International refereed journal of design and architecture print issn

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:150 K:251
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
239
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
GİRİŞ
Geçmişten  günümüze  ulaşabilen  yerleşme 
ve kalıntılar tarihi çevremizi oluşturmakta-
dır. Genel görünümleriyle görenlerde hay-
ranlık  bırakan  tarihi  çevreler,  düzenleme-
lerinde  çeşitli  üslup  ve  biçimleri  barındır-
masının yanı sıra kıvrımlı sokaklarıyla hoş 
şaşırtmalara imkân sunmaktadır. Günümüz 
koşullarına  ayak  uydurabilmiş  olan  kent 
yerleşmelerini  ve  mahalleleri  incelemek 
bugünü  anlamamızı,  kendimizi  tanımamı-
zı  sağlamaktadır.  Tarihi  çevre  içinde  yer 
alan binalar sergiledikleri mimarlık üslup-
ları, mekân tasarımları ve yapım teknikle-
riyle  bulundukları  bölgenin  mimari  kimli-
ğini  yansıtmaktadır.  Geçmişten  günümüze 
ayakta  kalmış  bir  köy  yerleşmesi  ya  da 
kentin bileşenleri olan binaları ve onlara ait 
kapı, dolap, ocak, pencere, tavan ve cumba 
gibi mimari elemanları yerinde, özgün ko-
numunda görmek ve çevrenin bütünlüğünü 
anlamak çok daha merak uyandırıcı olmak-
tadır (Ahunbay, 1996: 92-93). 
Geçmiş  uygarlıkların  sosyal  ve  ekonomik 
durumu,  yaşam  tarzı  ve  kültürel  değerle-
ri  ile  ilgili  birçok  ayrıntı  hakkında  bilgi 
veren  tarihi  çevreler,  zaman  süreci  içinde 
değişimden  etkilenmişlerdir.  Bu  değişim-
le birlikte işlevini yitirmiş olan tarihi kentin 
gelecek  kuşaklara  aktarılabilmesi,  kent  yer-
leşimindeki  eski  yapıların  özgün  kimlikleri-
nin korunmasıyla sağlanmaktadır. Geçmişten 
günümüze  ulaşabilen  kültür  değerlerimizin, 
gelecek  nesillere  aktarılması  toplumsal  bir 
görevdir.
 
Anıtların  değerlendirilerek  koruma 
çalışmaları  sırasında  bu  toplumsal  sorumlu-
luğun yanı sıra, topluma; kültürel, ekonomik 
ve sosyal açıdan birçok fayda sağlanmaktadır 
(Kuleli,  1998:  18-20).  Tarihsel  sürekliliğin 
devam  etmesi,  bireylere  ve  toplumlara  tarih 
bilinci kazandırılması için anıtlar korunmalı-
dır. Yaşadıkları çevre bireylere tarihi geçmi-
şin  izlerini  ulaştırabilmelidir  (Tekeli,  1989: 
78-81). Bugünün ve yarının temellerini atar-
ken  tarihi  değerlerimizi  unutmadan  modern 
bir yorum ile günümüz mimarisiyle bütünleş-
tirmek  toplumsal  görevimizdir  (Özer,  1989: 
36-38). 
Bu  çalışma  kapsamında,  korumayla  ilişki-
li  teorik  bir  bilgi  vermekten  ziyade  koruma 
planlamasına  ilişkin  mimari  özelliğin  dere-
celendirme  yöntemleriyle  değerlendirilmesi 
amaçlanmıştır. Hızla değişen kentte eski do-
kuyu yeterince saptayarak korunması yolun-
da gerekli girişimlerde bulunulmasına dikkat 
çekilmiştir.  Bu  yaklaşımla,  koruma  planla-
rında düşünülmesi gereken detaylı bir değer-
lendirme şekli geliştirilmiştir. Bu çalışmada, 
geleneksel evlere ait mimari kimliğin kaybol-
masını önlemek için koruma adına bir yöntem 
önerilmiştir. 

---

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:150 K:251
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
240
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
AMAÇ
Tarihi Sille yerleşiminden elde edilen mevcut 
veriler doğrultusunda; eski çağlara uzanan bir 
yerleşim yeri alanı olan Sille yerleşiminin is-
kan tarihi Neolitik dönem açısından incelen-
mesi şeklindedir. 
KURAMSAL ÇERÇEVE 
Geçmişi  eski  çağlara  uzanan  bir  yerleşim 
alanı  olan  Sille  yerleşmesinin  iskân  tari-
hi  Neolitik  dönemlere  kadar  uzanmaktadır 
(Bahar,  1994:313-321).  Sille,  Hristiyanlık 
döneminde kutsal hac yolu üzerinde yer alan 
önemli bir yerleşmedir (Özönder, 1998: 11-
16, Küçük, 2001: 82-85, Sarıköse, 2009: 101-
103). Geçmişten günümüze onarımlarla ula-
şan Sille’nin en büyük kilisesi olan Aya Eleni 
Kilisesi’nin temelleri de 327’de bu kutsal hac 
yolculuklarından birinde atılmıştır (Konyalı, 
1997: 61-63). XIX. yüzyıl sonuna kadar 20–
30  köyün  bağlı  olduğu  yerleşme,  Osmanlı 
döneminde  önemli  gelişmeler  geçirmiştir 
(Sarıköse,  2009:  29-30).  Cumhuriyet  döne-
minde de kendisine bağlı 16 köy ile (Ulusoy, 
1951: 82-84) 1980’lere kadar ayrı bir beledi-
yelik olan Sille, 1989’dan sonra Selçuklu il-
çesine bağlı bir mahalle olmuştur (Erdem vd., 
2010: 34-37).
Ortasında  bir  dere  yatağı  bulunan  ve  günü-
müzde ağırlıklı kuzey ve kısmen güney ya-
maçlarda  yerleşik  bir  görünüm  oluşturan 
Sille’nin 
(Resim 1) doğu yönünde Konya çı-
kışı, batı yönünde ise Tatköy ve Sille Barajı 
çıkışı  bulunmaktadır.  Batı  da  engebeli  bir 
arazi  yapısı  olan  Sille 
(Resim  2),  doğu  da 
nispeten daha düz bir arazi yapısına sahiptir. 
Sille bağları olarak anılan bu düz kısımların 
geçmişte Meram bağları kadar güzel olduğu 
söylenmektedir (Ulusoy, 1951: 82-84).
Resim 1. Düz Damlı, Kübik Mimari 
Tarzda Sille Evleri
Resim 2. Eski Yoğun Dokuya Bakış
Sille  deki  nüfusun  büyük  kısmı  geleneksel 
dokuya  ait  özellikleri  yansıtan  düz  damlı, 
kübik  mimari 
(Resim  1)  tarzda  inşa  edilen 
evlerde yaşamışlardır.  Bugün ise, her iki ya-
macın da yüksek yerlerinde eski yoğun doku-

---