International refereed journal of design and architecture print issn
Yüklə 38,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
- PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
- MİMARİ TASARIMDA KONSEPT ve BAĞLAM İLİŞKİSİ
- PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880 a) Bağlamı içinde yapı b) Yapının görünüşü Resim 7. Bağlam ve Umursamazlık Durumu (Url 8)
- Resim 8. Bağlam ve Karşılıklılık Durumu (Url 9)
- Resim 9. Bağlam ve Çatışma Durumu (Url 10)
MTD www.mtddergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ Ocak / Şubat / Mart / Nisan 2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring ID:154 K:254 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706) (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015/GE/17595) 107 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880 geliştirdikleri farklı konseptler ışığında biçi- mi elde etmişlerdir. Ayrıca konseptin kaynak- landığı konsept bileşenine (program, bağlam, tasarımcı) göre nasıl farklılaştığı da örnekler- den izlenebilmektedir. Bağlamdan kaynakla- nan konseptin daha somut ve anlaşılır olduğu görülürken, tasarımcıdan kaynaklanan kon- septin bağlamla ve konuyla ilişkisi daha örtük ve bulanık bulunmuştur. Öte yandan Resim 6’da verilen örneklerde problemden (A) ve tasarımcıdan (B) kaynaklanan konseptin bağ- lamdan kaynaklanan (C) konsepte göre daha yaratıcı bir tasarıma dönüştüğü söylenebilir. Ancak burada konsept bileşeni ile tasarımın yaratıcı değerinin ilişkisi hakkındaki yargıya kısıtlı bir değerlendirme ile ulaşılmıştır. Daha geçerli bir sonuca varmak için kapsamlı bir değerlendirme çalışması yapılmasının gerek- tiği düşünülmektedir. Tasarımcının konsept ile ilişkisi yukarıda verilen bilgilere göre tasarımcının problemi algılayışı, tasarımcının üslubu ve mimari an- layışı, tasarımcının deneyimleri olarak özet- lenebilir. MİMARİ TASARIMDA KONSEPT ve BAĞLAM İLİŞKİSİ Mimari her zaman bir bağlam içindedir ve bağlam yapının içinde bulunduğu çevreye tutunması için bir araç olarak ortaya çıkar. Tschumi bağlam ve konsept ilişkisinin üç şe- kilde oluşabileceğini öne sürer. Bunlar sıra- sıyla umursamazlık, karşılıklılık ve çatışma durumudur (Tschumi, 2005: 11-16). a) Umursamazlık Durumu (Indifference): Bağlam ve konseptin birbiri ile ilişkisiz oldu- ğu durumdur (Tschumi, 2005: 11-16). Bağlam kaçınılmaz olarak mevcuttur ancak konseptin oluşumu bağlamdan bağımsızdır. Bağlam ve konsept tesadüfi olarak bir araya gelmiştir. Bu durumda yapı için bağlam dışında kon- septi oluşturan bir unsurdan söz edilebilir. Tschumi’nin umursamazlık durumu olarak nitelendirdiği konsept ve bağlam arasındaki bu ilişkide tasarımcının bağlamı görmezden gelmesi olarak tanımlanabilir. Bu duruma Resim 7’de yer alan, Bernard Tschumi tara- fından tasarlanan ofis binası örnek olarak ve- rilebilir. Yapının çevresel bağlamı, etrafında tarlalar bulunan geniş bir araziden oluşmak- tadır ve tasarım sürecinde konsept oluşturma aşamasında yapının bağlamı stratejik olarak değerlendirmeye alınmamıştır. Yapının kon- septi konudan elde edilerek, yönetim, tasarım ve üretim arasındaki akıcı ilişkiyi vurgula- mak amacıyla sürekli bir kabuk strüktür ta- sarlanmıştır (Url 8). MTD www.mtddergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ Ocak / Şubat / Mart / Nisan 2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring ID:154 K:254 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706) (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015/GE/17595) 108 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880 a) Bağlamı içinde yapı b) Yapının görünüşü Resim 7. Bağlam ve Umursamazlık Durumu (Url 8) b) Karşılıklılık Durumu (Reciprocity): Mimari bağlam ve konseptin birbiri ile yakın ilişkide olma durumudur. Bu durumda bağ- lam ve konsept birbirine denk düşerek örtü- şür. Bina bağlamı içinde sanki kendiliğinden oluşmuş ve hep oradaymış gibi görünür. a) Bağlamı içinde yapı b) Yapının görünüşü Resim 8. Bağlam ve Karşılıklılık Durumu (Url 9) Resim 8’de görülen yapı, bir sanayi bölgesi içerisinde yer alan eğitim yapısıdır. Yapının konsepti “eğitim fabrikası” olarak tanımlan- mış, konseptin oluşumunda bağlam-sanayi bölgesi etkili olmuş, formun biçimlenişinde yine bağlam birincil olarak rol oynamıştır. Alanın havadan görüntüsünde yapının bağ- lamsal koşul içinde adeta eridiği, biçimsel, boyutsal ve diğer mimari karakterleri bakı- mından bağlam ile tam uyumlu olduğu görül- mektedir. MTD www.mtddergisi.com ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ Ocak / Şubat / Mart / Nisan 2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring ID:154 K:254 ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706) (Marka Patent No / Trademark) (2015/04018 – 2015/GE/17595) 109 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM MİMARLIK DERGİSİ INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880 c) Çatışma Durumu (Conflict): Mimari kon- sept bilinçli ve stratejik bir şekilde bağlam ile çatışır. Çatışmayla oluşan zıtlıklarla biçim üretilir. Çatışma normal olanı engelleyen ve bozan olgu olarak tanımlanmaktadır. Bu du- rumun mevcut bağlamsal koşullarla yarattığı çatışma işlevsel ve biçimsel olabileceği gibi bunların bir sonucu olarak sosyal ve kültürel boyutta da çatışmaya neden olabilir (Piquard ve Swenarton, 2011: 1-13). Resim 9. Bağlam ve Çatışma Durumu (Url 10) Yeni, modern ve lüks bir yaşantı gibi kon- septler üzerinden mevcut bağlamın fiziksel ve sosyal dokusunu bilinçli bir şekilde engel- leyen ve bozan kapalı konut yerleşmelerinin bağlamla kurduğu ilişki çatışma durumuna örnek verilebilir (Resim 9). SONUÇ Çalışmada, mimari tasarım ürününün özgün karakterini ortaya çıkarmak için uygun bir yöntem olarak görülen konsept ile tasarım konusu, konseptin nasıl elde edilebileceğini ve mimari tasarım sürecine nasıl aktarılabile- ceğini sorgulamayı gerektirmiştir. Bu amaçla çalışmada konseptin nasıl oluşabileceği bir model üzerinden tartışılmış ve konsepti oluş- turan bileşenlerin süreç içindeki yeri belirlen- meye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında, mimari tasarımda kon- septi oluşturan bileşenler tasarımcının dene- yimi ve mimari anlayışı ile şekillenen tasa- rımcıya ait unsurlar, yapının bulunduğu yerin özellikleri ile şekillenen bağlama ait unsurlar ve tasarım probleminden gelen unsurlar ola- rak tespit edilmiştir. Farklı konsept bileşen- lerinin tasarıma nasıl dönüştüğü örneklerle incelendiğinde, yapılan tespitler bileşenlerin yaratıcı tasarımda farklı etkiye sahip olabile- ceklerini işaret eder niteliktedir. Çalışmanın bu tespitler yardımıyla “konsept bileşenleri- nin yaratıcı tasarım sürecinde farklı değerde etkileri var mıdır?” sorusunu sormayı sağla- yarak, bundan sonra yapılacak çalışmalar için farklı bir bakış açısı getirebileceği düşünül- mektedir. Çalışmada mimari ile bağlamın ayrılmaz iliş- kisi ortaya konularak, bağlamın konsept ile ilişkisi umursamazlık durumu (indifference), karşılıklılık durumu (reciprocity) ve çatışma durumu (conflict) olmak üzere üç şekilde ele alınmıştır. Bilinçli bir şekilde yok sayılan, uyum gösterilen ya da çatışılan bağlamın mi- mari formun farklı şekillerde biçimlenmesini sağladığı görülmüştür. Yüklə 38,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|