Meşrutiyet döneminde Osmanlı donanması incelenmiş ve donanmanın güçlendirilesi için yapılan ıslahat faaliyetlerinin niteliği, niceliği ve Batı’nın etkisi tartışılmıştır. Çalışmada Denizcilik Müzesi Arşivi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Donanma Mecmuası ve literatürden istifade edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Donanması, ıslahat, meşrutiyet Doç. Dr., Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, e-mail: abidintemizer@hotmail.com , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 12 III. SELİM DÖNEMİNDE EŞKİYALIK OLAYLARI VE EŞKİYALIKLA MÜCADELE Ahmet AKSIN * -Emrah MARAL ** ÖZET Osmanlı Devletinde meydana gelen eşkıyalık ya da halk hareketleri 16. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmaya başlamış ve her geçen dönem artarak devam etmiştir. 16. ve az da olsa 17. yüzyıllardaki bu sosyal olaylar üzerine bazı çalışmalar yapılmış olsa da 18. yüzyılda meydana gelen olaylar hakkında kesin bir malumat yoktur. Bu dönem üzerine yazılan eserler veya makaleler ya genel bir değerlendirme ya da bölge tarihi açısından ele alınmaktadır. Bu bağlamda biz de bu tebliğimizde 18. yüzyılın sonlarında tahta çıkan III. Selim (1789-1807) döneminde meydana gelen eşkiyalık olayların sosyal ve iktisadi yansımalarını değerlendireceğiz. Zikredilen dönemde eşkıyalıkla mücadele için şehirde bulunan yöneticiler tarafından birtakım tedbirler alınmakta ve güvenliği tehdit eden eşkıyalık hareketleriyle mücadelede taşrada görev alan idarecilerin işbirliği yapmaları merkez tarafından istenmekteydi. Yöneticilerin ittifak halinde eşkıya ile mücadelesi büyük önem arz etmekteydi. 18. yüzyılın sonlarında Osmanlı Devleti’nde meydana gelen siyasi ve sosyal olayların toplum düzenine ve sosyal hayata yansımalarının inceleneceği bu tebliğimizde, Osmanlı arşiv kaynaklarından biri olan ve günümüze kadar hiç değerlendirilmemiş olan Tevziat Defterlerine dayanarak (ağırlıklı olarak) bu olayları izah etmeye çalışacağız. Tebliğimizi hazırlarken kullanacağımız ana kaynak olan tevziat defterleri dışında Başbakanlık Osmanlı Arşivinde bulunan kalebend, mühimme ve mühimme-i mektum defterlerinden ve tetkik eserlerden de istifade edilecektir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı, III. Selim, Eşkıyalık, Tevziat Defterleri * Prof. Dr. Fırat Üniversitesi, email: aksin23hotmail.com, TÜRKİYE ** Arş. Gör., Sinop Üniversitesi, email: emaral@sinop.edu.tr , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 13 TÜRK ERMENİ İLİŞKİSİ Ahmet EYİCİL ÖZET I. Kılıç Arslan (1092-1107) döneminde Türklerle Ermeniler arasındaki ilişkiler dostane bir şekilde devam etti. Türklerin hoşgörüsü karşısında Selçuklulara yaklaştılar. Fakat bu dönemde Ermeniler, gizliden gizliye Haçlılarla işbirliği yapmaktan da çekinmediler. Moğollar döneminde Ermeniler, Türklere karşı cephe aldılar. Daha sonra Moğolların desteğini kaybedince Türklere karşı Haçlı Seferlerinin düzenlenmesini istediler. Bunun üzerine Sultan Baybars 1266’da Ermenilerin yaşadığı Maraş merkezini ele geçirdi ve 1374’te Memluklular, Kilikya Ermeni Prensliği’ni ortadan kaldırdı. Osmanlı döneminde, Maraş’ta bulunan Ermeniler Türklerle birlikte barış içinde yaşadılar. 1862-1915 yılları arasında Maraş’ta yaşayan Ermeniler iki yılda bir devlete başkaldırdılar. İsyanlara katılmayan Ermeniler ise huzur ve güven içerisinde yaşadılar. Maraş’ta Ermenilerin ekonomik ve sosyal durumu çok iyi idi. Ermenilerin çoğunlukta bulunduğu mahalleler olmakla birlikte şehrin diğer mahallelerinde Türklerle birlikte komşu olarak yaşıyorlardı. İki katlı evlerin bir katında Türk bir katında Ermeni birlikte oturabiliyordu. Şehirde yaşayanların kiliseleri camileri ve okulları ayrı idi. Bir Türk ile bir Ermeni mahkemede birbirlerini şahit veya vasi olarak tayin edebiliyordu. Şehirde bulunan en güzel binalar, en verimli araziler ve en güzel bağlar Ermenilerin elindeydi. Ermenilerin bu sosyal refahından Türkler rahatsız olmuyordu. Ermeniler ticaret, sanat, kuyumculuk ve tarım gibi geliri yüksek olan işleri yapıyorlardı. Her birinin iyi bir mesleği vardı. Türkler ise meslek edinemediklerinden fazla gelir getiren ciddi bir işe sahip değillerdi. Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı’na girince bütün vatandaşlarının sefere katılmasını istedi. Bu davete katılmak istemeyen Maraş Ermenilerinin bir kısmı Zeytun (Süleymanlı)’da isyan ettiler. Ekim 1914’te Süleymanlı’da başlayan isyan Nisan 1915’e kadar devam etti. Burada tutunamayacağını anlayan Ermeni isyancıları Süleymanlı’dan kaçarak Maraş’ın güneyindeki Fındıcak bölgesine geldiler ve burada isyana devam ettiler. Fındıcak’taki isyan Nisan 1915’ten Ağustos 1915’e kadar devam etti. Fındıcak isyanı bastırıldıktan sonra isyana katılanların bir kısmı Halep ve Deyrizor’a gönderildi. Ağustos 1915’te Maraş’ta 10294 Ermeni’nin kalmasına izin verildi. Mesleği olanlarla tarım ve ticaretle uğraşanlara, yaşlı ve din adamlarına dokunulmadı. Mondros Mütarekesi’nden sonra Halep ve Deyrizor’a gönderilen Ermeniler devletin desteğiyle Maraş’a geri döndüler. Ermeniler Maraş’a gelince, Türkler kucak açarak ihtiyacı olanlara maddi ve manevi yardımda bulundular. Böylece Türklerle Ermeniler arasında yeniden barış ve huzur sağlandı. Ancak bu huzur ortamı fazla sürmedi. Fransızların Maraş’ı işgali sırasında Ermeni askerleri Türkleri rahatsız etmeye ve fırsat buldukça da katletmeye başladı. Ermeniler birlikte yaşadıkları Türklerin yerine işgalci Fransızların yanında yer aldılar. Bu nedenle Türkler topraklarını savunmak için Fransız askerlerinden çok Ermeni askerleriyle savaştılar. Anahtar Kelimeler: Türk, Ermeni, Fransız, İngiliz, Maraş, ilişkiler, isyan. Prof. Dr., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi, E-mail: aeyicil@ksu.edu.tr , TÜRKİYE Yüklə 4,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|