İsa Əliyev bmt-nin İqlim Dəyişmələrinə Qarşı Çərçivə Konvensiyasının Azərbaycan üzrə Milli Əlaqələndiricisi
Yüklə 43,99 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Clima East: Avropa Qonşuluq Siyasəti Çərçivəsində Rusiya və Şərq Ölkələrində İqlim Dəyişmələrinin Təsirinin Yumşaldılması və Adaptasiyaya Dəstək Layihəsi
- İqlim Dəyişmələrinə Adaptasiya Adaptasiya üzrə Prioritet sektorlar
- Su sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri
- Su sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri (davamı)
- Su balansı güstəriciləri Suyun miqdarı, mln. m3 Faktiki 2021-2050-ci illər 2071-2100-cü illər
- Kənd təsərrüfatı sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri
- Kənd təsərrüfatı sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri (davamı)
- Sahilyani ərazilər üzrə adaptasiya tədbirləri
- İnsan sağlamlığı sahəsində adaptasiya tədbirləri
- İnsan sağlamlığı sahəsində adaptasiya tədbirləri (davamı)
- Diqqətinizə görə təşəkkürlər!
| İsa Əliyev BMT-nin İqlim Dəyişmələrinə Qarşı Çərçivə Konvensiyasının Azərbaycan üzrə Milli Əlaqələndiricisi 22 yanvar 2015 2/11/2015
Adaptasiya üzrə Prioritet sektorlar
• Su resursları • Kənd təsərrüfatı • Sahilyanı ərazilər • İnsan sağlamlığı • İqlim dəyişmələri ilə baglı Təbii fəlakətlər (sel, daşqın, quraqlıq,dəniz səviyyəsinin qalxması, istilik stressləri,xəstəliklər, meşə yangıları və.s) • Meşə ekosistemləri və s
2/11/2015 2 Su sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri İqlim dəyişmələrinin su ehtiyatlarına gözlənilən mənfi təsirini yumşaltmaq və ya minimuma endimək üçün uyğunlaşma tədbirləri :
• Torpaq səthlərindən, kiçik su hövzələrindən və mikro-drenajlardan yağış və qar sularının toplanması və istifadəsi
• İqlim dəyişmələri ilə bağlı fövqəladə təbii fəlakətlər xüsusilə də, sel və daşqınlar barədə erkən xəbərdarlıq sistemi yaradılması
• Sudan təkrar istifadə • Su sistemlərində su sızmalarının azaldılması
• Su qoruyucu meşələrin salınması • Maarifləndirmə və bacarıqların artırılması ilə bağlı tədbirlər
2/11/2015 3
Su sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri (davamı)
• su təsərrüfatı obyektlərində baş verən su itkisinin azaldılması; • əlavə su mənbələrinin cəlb edilməsi; • yeraltı suları daxil etməklə, dövriyyəvi sudan istifadə edilməsi; • axımın tənzimlənməsi; • hövzələrdə və çayların selaparıcı məcrasında mühəndis-qoruyucu tədbirlərin həyata keçirilməsi; • dağ çayları üzərində HES-lərin tikilməsi və yeni su anbarlarının qurulması; fəaliyyətdə olan irriqasiya kanalları üzərində kiçik HES- lərin tikilməsi; və s
• İqlim dəyişmələri ilə bağlı Elmi Tədqiqat işlərinin gücləndirilməsi və əlaqədar Elmi Tədqiqat İnstitutlarına texniki dəstək
Su ehtiyatlarının kompleks idarə edilməsi üçün nəzərə almaq lazimdır ki, onların axımı çoxsulu və azsulu illərdə normadan təqribən 30% (təqribən 20 km 3 )
proqnozlarının verilməsi olduqca vacib məsələdir.
2/11/2015 4
Su sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri (davamı)
Cədvəldən göründüyü kimi uyğunlaşma tədbirləri nəticəsində su təminatı problemlərini 90-95% həll etmək olar. 2/11/2015 5
Suyun miqdarı, mln. m3 Faktiki 2021-2050-ci illər 2071-2100-cü illər Su çatışmazlığı - 2600 - 9500
- 10260 Istifadə olunan yrealtı suların həcminin artımı 3000
3000 3000
Su təchizatı sisteminin təkmilləşdirilməsi 3000 3500
3500 40% geri axıdılan suyun təmizlənməsi və istifadəsi 2000
2500 3780
Tədbirlər nəticəsində su çatışmazlığının təmin edilməsi +5400
- 500 +20
Kənd təsərrüfatı sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri
• İstiliyə və Quraqlıga davamlı olan bitki növlərindən istifadə
• Tarlaqoruyucu meşə zolaqlarının genişləndirilməsi • Suvarılan torpaqlarda damcılı, yağışlandırma və ya çiləmə kimi suya qənaət edən texnologiyalarının tətbiqi
• Konservativ kənd təsərrüfatı texnologiyalarının istifadəsi • İqlim dəyişmələri ilə bağlı Elmi Tədqiqat işlərinin gücləndirilməsi və əlaqədar Elmi Tədqiqat İnstitutlarına texniki dəstək
• Maarifləndirmə və bacarıqların artırılması ilə bağlı tədbirlər
2/11/2015 6
Kənd təsərrüfatı sektoru üzrə adaptasiya tədbirləri (davamı)
Kənd təsərrüfatı sektorunda gözlənilən iqlim dəyişmələrinin mənfi təsirini yumşaltmaq üçün aşağıdakl uyğunlaşma tədbirləri görülməlidir:
• ölkənin ərzaq təhlükəsizliyini artırmaq məqsədilə payızlıq buğdanın quraqlığa dayanıqlı və yüksək məhsuldarlığı olan sortların seleksiya, introduksiya və təsərrüfata tədbiqi üzrə işlərin davam etdirilməsi; • pambığın istisevər, quraqlığa dayanıqlı və yüksək məhsuldarlığa malik olan sortlarının seleksiya, introduksiya və təsərrüfata tətbiqi üzrə aparılan işlərin davam etdirilməsi; • üzümlüklərin ənənəvi rayonlarda bərpası və yeni üzümlüklərin dağ terraslarında salınması ilə onların sahəsinin artırılması; • çay plantasiyalarının ənənəvi rayonlarda bərpası və digər əlverişli ərazilərdə yeni bağların salınması; • torpaqların şoranlaşma və eroziyası, quraqlıq və ağ yellərə qarşı aparılan meliorasiya tədbirlərinin davam etdirilməsi və genişləndirilməsi; • suvarılan ərazilərdə suya qənaət edən texnologiyaların tətbiq edilməsi; • kənd təsərrüfatı məhsulları emal edən müəssisələrin rəqabət qabiliyyətli məhsul istehsalının artırılması məqsədilə dövlət yardımı proqramlarının hazırlanması və həyata keçirilməsi; • kənd yerlərində tez xarab olan məhsullar üçün kiçik emal müəssisələrinin yaradılması; • kənd təsərrüfatı məhsulunun mövcud saxlama sisteminin (anbar, soyuducu və s.) təkmilləşdirilməsi və genişləndirilməsi.
2/11/2015 7
Sahilyani ərazilər üzrə adaptasiya tədbirləri
Subasma ehtimalı olan ərazilərdə aşağadakı prinsiplərə əsaslanan uyğunlaşma tədbirlərinin həyata keçirilməsi tövsiyyə edilir:
1) Sahil zonasında əsaslı tikintilərin aparılması yol verilməzdir, mövcud təsərrüfat sahələrinin fəaliyyəti məhdudlaşdırılmalıdır. Mürəkkəb və bahalı müdafiə qurğularının tikilməsi yalnız mövcud olan mühüm (vacib) obyektlər üçün özünü doğrulda bilər.
2) Dəniz səviyyəsinin hazırki yüksəlmə dövründə sahilyanı zonada uyğunlaşma tədbirlərinin 2 əsas istiqaməti bunlardır:
• sənaye, rekreasiya və digər obyektlərin, yaşayış məntəqələrinin təhlükəsiz ərazilərə köçürülməsi; • sahil zonasında mühafizə qurğularının tikilməsi. Bu zaman obyektlərin lokal və ya bütün ərazinin tam müdafiəsi təmin edilməlidir. İqtisadi cəhətdən bu tədbirlərdən ən səmərəlisi yaşayış məntəqələri üçün lokal mühafizə qurğularının yaradılmasıdır.
3) Sahil zonasının mühəndis müdafiəsi konsepsiyası aşağadakı prinsiplərə əsaslanmalıdır: • bütün müdafiə tədbirləri «ən az məsrəflərlə maksimum ziyanların qarşısının alınması»nın təmin edilməli və eyni zamanda bu mühafizə qurğuları və konstruksiyaları yüksək dayanıqlı və etibarlı olmalıdır; • müdafiə tədbirləri kompleks xarakter daşımalı - dənizdən və subasma ərazilərindən daxil olan çirkab maddələrdən qorunmanı təmin etməlidir.
2/11/2015 8
İnsan sağlamlığı sahəsində adaptasiya tədbirləri
• müvafiq səhiyyə sistemlərinin hazırlıq səviyyəsinin yüksəldilməsi; • yaşayış məntəqələrinin və tikintilərin layihələşdirilməsi zamanı mövcud «istilik adaları» effektinin və gözlənilən iqlim dəyişmələrinin nəzərə alınması;
• şəhərlərin sürətlə yaşıllaşdırılması və şəhər ətrafında yaşıllıq massivlərinin salınması;
• binalarda, nəqliyyatda havanın sərinləşdirilməsi sistemlərinin qurulması; • güclü istilər barədə xəbərdarlıq sisteminin yaxşılaşdırılması;
• kütləvi informasiya vasitələrilə əhalinin güclü istilərə uyğun həyat tərzi (aktivlik səviyyəsi, qidalanma, geyim və s.) və istivurma, günvurma hallarında ilk tibbi yardım barədə əhalinin maarifləndirilməsi .
2/11/2015 9
İnsan sağlamlığı sahəsində adaptasiya tədbirləri (davamı)
Malyariya xəstəliyinə qarşı uyğunlaşma tədbirləri: • malyariya ilə mübarizə tədbirləri sisteminin təkmilləşdirilməsi və daimi fəaliyyət göstərən müşahidə, profilaktika və nəzarət proqramlarının qəbul olunması;
• klinik və laboratoriya diaqnostikasının yaxşılaşdırılması və effektiv preparatlarla təmin edilməsi;
• epidemiya baş verə biləcək halların proqnozlaşdırılması, epidemiya hallarında erkən məlumatlandırma sisteminin təkmilləşdirilməsi və epidemiyanın qarşısının alınması planının işlənib hazırlanması;
• infeksiya keçiriciləri olan anopheles ağcaqanadları ilə mübarizə tədbirlərinin həyata keçirilməsi;
• malyariyalı və potensial malyariyalı ərazilərdə malyariya əleyhinə keçirilən tədbirlərə əhalinin fəal cəlb edilməsi və xəstəliyin profilaktikasına aid maarifləndirmə (mühazirələr, söhbətlər) işlərinin aparılması; • ölkəyə gətirilmə malyariya hallarının qarşısını almaq məqsədi daşıyan tədbirlərin həyata keçirilməsi.
2/11/2015 10
Diqqətinizə görə təşəkkürlər!
11 Yüklə 43,99 Kb. Dostları ilə paylaş:
|