23
iclası) daşıdığı və ya tədbir təşkilatçılarının buraya daha çox iştirakçı cəlb
olunmasında (elmi konfranslar, simpoziumlar, seminarlar və b.) maraqlı olduğu
halda yol verilir. Sonuncu halda dəvət məktubunda konkret şəxsin imzası əvəzinə
tədbirin keçirilməsini təmin edən təşkilatın adı yazılır: “Təşkilat komitəsi” və ya
“Konfransın təşkilat komitəsi” və s. Dəvət məktubu tədbir təşkilatçılarının sayı bir
neçə olduğu halda, bir neçə və ya bir şəxs – təşkilati komitə rəhbəri tərəfindən
imzalana bilər.
Çox sayda dəvət məktublarının paylanılması zamanı təşkilatda faksimil
imzasından istifadə olunur və onların istifadə qaydası təyin olunursa, rəhbərin
həqiqi imzası faksimil ilə əvəz oluna bilər.
Dəvət məktublarına aid nümunələr
Şəxsi dəvət məktubu
Hörmətli Abdulla Əhmədov!
Sizi “Şahdağ” şirkətinin yaranmasının 10 illik yubileyinə həsr olunmuş təntənəli
yığıncaq mərasiminə dəvət edirik.
Yığıncaq Ş.Əzizbəyov küç., 10. ünvanında saat 16. 00-da şirkətin baş ofisinin
konfrans-zalında keçiriləcəkdir.
“Şahdağ” şirkətinin müdiri A.Əliyev
Sual 19. Reklam məktubu nədir?
Reklam məktubu əldə edilməsinə həvəsləndirmə formasında əmtəə və
xidmətlərin təsvirini birləşdirən ticari məktubdur. Ticari fəaliyyəti həyata keçirən
istənilən şirkət istehsal olunmuş məhsul və ya göstərilən xidmətlərin reklamı ilə
məşğul ola bilər. İşgüzar yazışma təcrübəsində məzmununa görə müxtəlif reklam
məktublarından istifadə olunur. Onları şərti olaraq iki qrupa ayırmaq olar:
- əmtəə və xidmətlər təklifini verən məktublar;
- şirkət haqqında məlumatı özündə ehtiva edən məktublar.
24
İşgüzar məktubların göstərilən növlərindən başqa reklamda əmtəə və
xidmətlər haqqında ətraflı, bəzən isə bütün təfsilatı ilə göstərilən müxtəlif növ
elanlar, bülletenlər (qısa rəsmi məlumatlar) geniş tətbiq olunur. Onlar reklam
məktubları deyil, lakin reklam fəaliyyətini dəstəkləyir və bir qayda olaraq şirkət və
ya əmtəə haqqında ilkin informasiyanı məhz reklam məktubundan və ya digər
üsulla maraqlı tərəfin tələbinə müvafiq şəkildə təqdim olunurlar.
Sual 20. Reklam məktubları necə tərtib olunur?
Reklam məktubları aşağıdakı qaydalara riayət edilməklə tərtib olunur:
1.
Müxtəsərlik. Reklam məktubu bir səhifədən artıq olmamalıdır, belə ki,
bir səhifədən artıq həcmə malik reklam mətni çox güman ki, axıra qədər
oxunmayacaqdır.
2.
Zərurilik. Reklam məktubunun mətni lakonik, aydın, məlumatverici
olmalıdır. Reklam məktubunda şirkət, onun təklif etdiyi əmtəə və
xidmətlər haqqında ətraflı məlumat verilməsinə ehtiyac yoxdur. Yalnız
şirkəti, onun mallarını digər istehsalçılardan fərqləndirən cəhətləri nəzərə
çatdıran ən əhəmiyyətli məlumatları göstərmək lazımdır.
3.
Dəqiqlik. Reklam məktubunda şirkətin xidmətlərini, onun nailiyyətlərini
və üstünlüklərini həddən artıq tərifləmək lüzumsuzdur, belə ki, istənilən
məlumatı hər zaman yoxlamaq heç də çətin məsələ deyil.
4.
Bezdirici olmamaq. Əmtəə və xidmətlərin təklifi hədsiz dərəcədə
təkidlə təklif olunmamalıdır. Təklifin hətta müxtəlif variantlarda belə
dəfələrlə təkrarı alıcıda ondan imtina hissi yarada bilər. Reklam məktubu
bezdirici deyil, inandırıcı olmalıdır.
5.
Qəti tərtibat. Reklam məktubu şirkətin təqdimolunma forması
olduğundan, heç bir bəzək elementi (qızıl güllər, çiçəklər, budaqlar və
s.) istifadə olunmadan yazı üçün gərəkli bütün rekvizitlərlə blankda
tərtib olunmalıdır.
25
6.
Üslubi tərtibatın səmərəliliyi. Reklam məktubunun tərtibatında şrift 13-
dən, sətirlərarası interval isə 1,5-dən kiçik olmamalıdır.
