a) Vəzifədən uzaqlaşdırmaqla
b) Cərimə etməklə
c) Cəza sistemi-məhkəmə, polis, həbsxana vasitəs ilə
d) İctimai qınaqala
e) Seçkilərə buraxmamaq
213. Eyni cinayətə görə fərqli cəza verilməsinin səbəbi nədir.
a) İnstitutsional hüquqi qurumların mükəmməl olmaması
b) Cəzalandırılanların fərqli statusu
c) Cəza verənlərin fərqli statusu
d) Cəmiyyətin yetkinlik səviyyəsinin aşağı olması
e) Zəif qanunvericilik bazası
214. Byuken hansı şəraiti “tabecilikdə olanın paradoksu” adlandırılır-
a) İnsanın idarəetmənin subyekti olduğu şəraiti
b) İnsanın idarəetmənin obyekti olduğu şəraiti
c) İnsanın idarəetmənin həm obyekti həm də subyekti olduğu şəraiti
d) İnsanın məcburetmə mexanizminin təsirinə məruz qaldığı
e) İnsanın məcburetmə mexanizminin təsirinə məruz qalmadığı
215. Məcburetmə mexanizminin rolu.
a) İqtisadi fəaliyyətə məcbur etmək
b) İqtisadi fəaliyyəti dayandırmağa məcbur etmə
c) Vergi ödəməyə məcburetmə
d) Qaydalara əməl etməyə məcburetmə
e) Rəqiblə əməkdaşlığa məcburetmə
216. Məhkəmə hakimiyyəti necə həyata keçirilir?
a) Vətandaşlar tərəfindən həyata keçirilir
b) Qanunverici orqandan müstəqil kollektiv seçki ilə həyata keçirilir
c) Qrup tərəfindən həyata keçirilir
d) Dövlət orqanları tərəfindən həyata keçirilir
e) Müstəqil vətəndaşlar tərəfindən həyata keçirilir
217. Avtoritar dövlət nədir?
a) Müəyyən ərazidə əhalinin gəlirlərinin bir hissəsini zorla alan
b) Seçki hüququnun olmadığı
c) Vətəndaşları hüquqla qorunmayan
d) Digər dövlətlərin qəbul etmədiyi
e) Polis rejiminə əsaslanan
218. Smit hansı vəzifəni dövlətin birinci öhdəliyi kimi göstərmişdi.
a) Cəmiyyətin mənafelərini reallaşdırmaq
b) Sosial problemləri həll etmək
c) İqtisadi inkişaf üçün əlverişli şərait yaratmaq
d) Cəmiyyəti zorakılıqdan və xarici müstəqil dövlətlərin istilasından qorumaq
e) Cəmiyyətdə münaqişələri tənzimləmək
219. Smit hansı vəzifəni dövlətin ikinci öhdəliyi kimi göstərmişdi?
a) İmkan daxilində cəmiyyətdə ədalətsizliyə və onun üzvlərinin digərləri tərəfindən
istismarına yol verməmək
b) Sosial bərabərliyi təmin etmək
c) Rəqabət mühiti formalaşdırmaq
d) İqtisadiyyata müdaxilə etməmək
e) İqtisadi agentləri sazişlərə əməl etməyə məcbur etmək
220. Müasir neoinstitusionalistlər hesab edirlər ki, dövlət müdaxiləsi nədən zəruridir.
a) İqtisadi inkişafın aşağı səviyyəsindən
b) Böhranlı iqtisadi inkişafdan
c) İqtisadiyyatın qloballaşmasından
d) Bazarın uğursuzluğu və öz funksiyasını yerinə yetirməməsi
e) İnteqrasiyanın genişlənməsi
221. Nəyə görə insanlar könüllü olaraq dövlətin məcbur etmə mexanizminə razılaşırlar.
a) Son nəticə onların şəxsi maraqlarına uyğun gəlir
b) Hüquqi baza belə tələb edir
c) Cəmiyyətin iqtisadi quruluşuna uyğundur
d) Zorakılıqdan qorunmaq üçün
e) Hüquqlarının qorunması üçün
222. Olsona görə “oturaq bandit” “bandit qastrolyerdən(səyyar)” nə ilə fərqlənir.
a) Nüfuz dairəsinin məhdudluğu ilə
b) Nüfuz dairəsinin qeyri-məhdudluğu ilə
c) Digərinin nüfuz dairəsinə girə bilməsi ilə
d) Digərinin nüfuz dairəsinə girə bilməməsi ilə
e) “oturaq banditdən” fərqli olaraq “səyyar bandit” insanların hər şeyini almağa
çalışır
223. İnstitusional dəyişiklik – bu.
a) İnstitutun bir və ya bir neçə tərkib hissəsinin dəyişdirilməsidir
b) Fərdlərin qaydalara əməl etdikdə buraxdıqları səhvlər qeyri- dəqiqliklərə bərabər
proseslərdir
c) Davranışda ən müxtəlif səbəblərdən irəli gələ bilən dəyişikliklərdir.
d) Adət və ənənələrin yerinə yetirilməsi zamanı yol verdiyi qeyri- dəqiqliklərə bərabər
proseslərdir.
e) Ayrı-ayrı fərqlərin qanun qarşısındakı məsuliyyətlərinin yerinə yetirbkməməsi ilə
bağlı müşayiət olunan proseslərdir.
224. İnstitusional dəyişikliklərin ilk sxemlərindən biri kim tərəfindən verilmişdir?
a) H.Demsets
b) D.Nort
c) V.Ratten və Y.Hayami
d) D.Nayt
e) Q.Leybkep
225. İnstitusional dəyişikliklərin baza sxemi kim tərəfindən verilmişdir?
a) V.Ratten və Y.Hayami
b) D.Nayt
c) Q.Leybkep
d) D.Nort
e) S.Çen, Toni Yu
226. İnstitut ideyasının yaranması hansı yolla baş verə bilər.
a) Spontan (qəflətən)
b) Kəşf etmə
c) Məqsədyönlü (layihələşdirilmə)
d) Mənimsənilmə
e) Bütün cavablar doğrudur
227. İnstitutun spontan (qəflətən) yaranması və ya dəyişməsi necə baş verir?
a) Kimsənin öncədən niyyəti və planı olmadan baş verir.
b) Dövlətin planlı qayda təsiri vasitəsi ilə baş verir.
c) Siyasi xidmətlərin öncədən niyyəti və uzaqgörənliyi vasitəsilə baş verir.
d) Parlamentdə hər hansı millət vəkilinin niyyətilə baş verir.
e) Bütün cavablar doğrudur
228. İnstitusional dəyişikliklərin trayektoriyasının fərqli tiplərini hansı variant əks etdirir?
a) İnkreminent və diskret
b) Diskret, mnoton və funksional
c) İnkreminent, harmonik və mnoton
d) Diskret, harmonik və inkreminent
e) İnkreminent və funksional
229. İnstitusional ətalət – bu:
a) Əvvəlki inkişafın hərəkətverici qüvvəsi
b) Dövlətin iqtisadiyyata müdaxiləsi dərəcəsi