International refereed journal of design and architecture print issn



Yüklə 38,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə101/147
tarix17.11.2018
ölçüsü38,03 Mb.
#80180
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   147

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:138 K:174
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
221
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
artırma adına bu binaların fonksiyonunun de-
ğişimi ve yeni ihtiyaçlara cevap verebilen bi-
naların oluşumu ile çözülmüştür.  Cumhuriyet 
döneminde önemli bir yere sahip olan Bursa 
Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası ile 
fonksiyonu  değiştirilerek  kültür  merkezi  ve 
park olarak yeniden kullanılan aynı binanın 
ve  çevresinin  karşılaştırmalı  olarak  irdelen-
mesi ve kentte meydana getirdiği değer artı-
şının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
KAPSAM
Çalışma  kapsamında  eskimiş  endüstri  bina-
larını  yeniden  işlevlendirmek  için  uyulması 
gereken  ölçütler  ve  kentsel  değer  ile  bu  öl-
çütlerle yapıya yüklenen yeni fonksiyonların 
ilişkisi  anlatımıştır.    Örneklem  alan  olarak 
ise, Cumhuriyet tarihi içinde sanayileşmenin 
sembollerinden birisi olan Merinos Fabrika-
sı ve çevresi seçilmiş, anlatılan ölçütlere uy-
gunluğu tartışılmıştır.
YÖNTEM
Karşılaştırma  ve  değerlendirme  yöntemi  re-
ferans alınarak yapılan bu çalışmada, söz ko-
nusu endüstri binasına önerilen aşamalar ile 
yeni  fonksiyonlar  belirlenerek,  tayin  edilen 
yeni  işlev  alternatiflerinin  kent  belleğindeki 
ve kimliğindeki etkisi saptanmıştır.
ESKİMİŞ  ENDÜSTRİYEL  BİNALARIN 
TANIMLANMASI,  ÇÖZÜMLENMESİ 
ve DEĞERLENDİRİLMESİ
Yeniden işlevlendirilmede endüstriyel yapıla-
rın ilk önemli vurgusu 1950’lerde İngiltere’de 
ortaya çıkmıştır. Bu kavram “Industrial Arc-
haelogy”  olarak,  sanat  tarihçisi Alois  Riegl 
tarafından ortaya atılmıştır (Ercivan, 2004).  
Eskimiş  endüstri  alanlarını  çözümleme  sü-
reci, tasarım özellikleri saptamak ve taşıyıcı 
sistem, yapım tekniği ve malzeme özellikle-
rini belirlemek için tüm dönemleri kapsayan 
bir belgeleme tekniği ile başlamaktadır. Bo-
zulma nedenlerinin ve sorunların analizi ya-
pılarak yapı değerinin teşhisi yapılmaktadır. 
Korunan ve yeniden işlevlendirilen yeni yapı 
için  bu  değerleri  tehdit  eden  etkenleri  orta-
dan kaldırılması veya denetim altına alınması 
gerekmektedir. Kısacası, endüstriyel mirasın 
içinde bulunduğu sosyal ve fiziksel ortamın 
değişimi göz önünde bulundurularak endüst-
riyel alanın kültürel, teknolojik ve sosyal tari-
hi araştırılmaktadır (Icomos - Türkiye Mima-
ri Mirası Koruma Bildirgesi, 2013).
Türkiye’de endüstri mirası sayılma ölçütleri;

Dönemindeki  teknolojik  gelişmeye  öncü 
olması, başarılı ve yüksek kaliteli bir tek-
nik uygulama olması,

Teknik  donanım  ve  üretim  sistemi  tama-
men  korunmuş  ve/veya  işlevini  sürdüren 
dünyadaki ilk veya tek örnek veya örnek-
lerden birisi olması,


MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:138 K:174
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
222
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880

Endüstriyel  üretimle  birlikte,  etrafında 
yeni bir yapılaşmanın başlamış olması,

Bölgenin sahip olduğu doğal maden kay-
nakları ile ilgili önem kazanması ve geliş-
mesiyle birlikte bu süreçte maden üretimi 
için yapılar inşa edilmesi,

Endüstri Devrimi’nin oluşması veya geliş-
mesinde önemli bir rol oynaması,

Endüstri alanında daha sonra inşa edilmiş 
yapılara örnek olması,

Döneminde  dünyanın  önde  giden  üretim 
yerlerinden biri olması 
şeklinde  sıralanabilmektedir  (TMMOB, 
2007).
ENDÜSTRİYEL BİNALARINA YENİ İŞ-
LEV KAZANDIRMA
Endüstri mirasının gelecek kuşaklara aktarı-
labilmesi, yapıları uygun bir işlevle kent ha-
yatına  kazandırmanın  yanı  sıra,  özgün  kim-
liklerini de korumaya bağlıdır (Özer ve Özer, 
2010: 61). 
Sanayi  yapılarının  işlevlerini  yitirmelerinde 
de  etken,  mevcut  yapıların  yeni  üretim  tek-
niklerine cevap verememeleridir. Teknolojik 
gelişmelerin  dışında,  başka  etkenler  de  iş-
lev  kaybına  neden  olmuştur.  Bunlar  arasın-
da,  hammadde  temininin  güçleşmesi,  Uzak 
Doğu ülkelerinden daha düşük maliyetle bit-
miş ürün alımı, kent içinde kalan fabrikaların 
artık  genişleyememesi,  çevreye  zarar  verir 
hale gelmeleri gibi çeşitli nedenler sayılabi-
lir.  Dolayısıyla  mevcut  sanayi  yapıları  artık 
mekân, konum olarak, ya da işlevsel eskime 
nedeniyle yetersiz olmaya başlamıştır. Bu du-
rum, çağdaş endüstri toplumunu simgeleyen 
anıtsal sanayi yapılarının işlevlerini yitirme-
leri ile sonuçlanmıştır.
Eskimiş endüstri alanlarını yeniden işlevlen-
dirme üç farklı ölçekte gelişebilir: 

Mimari-kentsel-bölgesel  ölçekler;  büyük 
bir  endüstriyel  kompleksin  tüm  bölgenin 
çehresini,  toplumsal  yaşamını  ve  ekono-
misini  dönüştürecek  rekreasyon  alanları 
olarak yeniden yapılandırılması,

Orta ölçekler; bir gazometrenin dalış oku-
luna ya da deneysel müzik laboratuvarına 
dönüştürülmesi,

Küçük  ölçekler;  eski  depoların  konutlara 
(soho – loft) dönüştürülmesi,
bu  ölçeklere  örnek  gösterilebilir  (Uçkan, 
2000:36-37).
Tüm bu ölçeklerde sürece katılan birçok et-
ken bulunmaktadır. 

Mimari estetik kaygılar, 

Maliyetlerin düşürülmesi,

Yeni  sürdürülebilir  ekonomik  dinamikle-
rin yaratılması (kültür turizmi, zanaatkar-


Yüklə 38,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə