İŞEMİK İnsultun diaqnostika və MÜALİCƏSİ ÜZRƏ
Yüklə 288,72 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maye və elektrolit balansı
- Arterial hipertenziya
- Hipoqlikemiya
24 ► İşemik insultlu xəstə hipoksik deyilsə, oksigen terapiyasına ehtiyac yoxdur (B). ►
Hiperbarik oksigen terapiyasının istifadə edilməsi mübahisəlidir və bəzi məlumatlara əsasən müdaxilənin özü təhlükəli ola bilər. Buna görə də, insult hava emboliyası nəticəsində ikincili olaraq inkişaf etməyibsə, bu müdaxilə kəskin işemik insultlu xəstələrə tövsiyə olunmur (B). ►
Geri dönməsi mümkün olan tənəffüs çatışmazlığı halında traxeyanın intubasiyası
məsləhət görülür (şüurun pozulmasına və / və ya tənəffüs yolları keçiriciliyinin pozulmasına səbəb olan bulbar disfunksiya başlayan xəstələrdə) (D) Ürək-damar sistemi: ►
Qulaqcıqların fibrillyasiyası və təcili kardioloji tədbirlərə ehtiyac yarada biləcək digər ciddi ürək aritmiyalarına nəzarət edə bilmək məqsədi ilə kardioloji monitorinq aparılması lazımdır. Kardioloji monitorinqin işemik insultun başlamasından sonrakı ilk 24 saatlıq dövr ərzində aşağıda göstərilən xəstələrdə aparılması tövsiyə edilir:
keçirilmiş kardioloji xəstəliyin mövcudluğu qeyri-sabit qan təzyiqi
ürək çatışmazlığının klinik göstəriciləri və ya əlamətləri başlanğıcda anormal EKQ
insulyar korteksi tutan beyin infarktı Maye və elektrolit balansı: ►
Maye və elektrolit pozğunluğunun gündəlik monitorinqi və korreksiyası tövsiyə edilir. ►
məsləhət görülür. Plazma osmolyarlığının azalmasından sonra beyin ödeminin artması riskinə görə hipotonik məhlullar (NaCl 0.45% və ya qlükoza 5%) əks-göstərişdir.
►
Arterial hipertenziyanın müalicəsi ilə bağlı məsələ mübahisəli olaraq qalmaqdadır. Xəstələrin çoxunda qan təzyiqi insultun başlanğıcından 24 saat sonra öz-özünə aşağı düşür. Daha konkret məlumatlar əldə edilənə qədər arterial hipertenziyanın müalicəsində ehtiyatlı olmaq tövsiyə olunur (D). Qan təzyiqinin Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
25 endirilməsi üçün aşkar ifadə olunmuş antihipertenziv müalicə göstərişi olan digər xəstələr (hipertenziv ensefalopatiya, aorta disseksiyası, kəskin böyrək çatışmazlığı, kəskin miokard infarktı, trombolizis və ya heparinlə müalicə) müvafiq müalicə almalıdır. ►
Ümumiyyətlə, qan təzyiqi əhəmiyyətli dərəcədə artmış xəstələrdə təzyiq aşağı salına bilər. İnsultun başlanğıcından sonra ilk 24 saat ərzində qan təzyiqinin endirilməsi üçün hədəf 15% təşkil etməkdədir. Antihipertenziv müalicənin başlanması üçün göstəriş olan qan təzyiqi səviyyəsi dəqiq olaraq bilinməməkdədir, lakin işemik insultda sistolik təzyiq >200-220 mm c.süt., diastolik təzyiq >120 mm c.süt. (D) və hemorragik insultda > 180/105 mm c. süt. (D) olana qədər müalicəyə başlamamaq haqqında fikir birliyi mövcuddur. Arterial hipertenziyanın erkən müalicə edilməsinin insult nəticələrinə təsirini araşdıran tədqiqatlar davam etməkdədir. ►
xəstələrdə trombolitik terapiya başlanmazdan əvvəl sistolik qan təzyiqi ≤185 və diastolik qan təzyiqi ≤110 mm c.süt. olana qədər aşağı salınmalıdır (B). rtPA müalicəsi başlanmazdan əvvəl qan təzyiqinin aşağı səviyyələrdə sabitləşdiyinə əmin olmaq lazımdır və intravenoz rtPA yeridilməsinə qədər ən azı 24 saat ərzində təzyiq 180/105 mm c.süt.-dan aşağı olmalıdır. İnsultun meydana çıxmasından sonra rtPA ilə müalicə çox tez başlamalıdır və buna görə də yuxarıda göstərilənlərdən daha yüksək səviyyədə davamlı hipertenziyası olan xəstələrə intravenoz rtPA müalicəsi aparıla bilmir.
►
İntra-arterial trombolizis kimi tıxanmış damarları açmaq üçün tətbiq edilən digər kəskin müdaxilələrin planlaşdırıldığı xəstələrdə də yuxarıda göstərilən qan təzyiqi səviyyələrinə riayət etmək tövsiyə edilir (D). ►
Arterial hipertenziyanın müalicəsi üçün tövsiyə olunan dərmanlar: intravenoz – labetalol və ya urapidil, nikardipin, natrium-nitroprussid; oral – kaptopril (D). ►
Nifedipin tətbiqindən və qan təzyiqinin kəskin azalmasından çəkinmək lazımdır (D). ►
əks-göstərişi olmayan nevroloji sabit xəstələrdə təkrari Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
26 uzunmüddətli antihipertenziv müalicə xəstəliyin meydana çıxmasından 24 saat sonra başlanmalıdır (C). Arterial hipotenziya: ►
Kəskin insult zamanı ortaya çıxan hipotenziyanın səbəbi araşdırılmalıdır. Hipovolemiya fizioloji məhlulla aradan qaldırılmalıdır və ürəyin dəqiqəlik vurma həcmini azalda biləcək aritmiyalar müalicə olunmalıdır (D). Ürəyin dəqiqəlik vurma həcminin azalması zamanı inotrop (dopamin, dobutamin) preparatların təyini lazım gələ bilər. ►
arterial hipertenziyanı (yatrogen hipertenziyanı) yaratmaq məsləhət görülmür (B). Bədən hərarəti: ►
Hərarəti olan insultlu xəstələrdə səbəb araşdırılmalı və hərarəti aşağı salmaq üçün antipiretik dərmanlardan istifadə edilməlidir (D). ≥37,5 °C temperaturun endirilməsi məsləhət görülür (D). Asetaminofen (parasetamol) kimi dərmanlar bədən hərarətini yaxşı sala bilər. ►
və antiviral profilaktikaya ehtiyac yoxdur. Hipoqlikemiya: ►
Kəskin işemik insultu olan xəstələrdə hipoqlikemiyanın müalicə olunması mövzusunda ortaq razılıq mövcuddur (D). Hədəf normoqlikemiya olmalıdır.
►
İşemik insultlu xəstələrdə qanda qlükoza səviyyəsinə nəzarət olunmalıdır (xüsusilə də diabetik xəstələrdə) (D). ►
müalicə edilməsi məsləhət görülür (D). C. İşemik insultun spesifik müalicə üsulları Trombolitik terapiya: venadaxili və arteriyadaxili trombolizis Venadaxili trombolizis: ►
Venadaxili rtPA (0,9 mq/kq, maksimal doza 90 mq, dozanın 10%-i bir dəfəyə verildikdən sonra yerdə qalanı 60 dəqiqə müddətində infuziya şəklində yeridilir) işemik insultun Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
Yüklə 288,72 Kb. Dostları ilə paylaş:
|