Inocte 2017
International New Tendencies Congress in Ottoman Researches
September 12-14, 2017 Baku
103
TANZİMAT DÖNEMİ ERZURUM İMAR MECLİSİ (1845-1846)
Tahir BİLİRLİ
*
ÖZET
Tanzimat'la birlikte, Osmanlı Devleti'nin yeniden kalkınmasını gerçekleştirmek, öncelikle
ülkenin içinde bulunduğu durumun genel olarak bilinmesine bağlıydı. Bu çerçevede 1845 yılının
başında devlet, taşranın çeşitli bölgelerinden ikişer vücuh ve kocabaşı Dersaadet'e çağırarak
bölgelerinin durumları hakkında detaylı bilgiler almıştır. Vücuh ve kocabaşların verdiği bilgilerin
yerinde incelenerek belirlenmesi için de Tanzimat'a dahil olan bölgelerde 1845 yılında İmar
Meclisleri adı altında meclisler oluşturulmuştur. Beşi Anadolu'da beşi Rumeli'de olmak üzere
toplam 10 adet kurulan İmar Meclisleri gittikleri bölgelerin nüfus, tarım, ticaret, hayvancılık,
madencilik, evlilik, eğitim, sağlık ve bayındırlık gibi durumlarını araştırıp, bunları rapor olarak
Meclis-i Vâlâ'ya sunacaklardır.
Anadolu'da kurulan İmar Meclisleri'nden birisi de Erzurum İmar Meclisi'dir. Bu meclis
görev bölgesi dahilinde olan Erzurum ve bağlı kazalarının imar durumuna dair raporlar hazılayıp
Meclis-i Vâlâ'ya sunmakla görevlendirilmişlerdir. Ancak bu meclis mesaisinin çoğunu Tanzimat’a
karşı Van’da çıkan isyanı yatıştırmak için ve Tanzimat’ın doğru bir şekilde halka anlatılması için
harcamıştır. Bu çalışmada İmar Meclisleri hakkında genel bir bilgi verilerek Erzurum İmar
Meclisi’nin çalışmalarına değinilecektir.
Anahtar Kelimeler: İmar, Meclis, Erzurum, Tanzimât, İsyan
*
Yrd. Doç. Dr., Karabük
Üniversitesi, email:
tahirbilirli@karabuk.edu.tr
, TÜRKİYE
Inocte 2017
International New Tendencies Congress in Ottoman Researches
September 12-14, 2017 Baku
105
OSMANLI TAŞRASINDAKİ DİVAN ŞİİRİNİN OLUŞUMUNDA MEVLEVİLİĞİN
ROLÜ: BELGRAD VE KIBRIS ÖRNEĞİ
Tuba Işınsu DURMUŞ
*
ÖZET
Merkez olarak sarayın ve civarındaki merkezin küçük modelleri olarak
nitelendirilebilecek şehzade sancakları, beylerbeyliği merkezleri gibi saraya bağlı küçük
yönetimlerin Osmanlı sanatının yön bulmasındaki etkin konumları bilinmektedir. Bunun
yanında Osmanlı şehirlerinin kültürel altyapılarını oluşturan tekkelerin de şair/yazarların
şekillenmesinde önemli işlevleri vardır. Bunlar arasında Osmanlı divan edebiyatının doğuş ve
gelişim tarihi içinde özellikle Mevlevi tekkelerinde oluşan edebi muhitin dikkat çektiği
kaynaklarda kaydedilmiştir. Bununla birlikte merkezden uzaklaşıldığında bu etkinin varlığı daha
gerçekçi bir şekilde görülmektedir. Bu çalışmada Osmanlı taşrasındaki divan şiirinin oluşumunda
Mevleviliğin ne ölçüde rol aldığı üzerinde durulacak; özelde Belgrad ve Kıbrıslı divan şairleri
üzerinden bu etki değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı edebiyatı, mevlevilik, Belgrad, Kıbrıs
*
Doç. Dr., TOBB Ekonomi
ve Teknoloji Üniversitesi, email:
tdtubadurmus@gmail.com
, TÜRKİYE