International refereed journal of design and architecture print issn

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:138 K:174
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
230
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
 
Resim 7. Fabrikanın Eski Hali ve Yeniden 
Düzenlenen Çatı ve Dış Duvarı (Forum 
Yapısal Net, 2015)
BULGULAR
Model alanda bulunan Merinos Kültür Merke-
zi ve Parkı, yeniden işlevlendirme bağlamında 
“Mimari-kentsel-bölgesel”  ölçekte  geliştiril-
miş olduğu görülmektedir. Çünkü, büyük bir 
alanı kaplayan kompleks tüm bölgenin çehre-
sini,  toplumsal  yaşamını  ve  ekonomisini  de-
ğiştirmiştir.  Ayrıca,  model  alanda  incelenen 
örnek proje, kent merkezinde sıkışmış, belirli 
ölçekteki  post-endüstriyel  alanların  yeniden  
değerlendirilmesi  yaklaşımları  bağlamında 
yüklenen yeni tasarım ve yaşam programının 
hedefleri;
•
Çevrenin  ekolojik  açıdan  temizlenmesi. 
Altyapı ve üstyapının aşamalı ve bağlantılı 
olarak iyileştirilmesi,
•
Sosyal  ve  fiziksel  dokunun,  bu  bağlamda 
kimliğin sürdürülmesi,
•
Sosyo-kültürel  bağlamda  yeniliğin  ve  çe-
şitliliğin desteklenmesi. Demokratik, ileti-
şim ve etkileşime açık kentsel yaşam oluş-
turma,
•
Ekonomik bağlamda yeniliğin ve çeşitlili-
ğin desteklenmesi. Yeni iş alanları yaratma 
ile farklı ölçeklerde yatırım çekme,
•
Yerel ve küresel kültürün üretilmesi ve zen-
ginleştirilmesi,
•
Esnek  ve  çeşitli  işlevlerde  açık  ve  kapalı 
alan kullanımının iç içe geçirilmesi,
•
Kamunun tasarım süreçleri ve gelecek iş-
levlerin oluşumunda etkili olması. ‘İnsan-
ların mekânları’ ve bireylerde aidiyet duy-
gusu yaratılması.
şeklinde  özetlenebilir.  Bu  anlamda,  işlevini 
yitirmiş  ve  eskimiş  binaların  ya  da  bölgenin 
yeniden işlevlendirilmesinde bağlı kalınan öl-
çütlere dikkat edildiği görülmektedir.

---

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:138 K:174
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
231
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
SONUÇ
Bu  çalışmada,  yeniden  işlevlendirmenin  de-
ğerlendirilmesi için uyulması gereken ölçütler 
ve kentsel değer ile bu ölçütlerle yapıya yük-
lenen  yeni  fonksiyonların  ilişkisi  anlatımış-
tır.   Yeniden işlevlendirmenin gerek mimari 
olarak,  gerekse  sosyo-kültürel  ve  ekonomik 
açıdan  sürdürülebilir  olmadaki  avantajları, 
açıklanmıştır. Bu doğrultuda yeniden işlevlen-
dirilen  yapıların  sağladığı  toplumsal  etkiler, 
kentin sahip olduğu değerlerin yaşatılması ve 
korunarak sürdürülmesi açısından, tek tipleş-
menin  yaşandığı  günümüzde  daha  da  önem 
kazanmaktadır.
Ülkemizin teknoloji tarihinin önemli bileşeni 
ve kentlerin fiziksel  gelişiminde etkin rol alan 
işletmelerin önemli  kısmı,  1980’e  kadar  tam 
kapasiteyle işletilmiş, bu tarihten sonra işlevi-
ni yitirmiş, kapatılmış, çoğu çeşitli nedenlerle 
yıkılmıştır  (Özdemir,  2009:  73-86).  Pek  çok 
sanayi  tesisi  1990  yıllarda,  hammadde  üreti-
minin desteklenmemesi, üretimin az çeşitle ve 
yetersiz düzeyde yapılması, yerli mal kullanı-
mını teşvik eden girişimlerde bulunulmaması 
vb nedenler, terk edilmiş, ekonomik, fiziksel, 
sosyal çöküntü bölgesi konumuna gelmiştir.
Endüstriyel miras yapı ve alanları kentin mi-
mari  kimliğine  ait  tarihsel  göstergeler  olma-
larının yanı sıra, işlevi ve yapımını sağlayan 
değerlerle ekonomide üretimin hakim olduğu 
bir dönemin mekânsal kurgusunun, yaşantısı-
nın  ve  kültürünün  izlerini  yansıtmaktadırlar. 
Dolayısıyla  birçok  açıdan  değer  taşıyan  en-
düstriyel mirası yapı ve alanları aynı zamanda 
toplumsal bellek, yaşam tarzı ve yerel kültürü 
tanımlayan referanslar içermektedirler.
Kent  kimliğini  mekansal,  bağlamsal,  ekono-
mik boyutlarıyla ve çok katmanlı olarak algı-
layabilmek, kent içerisinde yer alan endüstri-
yel yapıların katkısı ile gerçekleşebilmektedir. 
Yeni bir işlevle yaşatılması öngörülen bir ya-
pıda, işlevsel değişiklik tek başına düşünüle-
bilen bir kavram değildir. Bu noktada yeniden 
işlevlendirme  için  yapının  gerekli  olan  tüm 
analizlerinin  yapılması  gerekmektedir.  Belir-
len ölçütler ile yapılan incelemeler sonucunda 
yapıya en uygun işlevin belirlenmesi ve tasarı-
mın yapılması yapının karakterini ve gösterge 
olma durumunu bozmayacak nitelikte müda-
haleleri içermelidir. Yapıya başarılı bir işlevin 
kazandırılması için sadece yapı bazında değil 
aynı zamanda içinde bulunduğu konumsal du-
rum ve işlevsel durum bağlamında da doğru 
değerlendirilmesi de gerekmektedir. 
Model  alan  Bursa  Merinos  Kültür  Merkezi 
ve  Parkı,  açık  alanları  ve  kültür  merkeziyle 
kamuya  açık  işlevleri  ağır  basan  karma  kul-
lanımlı, sosyal, kültürel, ekonomik ve ekolo-
jik hedeflere dayanan, gece-gündüz yaşayan, 
tüm bunlar sayesinde de kentsel ve toplumsal 
dokuya hızla entegre olabilecek sürdürülebilir 
politikalar uygulanmıştır. Yeni yüklenen fonk-
siyonların her biri gerçekten üreten, yaşayan 

---