MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak / Şubat / Mart / Nisan 2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:141 K:231
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
4
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL
REFEREED
JOURNAL
OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
(92 kadın ve 115 erkek). Katılımcıların yaşla-
rı 17-76 arasında değişmektedir (M = 32.08,
SS = 14.28) Katılımcıların gelir düzeyleri
850 ₤ ile 11000 ₤ arasında değişmektedir.
(M = 2907.63 ₤ , SS = 1443.22 ₤) 2907,63
1443,22. Medeni hal açısından 133 katılımcı
bekârdır ve 74 katılımcı evlidir. Katılımcı-
ların eğitim düzeylerinin ilkokul-ilköğretim
(n= 26) lise (n = 104) üniversite (n = 70) ve
lisansüstü (n = 7) mezunu şeklinde olduğu
gözlenmiştir.
Psikometrik Ölçüm Araçları: Katılımcılara
yöneltilen sosyo-demografik özellikleri (ör-
neğin, yaş, eğitim düzeyi, gelir düzeyi vb) ve
park kullanımı ile ilgili özellikleri belirleme-
ye yönelik soruların yanı sıra iki adet anket
uygulanmıştır.
a. Öznel İyi Oluş Değişimi Anketi:
Bu çalışmada katılımcıların öznel iyi oluşla-
rı ile ilgili olarak parkı kullanmadan önceki
ve sonraki durumlarını fiziksel, zihinsel ve
sosyal açıdan değerlendirdikleri üç sorudan
oluşan bir anket geliştirilmiştir. Katılımcılar,
öznel iyi oluş boyutları olan fiziksel, zihin-
sel ve sosyal değişim sorularını 1 (berbat) ile
10 (mükemmel) arasında değişen onlu ölçek
üzerinde işaretlemektedir. Bu çalışmada an-
ketin iç tutarlılığı Cronbach’s Alpha = .90
olarak bulunmuş, düzeltilmiş madde-toplam
korelasyonlarının .78 ile .85 arasında değişti-
ği gözlenmiştir. Anketten alınacak olası puan
3 – 30 arasında değişmektedir.
b. Öznel İyi Oluş Duygulanım Anketi:
Park kullanıcılarının duygulanım öznel iyi
oluşlarını değerlendirmeye yönelik bir anket
hazırlanmıştır. Ankette katılımcılara “parktan
ayrılırken kendinizi nasıl hissediyorsunuz?”
şeklinde yöneltilen soru çerçevesinde kulla-
nıcıların duygularını iki yönlü zıt duygulanım
derecelendirme tekniği ile 1 ile 5 arasında
değerlendirmeleri istenmiştir. Örneğin, ka-
tılımcılar “keyifsiz” (1 puan) – “keyifli” (5
puan) ve “sıkılmış” (1 puan) – “eğlenmiş” (5
puan) gibi 10 farklı duygulanım ile ilgili ken-
di hisselerini değerlendirmişlerdir. Anketin
iç tutarlılığı Cronbach’s Alpha = .86 olarak
bulunmuş, düzeltilmiş madde - toplam ko-
relasyonlarının .44 ile .72 arasında değiştiği
gözlenmiştir. Anketten alınacak olası puan 10
– 50 arasında değişmektedir.
İşlem: Katılımcılar gönüllülük ve gizlilik
esasına dayalı olarak yöneltilen sorulara ve
anketlere tepki vermişlerdir. Anket soruları
parkta katılımcılara yöneltilmiştir. Anket uy-
gulamalarında istatistikî sonuçların güveni-
lirliği ve geçerliği önem arz etmektedir. Aynı
kaynaktan aynı zamanda aynı yöntemle veri
toplanmasının “ortak yöntem etkisi” nede-
niyle sonuçların geçerliği açısından sorunlar
yaratabileceği (Chan, 2009; Podsakoff vd.,
2003), açıklanan varyansın değişkenler arası
MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak / Şubat / Mart / Nisan 2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:141 K:231
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
5
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
ilişkilerden çok uygulanan yönteme atfedile-
ceği (Krishnaveni ve Deepa, 2013) ve Tip-I
ve Tip-II hatanın ciddi derecede artabileceği
(Podsakoff vd., 2003) ifade edilmektedir. Bu
nedenle, araştırma öncesi “ortak yöntem etki-
sini” bertaraf etmek için önlemler (ör., ölçek
derecelendirmelerinin farklı olması, yanlış ve
doğru yanıtın olmadığı şeklinde bilgilendir-
me, anket sorularının katılımcılara farklı sıra-
larda verilmesi vb.) alınmıştır
BULGULAR
1. Parka Gitme Sıklığı
Parka gitme sıklığı açısından park kullanıcı-
larının % 16.43’ü (
N =34) haftada en az bir
kere. % 14.01’i (
N = 29) iki haftada bir kere.
% 16.91’i (
N = 35) ayda bir kere. % 17.38’i
(
N = 36) üç ayda bir kere. % ve 35.27’si (
N
= 73) yılda iki kereden az parka gitmektedir.
Katılımcıların parka gitme sıklığına yönelik
gözlenen değerlerin beklenen değerlerden
farklı olup olmadığını test etme amacıyla ya-
pılan Tek Yönlü Ki Kare (Ki kare Uyum Testi
) sonucu anlamlıdır,
χ
2
(4,
N = 207) = 30.85,
p = 3.28e-06. Katılımcılar parka beklenenden
daha az gitmektedir. Park kullanım sıklığı-
nın cinsiyet ile ilişkili olup olmadığının test
edildiği İki Yönlü Ki Kare (Bağımsızlık) testi
sonucu anlamlıdır,
χ
2
(4,
N = 207) = 12.07,
p
= 1.69e-02. Erkekler beklenenden daha sık,
kadınlar ise daha seyrek olarak parkları ziya-
ret etmektedir.
2. Parka Ulaşım
Parka ulaşım ile ilgili katılımcıların çoğun-
luğu parka ulaşmada sıkıntı yaşamadığını
ve rahat ulaştığını rapor etmiştir. İki Yönlü
Ki Kare testi sonucu Altınpark (58 evet, 13
hayır), Gençlik Parkı (62 evet, 5 hayır) ve
Botanik Park’ın (61 evet, 8 hayır) ulaşım ko-
laylığı-zorluğu açısından birbirinden farklı-
laşmadığını ortaya koymuştur
χ
2
(2,
N = 207)
= 3.78,
p = 1.51e-01.
3. Parkta Geçirilen Zaman
Park kullanıcılarının ortalama % 50’si park-
ta 1-2 saat zaman geçirdiğini rapor etmiş-
tir. Parkta1 saatten az, 1-2 saat, 2-3 saat ve
4+ saat zaman geçiren katılımcı sayısı sıra-
sıyla Altınpark’ta 13, 31, 16 ve 9, Gençlik
Parkı’nda 7, 32, 18 ve 10 ve Botanik Parkı’nda
10, 38, 17 ve 6 şeklinde olduğu gözlenmiştir.
İki Yönlü Ki Kare testi sonucu parkta geçiri-
len zamanın ve park türünün birbiri ile ilişkili
olmadığını (birbirinden bağımsız olduğunu)
ortaya koymuştur,
χ
2
(6,
N = 207) = 3.70,
p =
7.17e-01.
4. Öznel İyi Oluş Değişimi
Öznel İyi Oluş Değişimi Anketi sonuçlarına
göre katılımcılar parkı kullandıktan sonra
kendilerini fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan
daha olumlu değerlendirmişlerdir (Tablo-1).
Parklarda sık yapılan etkinlikler ve sonrasın-
da hissedilen duygu durumlarına bakıldığın-