Inocte 2017 II. International New Tendencies Congress in Ottoman Researches



Yüklə 4,02 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə34/38
tarix09.03.2018
ölçüsü4,02 Kb.
#31026
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   38

Inocte 2017 
International New Tendencies Congress in Ottoman Researches 
September 12-14, 2017 Baku 
103 
TANZİMAT DÖNEMİ ERZURUM İMAR MECLİSİ (1845-1846) 
Tahir BİLİRLİ
*
 
ÖZET 
Tanzimat'la birlikte, Osmanlı Devleti'nin yeniden kalkınmasını gerçekleştirmek, öncelikle 
ülkenin içinde bulunduğu durumun genel olarak bilinmesine bağlıydı. Bu çerçevede 1845 yılının 
başında  devlet,  taşranın  çeşitli  bölgelerinden  ikişer  vücuh  ve  kocabaşı  Dersaadet'e  çağırarak 
bölgelerinin durumları hakkında detaylı bilgiler almıştır. Vücuh ve kocabaşların verdiği bilgilerin 
yerinde  incelenerek  belirlenmesi  için  de  Tanzimat'a  dahil  olan  bölgelerde  1845  yılında  İmar 
Meclisleri adı altında meclisler oluşturulmuştur. Beşi Anadolu'da beşi Rumeli'de olmak üzere 
toplam 10 adet  kurulan İmar Meclisleri gittikleri bölgelerin nüfus, tarım, ticaret, hayvancılık, 
madencilik, evlilik, eğitim, sağlık ve bayındırlık gibi durumlarını araştırıp, bunları rapor olarak 
Meclis-i Vâlâ'ya sunacaklardır.  
Anadolu'da  kurulan İmar Meclisleri'nden birisi de Erzurum İmar Meclisi'dir. Bu  meclis 
görev bölgesi dahilinde olan Erzurum ve bağlı kazalarının imar durumuna dair raporlar hazılayıp 
Meclis-i Vâlâ'ya sunmakla görevlendirilmişlerdir. Ancak bu meclis mesaisinin çoğunu Tanzimat’a 
karşı Van’da çıkan isyanı yatıştırmak için ve Tanzimat’ın doğru bir şekilde halka anlatılması için 
harcamıştır.  Bu  çalışmada  İmar  Meclisleri  hakkında  genel  bir  bilgi  verilerek  Erzurum  İmar 
Meclisi’nin çalışmalarına değinilecektir. 
Anahtar Kelimeler: İmar, Meclis, Erzurum, Tanzimât, İsyan 
*
Yrd. Doç. Dr., Karabük Üniversitesi, email: 
tahirbilirli@karabuk.edu.tr
, TÜRKİYE


Inocte 2017 
International New Tendencies Congress in Ottoman Researches 
September 12-14, 2017 Baku 
104 
14–15. YÜZYILLARDA  AZERBAYCAN-AVRUPA EKONOMIK İLIŞKILERI 
AÇISINDAN KARADENIZ TICARETININ ROLÜ 
Tofiq Hümbət oğlu NƏCƏFLİ
*
   
ÖZET 
XIV-XV yüzyıllarda Azerbaycan'ın Batı Avrupa ülkeleri ile ilişkileri daha da genişlenmekde 
idi.  Azerbaycan  tüccarları  Avrupa-Asya  ekonomik  ilişkilerinin  hayata  keçirildiyi  başlıca 
bölgelerden biri olan Karadeniz kıyılarındaki ticaret merkez-lerinde kızgın ticaret yapıyorlardı. 
Burada Avrupalılar çeşitli Doğu ülkelerinden, özellikle Azerbaycan'dan gelmiş tacirlərdən türlü 
zarif ipek kumaşlar, ham ipek, çeşitli baharat şeyleri, nadir mücevher ve diğer Doğu malları alır, 
sonra  bu  ürünleri  Batı  ülkelerinde  kat  kat  pahasına  satıyorlardı.  Bu  ürünleri  hala  XIII-XIV 
yüzyıllarda  Fransa'daki ünlü Şampanya  yarmarkalarına  ve Batı'nın başka ticaret  merkezlerine 
Avrupa-Asya  ticaretinde  aracılık  eden  İtalyan  tüccarları  götürüyor.  XIV-XV  yüzyıllarda 
Azerbaycan'ın Batı ile ekonomik ilişkilerinde Küçük Asya'nın kuzeyinde - Karadeniz kıyısında çok 
elverişli  konumda  bulunan  Trabzon  limanı  önemli  rol  oynuyordu.  Karadeniz'in  Avrupa-Asya 
ticaretinde önemli rol oynadığı dönemde Trabzon şehri Batılı ülkelerin Doğu ile ticari ilişkilerin 
hayata keçirilmesinde önemli yer tutuyordu. Karadeniz ticaretinde yer alan ülkeler Trabzon  - 
Tebriz  ticaret  yolu  ile  Azerbaycan,  İran,  Orta  Asya,  Hindistan  ve  Çin'le  ticaret  ilişkisi 
yaratıyorlardı. Trabzon bu işte, hatta, Karadeniz ticaretini kendi inhisarında barındıran Genuya 
Cumhuriyeti  ile  rekabet  götürüyordu.  Avrupa  tüccarları  işte  Trabzon'dan  Tebriz'e  inen  yol 
vasıtasıyla bütün Asya'ya yayıldılar. XV yüzyılın başlarında Trabzon Avrupa  - Doğu ticaretinde 
vasiteçilikden  yılda  700  bin  dukata  kadar  gelir  elde  ediyordu.  Evveller  genuyalılar,  sonra 
venesiyalılar Trabzon'da  geniş ticaret  imtiyazları ele keçirmişdiler. Trabzon-Bayburt-Erzurum-
Tebriz  kervan  yolu  XIV-XV  yüzyıllarda  en  mühim  ticaret  yolu  olarak  kendi  önemini  koruyup 
bulundurmuştur.  Trabzon'un  bu  konum  ¬  yini  dayandıran  başlıca  husus  onun  Akdeniz  ile 
Avrupa'ya bağlandığı gibi, Rusya ve diğer Avrupa ülkelerine giden ticaret yollarının kavşağında 
yerleşmesi  idi.  Bu  dönemde  Karadeniz'in  uluslararası  ticarete  dahil  edilmesinde  İtalya  şehir 
devletleri olan Venedik ve Genuyanın büyük rolü olmuşdur. 
Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Avrupa, Karadeniz ticareti, Trabzon, Tebriz. 
 
                                                 
*
 Doç. Dr., Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutu, email: 
tofig-nacafli@mail.ru

AZERBAYCAN 


Inocte 2017 
International New Tendencies Congress in Ottoman Researches 
September 12-14, 2017 Baku 
105 
OSMANLI TAŞRASINDAKİ DİVAN ŞİİRİNİN OLUŞUMUNDA MEVLEVİLİĞİN 
ROLÜ: BELGRAD VE KIBRIS ÖRNEĞİ 
Tuba Işınsu DURMUŞ
*
 
ÖZET 
Merkez  olarak  sarayın  ve  civarındaki  merkezin  küçük  modelleri  olarak 
nitelendirilebilecek  şehzade  sancakları,  beylerbeyliği  merkezleri  gibi  saraya  bağlı  küçük 
yönetimlerin  Osmanlı  sanatının  yön  bulmasındaki  etkin  konumları  bilinmektedir.  Bunun 
yanında  Osmanlı  şehirlerinin  kültürel  altyapılarını  oluşturan  tekkelerin  de  şair/yazarların 
şekillenmesinde önemli işlevleri vardır. Bunlar arasında Osmanlı divan edebiyatının doğuş ve 
gelişim  tarihi  içinde  özellikle  Mevlevi  tekkelerinde  oluşan  edebi  muhitin  dikkat  çektiği 
kaynaklarda kaydedilmiştir. Bununla birlikte merkezden uzaklaşıldığında bu etkinin varlığı daha 
gerçekçi bir şekilde görülmektedir. Bu çalışmada Osmanlı taşrasındaki divan şiirinin oluşumunda 
Mevleviliğin  ne  ölçüde  rol  aldığı  üzerinde  durulacak;  özelde  Belgrad  ve  Kıbrıslı  divan  şairleri 
üzerinden bu etki değerlendirilecektir. 
Anahtar Kelimeler: Osmanlı edebiyatı, mevlevilik, Belgrad, Kıbrıs 
*
Doç. Dr., TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, email: 
tdtubadurmus@gmail.com
, TÜRKİYE 


Yüklə 4,02 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   38




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə