18
funksiyası
(pasientin qolu tədqiqatçı
tərəfindən ovuclar aşağı
yönəlməklə oturmuş
vəziyyətdə 90º və ya
uzanılmış vəziyyətdə 45º
altında irəli uzadılmış
şəkildə müəyyənləşdirilir.
Pasientə qolunu bu
vəziyyətdə saxlamaq
tapşırılır)
a.
Sol yuxarı ətraf
b.
Sağ yuxarı ətraf
qadirdir
1 – pasient qolunu bu vəziyyətdə
saxlamağa qadirdir, lakin qol
10
saniyə ərzində aşağı düşür
2 – qol dərhal aşağı düşür, lakin
pasient
hər halda cazibə
qüvvəsinin əksinə olaraq
qolunu bir qədər saxlaya bilir
3 – cazibə qüvvəsinə qarşı
müqavimət qətiyyən yoxdur
4 – hərəkət yoxdur
6
Aşağı ətrafların hərəki
funksiyası
(kürəyi üstə uzanmış
pasientin ayağı tədqiqatçı
tərəfindən qaldırılaraq 30º
bucaq altında
müəyyənləşdirilir.
Pasientə ayağını bu
vəziyyətdə saxlamaq
tapşırılır)
a. Sol aşağı ətraf
b. Sağ aşağı ətraf
0 – pasient ayağını bu vəziyyətdə
ən azı 5 saniyə saxlamağa
qadirdir
1 – pasient ayağını bu vəziyyətdə
saxlamağa qadirdir, lakin ayaq
5
saniyə ərzində aşağı düşür
2 – ayaq dərhal aşağı düşür, lakin
pasient
hər halda cazibə
qüvvəsinin əksinə olaraq
ayağını bir qədər saxlaya bilir
3 – cazibə qüvvəsinə qarşı
müqavimət qətiyyən yoxdur
4 – hərəkət yoxdur
7
Ətraflarda ataksiya
(barmaq-burun və daban-
diz sınaqları aparılır.
Ataksiya ancaq parezin
dərəcəsinə mütənasib
olmadığı halda balla
qiymətləndirilir)
0 – ataksiya yoxdur
1 – ataksiya ya yuxarı, ya da aşağı
ətrafda qeydə alınır
2 – ataksiya həm yuxarı, həm də
aşağı ətrafda qeydə alınır
8
Hissiyyat
(sancaq vasitəsi ilə tədqiq
olunur. Ancaq hemitip
üzrə pozulmalar nəzərə
0 – hissiyyat azalması qeydə
alınmır
1 – hissiyyatın mülayim dərəcədə
azalması qeydə alınır
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
19
alınır)
2 – hissiyyatın ağır dərəcədə
azalması ya da tam itməsi
qeydə alınır
9
Afaziya
(müayinə prosesində
pasientin şifahi
cavablarına əsasən
qiymətləndirilir)
0 – nitq pozulması qeydə alınmır
1 – mülayim dərəcədə afaziya
qeydə alınır
2 – ağır dərəcədə afaziya qeydə
alınır
3 – nitqin tamamilə olmaması
10 Artikulyasiya
0 – normal
1 – mülayim dərəcədə dizartriya
qeydə alınır
2 – ağır dərəcədə dizartriya ya
anartriya
qeydə alınır
11
«İnkaretmə » sindromu
(“neglect” syndrome)
0 – qeydə alınmır
1 – hissəvidir
2 – tamdır
Cədvəl 3. Kəskin işemik insulta şübhə olduğu zaman
təxirəsalınmaz diaqnostik müayinələr
Bütün pasiyentlərdə
Baş beynin qeyri-kontrast KT və ya MRT-si
Qanda qlükozanın miqdarı
Plazma elektrolitləri/ funksional böyrək
testləri
EKQ
Ürəyin işemiyasının markerləri
Qanın ümumi analizi, trombositlərin sayı
daxil olmaqla*
Protrombin zamanı/ beynəlxalq
normallaşdırılmış nisbət (INR)*
Tromboplastinin hissəvi aktivləşmə zamanı*
Oksigen saturasiyası səviyyəsi
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
20
Göstəriş olan
pasiyentlərdə
Qara ciyərin funksional testləri
Qanda alkoqol səviyyəsi
Hamiləlik testi
Arterial qanın qaz tərkibi (hipoksiyaya
şübhə olduqda)
Döş qəfəsinin rentgen müayinəsi (ağ ciyər
xəstəliyinə şübhə olduqda)
Lumbal punksiya (subaraxnoidal
qansızmaya şübhə olduqda və KT nəticələri
qanaxma üçün mənfidirsə)
Elektroensefaloqrafiya (tutmalara şübhə
olduqda)
*Qeyd: rtPA təyin etməzdən əvvəl bu müayinələrin nəticələrini bilmək daha
yaxşıdır, lakin aşağıdakı hallar istisna olmaqla testlərin cavablarını
gözləmək üçün trombolitik müalicəni təxirə salmaq lazım deyil:
(1) qanaxmaya və ya trombositopeniyaya şübhə yaradan klinik əlamətlər
olduqda,
(2) pasiyent heparin və ya varfarin almış olduqda, yaxud
(3) antikoaqulyantlardan istifadə edilib-edilməməsi məlum olmadıqda.
DİFFERENSİAL DİAQNOSTİKA
İşemik insult aşağıdakı xəstəliklərdən diferensiasiya edilməlidir:
hemorragik insult;
kəskin hipertonik ensefalopatiya;
kəllə-beyin travması;
intrakranial həcmli xəstəliklər (abses, şiş, şişə qansızma və b.);
mərkəzi sinir sisteminin kəskin demiyelinizəedici xəstəlikləri;
posthipoksik ensefalopatiya;
metabolik pozulmalar (hipoqlikemik, hiperqlikemik, qara
ciyər və b. somatogen ensefalopatiyalar);
ekzogen intoksikasiyalar (dərman, narkotik maddələr);
meningit/ensefalit;
miqren;
epilepsiya;
bayılmalar;
kranial sinirlərin neyropatiyaları (Bell iflici, gözün hərəki
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.