International refereed journal of design and architecture print issn



Yüklə 38,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/147
tarix17.11.2018
ölçüsü38,03 Mb.
#80180
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   147

37
37
ZİHİN HARİTALAMA YÖNTEMİ İLE KIRSAL PEYZAJ KİMLİĞİNİN 
DEĞERLENDİRİLMESİ: NALLIHAN BEYDİLİ ÖRNEĞİ 
1
THE EVALUATION OF THE RURAL LANDSCAPE IDENTITY BY MIND 
MAPPING METHOD: THE CASE OF NALLIHAN BEYDILI
Gizem CENGİZ GÖKÇE¹, Sebahat AÇIKSÖZ²
1-2
Bartın Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Bartın / Türkiye 
Öz: Hızlı kentleşmenin etkisiyle, kırsal alanların kültürel ya-
pıları üzerinde oluşan baskı kimlik kaybına neden olabilmek-
tedir.  Bu  çalışmada,  kırsal  peyzaj  kimliği  algısı  ile  kültürel 
peyzaj bileşenleri arasında ilişkinin kurulması amaçlanmıştır. 
Kırsal kimlik algısının çözümlenmesinde Zihin Haritaları bir 
araç  olarak  görülmektedir.  Bu  çerçevede  öncelikle  çalışma 
alanı  ve  konusuna  ilişkin  veri  toplanmıştır.  Zihin  Haritası 
Değerlendirme  Formu  oluşturulmuş  ve  çalışma  alanı  olarak 
seçilen Beydili Mahallesi’nde yapılan toplantıda, yerel halk-
tan  seçilen  katılımcılara  yüz  yüze  uygulanmıştır. Ankara  İli 
Nallıhan İlçesi’ne ait Beydili Mahallesi (Köyü), doğal ve kül-
türel peyzaj bileşenleri ile geleneksel kültür yapısını korumuş 
olması nedeniyle araştırma alanı olarak belirlenmiştir. Sahip 
olduğu kırsal turizm potansiyeli de bu seçimde etkili olmuştur. 
2012 yılında Büyükşehir Yasası’nda yapılan değişiklikle ma-
halle statüsü kazanmış olan Beydili, kırsal peyzaj kimliğinin 
bozulması  tehlikesiyle  karşı  karşıyadır.  Bu  çalışmayla  elde 
edilen zihin haritaları, kırsal peyzaj kimliğini yansıtan kültürel 
peyzaj bileşenlerine göre çözümlenmiştir. Bu haritaların çö-
zümlenmesi ile kültürel peyzaj bileşenleriyle ilişkisi kurulan 
anlamlı 15 öge saptanmıştır. Haritaların çözümlenmesinde ye-
rel halkın yaşam ortamını bütüncül algılayamaması nedeniyle 
mekânsal algılama düzeyinin zayıf olduğu; buna karşın, kırsal 
kimlik  algısının  yüksek  olduğu  görülür.  Bu  çalışma  sonucu 
elde edilen kimlik algısı varlığının, kırsal peyzaj planlama ça-
lışmalarındaki korumaya ve kırsal kalkınma açısından sektö-
rel gelişmelere olumlu katkı koyacağı düşünülmektedir.
Anahtar  Kelimeler:  Peyzaj  Kimliği,  Zihin  Haritası,  Kırsal 
Peyzaj
Abstract: The pressure on the cultural structures of rural areas 
can lead to the loss of identity due to the rapid urbanization. 
In this study, it was aimed to establish a relationship between 
rural landscape identity and cultural landscape components. 
Mental Mapping is seen as a tool in the analysis of rural iden-
tity perception. In this framework, data on the study area and 
the  subject  have  been  collected. The  Mind  Map  Evaluation 
Form was created and applied face-to-face to the participants 
selected from the local residents at the meeting held in Bey-
dili Quarter (Neighborhood) which was selected as the study 
area. Beydili Quarter (formerly Village) of Ankara Province 
Nallıhan District has been chosen as research area because of 
its natural and cultural landscape components and preserva-
tion of traditional culture structure. The potential of rural tour-
ism that it has has also been influential in this choice. Beydili 
which has gained the status of quarter with the amendment 
made in the Metropolitan Act in 2012 faces the danger of dete-
rioration of rural landscape identity. The mind maps obtained 
with this study have been analyzed according to the cultural 
landscape components reflecting the rural landscape identity. 
By analyzing these maps, 15 significant elements related to 
the cultural landscape components have been determined. As 
a result of these analyses the spatial perception level of resi-
dents is poor due to the inability to perceive the living envi-
ronment as a whole; while their perception of rural identity 
is high. The results of this study suggest that the presence of 
identity  perception  will  make  a  positive  contribution  to  the 
sectorial developments in terms of protection and rural devel-
opment in rural landscape planning studies. 
Key  Words:  Landscape  Identity,  Mental  Map,  Rural  Land-
scape
(1)  
Sorumlu Yazar: Gizem CENGİZ GÖKÇE, Bartın Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Bartın 
/ Türkiye, gcengiz@bartin.edu.tr Geliş Tarihi / Received: 09.10.2016 Düzeltme Tarihi / Revision Date: 10.01.2017-
17.01.2017 Kabul Tarihi/ Accepted: 15.02.2017 Makalenin Türü: Typeofarticle (Araştırma – Uygulama /Research 
- Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Commit
Doi: 10.17365/TMD.2017.1.018.x
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE


MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:147 K:248
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
38
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
GİRİŞ
Hızlı kentleşmenin etkisiyle, kırsal alanların 
kültürel  yapıları  üzerinde  oluşan  baskı  kim-
lik  kaybına  neden  olabilmektedir.  Türkiye 
Habitat  III  Ulusal  Raporu’na  (2014)  göre; 
ülkemiz  nüfusunda  1950’li  yıllardan  sonra 
görülen hızlı nüfus artışına bağlı olarak kır-
sal kesimden kentlere doğru göç yaşanmaya 
başlamıştır.  1950’de  %25  olan  kentli  nüfu-
sun 2012 yılında %77’ye ulaştığı da Çevre ve 
Şehircilik Bakanlığı’nın 2014 yılında yayın-
lamış  olduğu  raporda  belirtilmiştir  (Türkiye 
Habitat III Ulusal Raporu, 2014: 1). 
Resmi Gazete’de (2012) yayınlanarak yürür-
lüğe girmiş olan 14 ilde büyükşehir belediye-
si  kurulmasına  ilişkin  kanuna  göre;  büyük-
şehir statüsündeki 30 ilde, belde ve köylerin 
ilçe  belediyelerine  mahalle  olarak  katılma-
sının  etkisiyle  bu  oran  2013  yılında  %91,3 
olarak  değişmiştir  (TÜİK,  2014).  Kentlerin 
ekonomik ve sosyal yapıları ile doğal görü-
nümlerinin,  hızlı  kentleşme  nedeniyle  deği-
şiklikler ve bozulmalar yaşadığı görülmekte-
dir (Türkiye Habitat III Ulusal Raporu, 2014: 
1-2).  Günümüzde  büyükşehirlerin  sayısının 
40’ı aştığı ülkemizde kentleşme süreci planlı 
bir  gelişim  içinde  yürütülmemektedir.  Hızlı 
kentleşmeden doğan bu durum barınmada ka-
litenin düşmesi, yanlış arazi kullanımı, altya-
pı yetersizliği, doğal ve kültürel peyzajlarda 
tahribat, sosyal eşitsizlikler gibi sorunları be-
raberinde getirir.
Kırsal nitelik taşıyan alanlarda yapılacak uy-
gulamaların  alan  özelliğine  uygun  yapılma-
ması ve yerel ölçekte yürütülmemesi sebebiy-
le; bu alanların sahip oldukları kırsal peyzaj 
kimliği  tehlikeye  girmektedir.  Kentleşme 
hızla devam ederken kırsal alanlar da bu ge-
lişimden olumsuz etkilenir. Bu süreçte kırsal 
alanların  kırsal  yapılarını  koruyabilmesi  ve 
kent-kır  ilişkisi  içinde  özgün  kırsal  peyzaj 
kimlikleriyle var olabilmesi önemlidir. 
Kırsal Peyzaj, Akdoğan (1975) tarafından in-
sanların doğayı kentsel amaçlar dışında kul-
lanmasıyla  ortaya  çıkan  görünüm  olarak  ta-
nımlanmıştır (Açıksöz ve Tanrıvermiş, 2000: 
47). 
Kırsal  alanlar,  kentsel  ve  doğal  alanlar  ara-
sında bir geçit ve aynı zamanda tampon böl-
ge  görevi  üstlenir  (Açıksöz  ve  Tanrıvermiş, 
2000: 47; Çınar, 2007: 3). Kırsal peyzaj, için-
de yaşayan bireye huzur verir ve bireye ken-
dini  rahat  hissettirir.  Bunun  yanı  sıra  kırsal 
peyzaj, doğal ve kültürel varlıkların bir arada 
oluşturduğu  görünümdür.  İnsan  da  bu  görü-
nümün bir parçasıdır ve tüm diğer varlıklarla 
bir uyum içindedir (Korkut vd., 2010: 17). 
Kırsal  peyzaj  alanları,  gelecek  kuşaklara  da 
yaşam  hakkı  tanır  ve  yaşamın  devamlılığı 
için  büyük  önem  taşır.  Ekonomik  Kalkınma 
ve İşbirliği Örgütü (EKİÖ), kırsal alanları ta-
nımlarken nüfus yoğunluğunu temel almıştır 
(Güder,  2003:  144).  Bu  tanımlamaya  göre; 


Yüklə 38,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə