MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak / Şubat / Mart / Nisan 2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:143 K:236
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
154
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
bir marangozun yapabileceği bir şey olarak
ve sonra da formu taklit eden marangozu
taklit eden ressamın yapabileceği şey olarak
adlandırılmaktaydı yaratım süreci. Taklit et-
tiği şey hakkında hiçbir şey bilmedikleri için,
diyordu Platon, sanatçılar bilgiden yoksundu-
lar. Sanatçılar ona göre gerçeğin görüntüsü-
nü bilirler sadece. Şimdi ise, bir anda, insan
altmışların sanat dünyasında gerçek yataklar
görmeye başlamıştı. Sanatçılar sanat ile ger-
çeklik arasındaki uçurumu kapatmaya başla-
mışlardı adeta. Böylece bir soru çıkıyordu or-
taya: Bunlara eninde sonunda birer yatak ise,
bu yatakları sanat yapan nedir? Warhol’un
Brillo kutuları ve Tracey Emin’in “yatak”ı,
insanın artık sanat ile gerçeklik arasındaki
salt farkı görsel bağlamda kavramayacağını
ya da “sanat yapıtı”nın anlamını örnekler ara-
cılığıyla öğretemeyeceğini açık bir biçimde
ortaya koyuyordu. Böylece sanat yapıtı ile sa-
nat yapıtı olmayan şey arasındaki fark şuydu:
“Sanat”ın anlamı örnekler üzerinden öğretile-
bilir iken ya da sanat ile gerçeklik arasındaki
ayırım, tıpkı bir yatağın bir vazo üzerindeki
resmi ile gerçek bir yatak arasındaki fark gibi
algıya bağlı görünürken asla ortaya çıkmaya-
cak bir soruydu bu. (Danto, 2010: 158-159)
Resim 5. Tracey EMIN, Yatağım/My Bed,
Yatak, Yastıklar, Çarşaf, Farklı Objeler,
The Duerckheim Koleksiyonu, 1999
Chris Ofili ise, Fil dışkılarını malzeme ola-
rak kullanarak Meryem’in tablosunu yaptı.
Brooklyn müzayedesinde gerçekleştirdiği
Sensation adlı sergide tablolarında fil dışkıla-
rını malzeme olarak kullanmıştır.
Resim 6. Chris OFILI, Kutsal Bakire
Meryem/Holy Virgin Mary,
Kağıt Kolaj,
Yağlı Boya, Yaldız, Polyester Reçine,
Harita İğneleri, 243.8x182.9 cm, 1996
MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak / Şubat / Mart / Nisan 2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:143 K:236
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
155
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
Esasında, dışkı sanatçıların her zaman ilgisini
çekmiştir. Çünkü skandal bir nesnedir.
Elias Canetti, için dışkı her kültürde iktidarın
dışladığı, dışladığı sürece önemsediği malze-
medir.
“ İktidar, avını yiyip çözümleyendir.
Yani yiyenin gövdesine karışmasıdır. Yabancı
bir şey ele geçirilir, yenip özümsenir, küçük
parçalara ayrılır. İnsan sadece bu süreç bo-
yunca yaşar. Süreç durursa ölür. Dışkı kan
dökücülüğün izidir. Pis kokar ve göklere hay-
kırır.” (Canetti, 2006: 68)
PIERO MANZONI
Piero Manzoni kendi dışkısını içerdiği teneke
kutulara etiket yapıştırıp market reyonu ürü-
nü gibi sergileyip ‘
Artist’s Shit’ (Sanatçının
Boku) adı ile sundu. Manzoni’nin bu işi ol-
dukça etkileyicidir aslında. Sanat eserinin pa-
zarlana bilirliğini sorgulayarak sadece imza
taşıyan nesneyi sanat eseri sayma ve estetik
kabullenebilme amacını sorguladı. “Dışkı ve
sanatın zaten belirli bir karizmatik çekiciliği
vardır- dışkının karizması olumsuz, sanatın-
kiyse olumludur. Bunların her birine bir di-
ğerinin statüsü verildiğinde, yani bulunmuş
dışkı, hazır-nesne sanatı olduğunda – standart
Duchampvari edim- her ikisinin de karizması
hızla artar. Deyim yerindeyse ikisinin de iğ-
renç kokusu her yanı sarar, yani karizmaları
kozmikleşir: İlişkileri ikisinin de kurtuluşu-
dur.” (Kuspit, 2006: 98)
Şekil 2. Pierro MANZONI, Sanatçının
Dışkısı, 4.8x6.5 cm, 90 Teneke Kutu, 1961
Gilbert&George, dev dışkı kurabiyeleri ser-
gileyerek, dışkı konusunun bitmediğini gös-
termişlerdir.
“Dışkının eğlenceli bir biçimde sergilenme-
si –gösteri, bizi gösterdiği şeyden uzaklaş-
tırdığı için, dışkını gerçek doğasının (ayrıca
simgelediği hiçliğin ve anlamsızlığın) unu-
tulması amacıyla bir gösteriye dönüştürül-
mesi- entropik modern sanatın ve postsanatın
başlangıcının kusursuz bir ironik örneğidir.”
(Kuspit, 2006:133)
MARC QUINN
Marc Quinn, kendi kanının 4,5 litresi ile her
beş yılda bir yenilenen ve devam etmekte
olan projesinde oto-portrelerini yapmaktadır.
Bu proje ile kendi bedenine ait malzemeyi
kullanarak, ölümsüzlük, kalıcılık terimlerine
gönderme yapmaktadır.
