International refereed journal of design and architecture print issn



Yüklə 38,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/147
tarix17.11.2018
ölçüsü38,03 Mb.
#80180
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   147

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:141 K:231
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
10
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
Oluş Duygulanım Anketi” katılımcılara park-
ta uygulanmıştır.
“Öznel İyi Oluş Değişimi Anketi” ile katılım-
cıların parkı kullanmadan önceki ve sonraki 
öznel  iyi  oluş  düzeylerini  fiziksel,  zihinsel 
ve  sosyal  olarak  üç  boyutta  1-10  arasında 
değişen  skalada  değerlendirmeleri  istenmiş-
tir. “Öznel İyi Oluş Duygulanım Anketi” ile 
katılımcılar  “parktan  ayrılırken  kendinizi 
nasıl hissediyorsunuz?” şeklinde kendilerine 
yöneltilen soru çerçevesinde duygularını iki 
yönlü zıt duygulanım derecelendirme tekniği 
ile 1 ile 5 arasında değerlendirmişlerdir.
Parkı kullanma sıklığı beklenenden daha dü-
şük çıkmıştır. Park kullanıcıların parkı neden 
daha az ziyaret ettiklerinin çok yönlü olarak 
araştırılabilir ve park kullanımının özendiril-
mesi için alınacak önemlerin neler olabilece-
ği üzerinde inceleme yapılabilir.
Park kullanım sıklığı ile ilgili olarak kadın-
ların erkeklere göre daha seyrek parkları zi-
yaret ettikleri dikkati çekmiştir. Bu durumun 
toplumsal  cinsiyet  algısı  ile  ilişkili  olabile-
ceği gibi parktan beklentilerin cinsiyete göre 
farklılaşabileceği de düşünülmektedir. 
Parka ulaşım konusunda katılımcıların her üç 
parka da rahat ulaştıklarını rapor etmeleri ve 
istatistiksel analizlerde parka ulaşmada parklar 
arasında anlamlı bir fark gözlenmemesi seçi-
len üç parkın da kolay ulaşılabilir olduğu, An-
kara’daki park kullanıcılarının bu üç parka da 
ulaşmada  zorluk  çekmedikleri  anlamına  gel-
mektedir. Parka gelmeyen bireyler için park-
lara ulaşımın bir sorun olmayacağı, parka gel-
memenin bireysel bir tercih ya da yaşam rutini 
olduğu ifade edilebilir. Benzer şekilde, Shana-
han, Franco, Lin, Gaston ve Fuller (2016) yeşil 
alan kullanımı ve egzersiz yapmanın çevresel 
engellerden  mi  yoksa  sosyal  engellerden  mi 
kaynakladığını sorgulamışlardır.
Parkta geçirilen zamanın ve park türünün bir-
biri ile ilişkili olmaması, birbirinden bağım-
sız olması, parkta geçirilen zamanın bireysel 
tercihlerden  ve  etkenlerden  kaynaklandığını 
destekler niteliktedir. Her üç park için de kul-
lanıcıların zaman geçirmesi konusunda birbi-
rine benzer özellikler içerdiği düşünülebilir. 
Bu  çalışmanın  temel  amacı  olan  park  kul-
lanımı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin 
incelenmesidir. Katılımcıların park kullanımı 
öncesi ve sonrasını öznel iyi oluşlarını fizik-
sel, zihinsel ve sosyal açıdan değerlendirdik-
leri Öznel İyi Oluş Değişimi Anketinden elde 
edilen sonuçlara göre katılımcılar park önce-
sine göre, park sonrası kendilerini daha olum-
lu  değerlendirmişlerdir.  Öznel  iyi  oluşlarını 
fiziksel, zihinsel, sosyal ve genel olarak “çok 
iyi-mükemmel”  olarak  rapor  eden  katılımcı 
sayısı “değişme yok ya da daha kötü” şeklin-
de rapor eden katılımcı sayısından istatistikî 
olarak daha yüksektir. Bu sonuç parklarda ge-
çirilen  zamanların  bireylerin  öznel  iyi  oluş-
larını  olumlu  etkilediğini  ortaya  koymakta-


MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:141 K:231
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
11
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
dır.  Bu  durumun,  parkların  kent  yaşamının 
içinde,  bireylerin  psikolojik  açıdan  kendile-
rini  iyi  hissedecekleri  doğal  alanlar  olması 
ve  araçsal  ekipmanlarla  donatılmış  olması 
ile ilgili olduğu söylenebilir. Bireyler stresli 
yaşamın içinde parkları kendi psikolojik ih-
tiyaçlarını  giderecekleri  ve  sakinleyecekleri 
fırsat  olarak  görmüş  olabilirler.  Thompson-
Coon  ve  arkadaşları  (2011)  yaptıkları  geniş 
çaplı literatür taramasında bu bağlamda ben-
zer  sonuçlar  ortaya  koymuştur.  Thompson 
Coon  ve  arkadaşları  (2011)    iç  mekânlarda 
yapılan egzersizlerle karşılaştırıldığında, do-
ğal  ortamlarda  egzersiz  yapmanın  öznel  iyi 
oluş  ile  daha  yüksek  düzeyde  ilişkili  oldu-
ğunu ifade etmişlerdir. Doğal ortamlarda eg-
zersizin kendini canlı ve olumlu hissetmede 
artış, diğer taraftan gerginlik, karışıklık, öfke 
ve depresyonda azalma ile ilişkili olduğunu 
ortaya koymuşlardır. Katılımcılar, açık hava 
etkinliklerinden daha fazla keyif ve memnu-
niyet rapor etmişler ve yakın sürede bu etkin-
liği tekrarlama niyetlerini ve planlarını ifade 
etmişlerdir. Lafortezza ve arkadaşları (2009) 
ise özellikle sıcak mevsimlerde parkların bi-
reylerin  ferahlamaları  için  fırsat  olduğunu, 
park kullanıcılarının psikolojik açıdan kendi-
lerini daha iyi hissettiklerini göstermişlerdir.  
Kentlerdeki yeşil alanları daha sık ziyaret et-
menin öznel iyi oluş ve yarar sağlama (örne-
ğin gölgelenme) bağlamında etkili olduğunu 
bulmuşlardır.
Öznel İyi Oluş Duygulanım Anketinden elde 
edilen  puanlara  göre  yapılan  analizler  park 
kullanıcılarının  parktan  ayrılırken  öncesine 
göre  daha  olumlu  duygular  tanımladıklarını 
ortaya koymuştur. Parklar bireylerin duygu-
lanımsal  öznel  iyi  oluşlarını  olumlu  yönde 
etkilemektedir. Veri  toplanan  üç  park  karşı-
laştırıldığında Botanik Park’ın diğer iki parka 
göre bireylerin duygulanımsal iyi oluşlarına 
daha  fazla  olumlu  katkı  yaptığı  bulunmuş-
tur.  Bu  sonuç  doğrultusunda  Botanik  Park 
incelendiğinde,  parkı  Altınpark  ve  Gençlik 
Parkı’ndan  ayıran  en  önemli  özellik  olarak; 
parktaki doğal özelliklerin diğerlerinden daha 
baskın  olduğu  ve  yapısal  öğelerin  bu  doğal 
görüntünün  önüne  geçmediği  görülmüştür. 
Alan büyüklüğü olarak 65000 m
2
’lik alanıy-
la insanların kendisini kent ortamından uzak 
bir alanda hissetmesi için yeterli büyüklükte 
bir  alan  olarak  görülmemesine  rağmen  to-
poğrafik  olarak  çukur  bir  alanda  olması  ile 
vadi tabanına inildiğinde, bu etkiyi sağlaya-
bilmektedir. Parkın genel ses düzeyi de yine 
topoğrafik  yapısı  dolayısıyla  çevresindeki 
gürültüden  oldukça  soyutlanmıştır.  Bu  du-
rumda,  insanların  park  kullanımı  tercihinde 
doğallığa önem verdikleri ve stresli kent ya-
şamından  soyutlanabilmek  için  daha  sessiz 
sakin ortamları tercih ettikleri ve bu özellik-
lerin bireylerin duygulanımsal iyi oluşlarına 
daha olumlu katkı sağladığı söylenebilir.


Yüklə 38,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə