International refereed journal of design and architecture print issn

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:127 K:214
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
210
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
ekosistem hizmetleri arttırılarak tasarlanabi-
lir” (Steiner 2011: 337).
Peyzaj  zamansal  değişimlere  ve  uyum  sağ-
lamaya cevap verebilen benzersiz bir araçtır. 
Waldheim  (2016:15)’e  göre  peyzaj,  kentsel 
bağlamda karmaşık doğal ve ekolojik süreç-
lerin toplum tarafından algılanmasını kolay-
laştırır. Kentsel tasarımın bütünleştirici öğesi 
olarak peyzaj, kentsel mekânın nasıl görün-
düğünden çok nasıl çalıştığına odaklanır. Bu 
bağlamda, “altyapı olarak peyzaj” Belanger, 
2009 : 79–95 yaklaşımı kentsel altyapı, insan 
faaliyetleri, ve ekolojik süreçlerin bütünleşti-
ği melez kentsel ortamın oluşmasına katkıda 
bulunur.
Kentsel  ortamda  insanları  harekete  geçiren 
ve  canlı  sistemleri  destekleyen  taşıyıcı  ve 
dağıtıcı  bir  çeşit  ağ  olarak  rol  oynadığında,  
peyzaj  kendisi  ağ  olarak  değerlendirilebilir 
(Hung vd. 2012 : 9). Kentsel ekosistemlerin 
insanlara  sağladığı  destekleyici,  düzenleyici 
ve kültürel ekosistem hizmetlerini kolaylaş-
tırmaya ve arttırmaya yönelik bütünleşik bir 
ağ olarak “peyzaj altyapısı tasarımı değişime 
açık sağlam sistemler oluşturur” (Nijhuis ve 
Jauslin, 2015 : 25). 
Yeşil, peyzaj veya ekolojik sıfatlarıyla altya-
pı, peyzaj mimarlığı ve kentsel tasarım ala-
nında giderek önem kazanmaktadır. Peyzajın 
kendisinin  kentsel  ortamda  akışları  yöneten 
bir  altyapı  olduğundan  hareketle,  ekosistem 
fonksiyonlarını koruma ve ekosistem hizmeti 
sağlamada bir araç olarak değerlendirilmek-
tedir.  Böylece,  altyapılar  doğal  ve  kültürel 
süreçlerin  iç  içe  geçtiği  bütünleştirici  öğe 
olarak,  insanların  ekolojik  okuryazarlığını 
arttıran, fiziksel görünümleriyle kentsel me-
kana kimlik kazandıran peyzaj öğelerine dö-
nüşmektedir.
Kentsel tasarım alanında peyzajı altyapı ola-
rak  vurgulayan  çalışmalar  peyzaj  şehirciliği 
söylemini güçlendirmektedir. Özellikle Field 
Operations,  Turenscape,  SWA,  StossLU, 
Groundlab gibi peyzaj mimarlığı alanındaki 
öncü  firmalar  bu  melez  alana  ilişkin  yeni-
likçi  tasarım  ve  uygulamalarıyla  katkı  sun-
maktadırlar.  Trenscape’in  kurucusu  Konjian 
Yu’nun  çalışmaları  (Saunders,  2012:  17-
203),  değişim  ve  uyum  sağlama  yeteneğine 
sahip yaşayan ekosistem oluşturarak, peyzajı 
onarmayı ve ekosistem hizmetleri sağlamayı 
temel alır. En düşük derecede tasarım çözüm-
leriyle peyzajda çarpıcı değişimler sağlarken, 
yerel vejetasyonun uyum sağlama yeteneğini 
ve tarihi mirası ortaya çıkarmada akıllıca çö-
zümler üretir. Doğa ve insana ait süreçleri bir 
araya getirerek özellikle su kontrolüne yöne-
lik yenilikçi ekolojik altyapı örnekleri sunar 
(Şekil 6).

---

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:127 K:214
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
211
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
Şekil 6. Quaoyuan Sulak Alan Parkı, 
Tianjin, Çin - Turenscape (Saunders, 
2012: 118)
Bu yeni melez ve disiplinler üstü alanın gücü 
ekolojik  süreçleri  tasarıma  aktarabilme  ye-
teneğinde  yatmaktadır.  Bu  noktada,  peyzaj 
şehirciliği  ve  kent  ekolojisi  rehberliğinde 
üretilen bilgi ve ilkeleri “fiziksel biçime ak-
tarmada, bir tasarım problemine verilen bir 
dizi değişken ve parametrelerin kullanılması 
kaçınılmazdır” (Hung vd., 2012: 14).  “Sıkı 
sıkıya karmaşık ekolojiler ile örülmüş altya-
pı ve yerleşimler oluşturmada araç olarak” 
(Holzman  ve  ve  Cantrell,  2014:  709–718) 
kentsel ekosistemlerin dinamik süreçlerini ve 
karmaşıklığını  taklit  etmek  için  parametrik 
araçlara ihtiyaç duyulmaktadır.  Performansa 
dayalı parametrik simülasyon araçları ile ta-
sarımcılar  oluşturdukları  yapay  ekolojik  sü-
reçler kullanarak tasarımlarını ürettikleri gibi 
olası  etkilerini  ve  performanslarını  da  test 
edebilmektedirler. 
“Yapay ekolojilerle çalışırken tek bir çözüm, 
belirli bir sınır ve tanımlanmış biçimler yok-
tur (Grose, 2014 : 76). Zira parametrik tekno-
lojiler tasarımcının etkileri önceden görmesi 
için sınırsız sayıda biçim ve çözüm üretme-
sini  kolaylaştırmaktadır.  Ayrıca  parametrik 
teknolojiler  “çoklu  ölçeklerde  çalışabilir 
tasarım  teknikleri”  (Weinstock,  2013:  33). 
sunduğundan  tasarımların  bağlamla  ilişki-
lendirilmesini  kolaylaştırmaktadır.  Böylece 
planlama ve tasarım arasında köprü kurmaya 
yardımcı  olmaktadır.  Groundlab  tarafından 
Longgang  kenti  için  2008  yılında  önerilen 
proje,  ekolojik  olarak  bilgilendirilmiş  para-
metrik  yöntemler  kullanılarak  kent  ölçeğin-
den insan ölçeğine kadar ilişkisel tasarım için 
örnek sunmaktadır (Şekil 7).
Şekil 7. Longgang City, Shenzhen, Çin - 
Groundlab
1
1   http://groundlab.org/, 2016

---