İŞEMİK İnsultun diaqnostika və MÜALİCƏSİ ÜZRƏ
Yüklə 288,72 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İşemik insultun yuxarıda sadalanan hallarla etibarlı diferensiasiyası üçün çox vaxt
- Cədvəl 4. İnsultun xəstəxanaya qədər qiymətləndirilməsi üçün Sinsinatti insult şkalası
- B. İnsulta xəstəxana daxilində ümumi yanaşma
- Ağ ciyər funksiyası və tənəffüs yolları
21
sinirlərinin neyropatiyaları, vestibulyar neyronit);
konversion pozulmalar (isteriya nevrozları) İşemik insultun yuxarıda sadalanan hallarla etibarlı diferensiasiyası üçün çox vaxt neyrovizualizasiya metodlarının (başlıca olaraq KT, bəzi hallarda isə MRT) tətbiqi zəruridir. İŞEMİK İNSULTUN MÜALİCƏSİ * A. İnsulta xəstəxanaya qədər olan yanaşma ►
İnsult olma şübhəsi meydana çıxdıqda ilkin diaqnozun qoyulması və xəstənin müvafiq stasionara çatdırılması üçün xəstə və ya onun ətrafında olan başqa insanlar tərəfindən təcili yardım xidmətinə müraciət edilməsi təkidli şəkildə tövsiyə edilir (B). ►
tənəffüs yollarının keçiriciliyini, tənəffüsün və sistem hemodinamikanın adekvatlığını qiymətləndirmək;
vital funksiyaların pozulması, qıcolma paroksizmi, psixomotor oyanıqlıq zamanı insultun diaqnostikası ilə paralel olaraq təxirəsalınmaz tibbi yardımı yerinə yetirmək;
anamnez toplamaq; nevroloji defisitin olub-olmamasını təyin etmək (bax cədvəl 4)
BQDKP-yə şübhə olduqda vital funksiyaların stabilizasiya olunmasından sonra xəstəni müvafiq stasionara nəql etmək. ►
İnsult həyat üçün təhlükə törədən təxirəsalınmaz vəziyyətdir. Buna görə də BQDKP-yə şübhə olan xəstə, hətta cüzi nevroloji defisit olduqda belə tam müayinə və hospitalizasiya məsələsini müzakirə etmək üçün stasionara çatdırılmalıdır. ►
etmək məqsədilə təcili yardım xidmətinin həkimi güman olunan insultlu xəstənin çatdırılması haqqında əvvəlcədən xəbərdarlıq etməlidir (B).
* Mövcud protokolda işıqlandırılmış bütün preparatların tətbiqi üzrə tövsiyələr Avropa Nevrolojı Cəmiyyətlərin Federasiyası (EFNS) və İnsultun öyrənilməsi üzrə Amerika Assosiasiyasının (ASA) tövsiyələri əsasında verilmişdir. Bu protokolda istifadəsi məsləhət görülən dərman vasitələrdən bəziləri onun tərtib edildiyi dövrdə Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatından hələ keçməmişdir.
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 22 ► İşemik insult zamanı trombolitik terapiyanın terapevtik pəncərəsinin vaxt cəhətdən məhdud olmasını, həm də daha gecikmiş hospitalizasiya zamanı insultun ağırlaşmalarının sayının əhəmiyyətli dərəcədə artması və xəstəliyin proqnozunun pisləşməsi faktını nəzərə alaraq, pasiyentin stasionara çatdırılmasının optimal müddəti xəstəliyin baş verdiyi vaxtdan
►
Güman edilən insultlu pasiyentin nəql edilməsi xəstənin ağırlıq vəziyyətinin dərəcəsindən asılı olmayaraq, ancaq uzanıqlı vəziyyətdə olmalıdır. ►
Pasiyentin çatdırıldığı stasionarın profili ehtimal edilən diaqnozla müəyyən olunur:
İşemik insult – işemik insultlu pasiyentlərə yardım göstərilməsi üçün ixtisaslaşmış nevroloji şöbəsi olan stasionar.
Hemorragik insult – neyrocərrahi şöbəsi olan stasionar. ►
Təcili tibbi yardım xidmətinin həkimi tərəfindən yerinə yetirilməlidir:
Tənəffüs yollarının keçiriciliyinin qiymətləndirilməsi və ehtiyac olduqda onun bərpa olunması və ağciyərlərin adekvat ventilyasiyasının təmin edilməsi (göstəriş olduqda traxeyanın intubasiyası və xəstənin STA-ya qoşulmasına qədər)
Puls-oksimetriya aparılması və saturasiyanın səviyyəsinin < 92% olması zamanı endonazal kateterlərlə (nazal borular) 2-4 L/dəq sürətlə oksigen verməklə əlavə oksigenasiyanın aparılması
EKQ və ürək funksiyalarının monitorinqi Strip-testlə qlükozanın qanda miqdarının təyini
Venoz kateterin qoyulması ►
AT-nin həddən artıq endirilməsi məsləhət deyil. Güman edilən BQDKP olan xəstələrdə AT-nin endirilməsi AT göstəricilərinin 180/105 mm c. süt.-dan yuxarı olduğu hallarda aparılır. İnsultun ilk sutkalarında AT-nin başlanğıc göstəricilərdən 15%-dən çox endirilməsi məsləhət görülmür (D). ►
göstərişdir.
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 23
Sinsinatti insult şkalası (hər üç əlamətin qeyri-normal olması insultun mövcudluğunu göstərir, əlamətlərdən heç olmasa biri qeyri-normaldırsa, insulta şübhə yaranır və pasiyent təcili şəkildə xəstəxanaya çatdırılmalıdır) Üz əzələləri
hərəkət edir Qeyri-normal: Üzün bir tərəfində əzələlər digər tərəfdəki kimi hərəkət etmir Qolların hərəkəti Normal: Hər iki qol eyni dərəcədə hərəkət edir və ya tamamilə hərəkət etmir Qeyri-normal: Bir qol tamam hərəkət etmir və ya digərinə nisbətən tez aşağı düşür Nitq
yoxdur
Qeyri-normal: Anlaşılmaz sözlər, sözləri düzgün demir və ya danışa bilmir
“Ümumi müalicə” termini altında insultun nəticələrinə mənfi təsir göstərə biləcək sistem problemlərinə nəzarət etmək üçün kritik xəstələrin vəziyyətini sabitləşdirməyə və tətbiq oluna biləcək spesifik müalicə üsulları üçün optimal fizioloji bazis təmin etməyə yönəlmiş müalicə strategiyaları nəzərdə tutulur. İnsultlu xəstələrdə tətbiq olunan ümumi tədbirlərə aşağıdakılar aiddir: ►
Tənəffüs sisteminə nəzarət ►
Ürək-damar sisteminə nəzarət ►
Maye və metabolik balansın qorunması ►
Arterial təzyiqin nəzarətdə saxlanması Ağ ciyər funksiyası və tənəffüs yolları: ►
Kəskin insultlu xəstə, xüsusən yuxu zamanı, puls-oksimetr ilə monitorlanmalıdır (hədəf oksigen saturasiyası səviyyəsi ≥ 92%) (D). ►
L/dəq sürətində O 2 verilməsi tövsiyə edilir (D). Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Yüklə 288,72 Kb. Dostları ilə paylaş:
|