Reklam məktubunun tərtibi zamanı müəyyən qaydalara riayət olunmalıdır.
Belə ki, reklam məktubunda təklif olunan əmtəə və xidmətlər haqqında
məlumat verildiyindən, o aşağıdakı sxem üzrə yaradılır:
1.
Adresata müraciət (məsələn, “Hörmətli cənablar!” və ya “Hörmətli
məsləkdaşlar!”).
2.
Şirkətin qısa xarakteristikası.
3.
Əmtəə və xidmətlərin əsas dəyərlərinin sadalanması ilə təqdim olunması.
4.
Əlavə və ya əlaqədar şərtlərin göstərilməsi.
5.
Əməkdaşlığın konkret formaları (topdan və pərakəndə satış, göstərilən
xidmətlər) haqqında təklif.
6.
Lazım gəldikdə malların nümunəsinin verilməsi, əmtəə və xidmətlər
haqqında ətraflı məlumatın verilməsinə hazırlığın bildirilməsi və
möhtəməl alıcıda yarana biləcək bütün mümkün suallara cavab.
7.
Əməkdaşlığa ümidin ifadəsi.
8.
İmza (vəzifə, inisiallar, soyad).
Şirkəti təqdim edən reklam məktubu aşağıdakı sxem əsasında tərtib
olunur:
1.
Adresata müraciət.
2.
Şirkətin qısa xarakteristikası.
3.
Eyni əmtəə və xidmətləri təqdim edən rəqiblərlə müqayisədə şirkətin əsas
fəaliyyət istiqaməti, onun nailiyyətləri, dəyər və üstünlükləri haqqında
məlumat.
4.
Əməkdaşlığın konkret formaları haqqında təklif.
5.
Şirkət haqqında ətraflı məlumat verməyə hazırlığın bildirilməsi və
əməkdaşlığa dair bütün suallara cavab vermək.
7. Əməkdaşlığa ümidin ifadəsi.
26
8. İmza (vəzifə, inisiallar, soyad).
İş təcrübəsində nəinki şirkət və onun struktur bölmələrinin rəhbərləri, hətta
sıravi işçilər – menecerlər, baş menecerlər, mütəxəssislər və s. tərəfindən
imzalanan reklam məktubları ilə qarşılaşmaq olar. Lakin məktuba daha yüksək
etimadın yaranması və alıcıya təsir göstərilməsi üçün yaxşı olar ki, məktub
struktur bölmə rəhbəri vəzifəsindən aşağı vəzifəli şəxs tərəfindən imzalanmasın,
şirkəti təmsil edən məktublar isə ümumiyyətlə rəhbər və ya onun müavinlərindən
biri tərəfindən imzalansa daha yaxşı olar.
Reklam məktublarının tərtibi zamanı işgüzar yazışmanın ümumi qaydalarına
riayət olunmalıdır, lakin yazıya diqqət cəlb etmək üçün mətnin müxtəlif üslubi
tərtibat növündən istifadə olunması mümkündür. Məsələn, ayrı-ayrı, daha önəmli
mətn hissələri üçün müxtəlif şriftlərdən istifadə etmək, mətnin ayrı-ayrı hissələrini
yarımqara şriftlə ayırmaq olar. Lakin bu zaman tərtibat effektinin məktubun
məğzindən diqqəti yayındırmaması üçün müəyyən qaydalar gözlənilməlidir.
Mövzu 5. TƏQDIMAT, ƏMR.
Sual 21.Təqdimat barədə məlumat verin.
«Təqdimat» sözü ərəb mənşəli olub, “təqdim” sözündəndir. “Təqdim” sözü
ərəb dilində çoxmənalıdır: 1) irəli sürmək, irəli çəkmək; 2) bir şəxsin hüzuruna bir
şeyi, bir nəfəri gətirmək; 3) bir adamı başqasının hüzuruna çıxararaq onları
görüşdürmək, tanış etmək.
Təqdimat rəsmi sənəd olaraq aşağı vəzifəli şəxsin yuxarı vəzifəli şəxs
qarşısında hər hansı bir məsələni qaldırması, irəli sürməsi, xahiş eiməsi zərurətində
yazılır. Təqdimat ərizə və tələbnamə deyil. Təqdimat ərizədən yuxarı,
tələbnamədən aşağıda dayanan bir xahişnamədir. Məsələn, bir nəfərin mükafata,
təqaüdə, vəzifəyə təqdim edilməsi. Təqdimat yalnız xoş niyyətlər üçün yazılmır.
27
Eyni zamanda, hər hansı bir səbəbdən işçi yuxarı qurumun rəhbəri qarşısında
məsələ qaldırır – təqdimat yazır. Cəza tədbiri əmr formasında icra edildikdə əmrdə
kimin təqdimatı əsasında cəza verildiyi göstərilir. Və yaxud yuxarı qurumun
iclasında müzakirə edildikdə təqdimatın tam mətni oxunur. Təqdimatın forması
təxminən ərizə kimidir.
Sual 22. Təqdimat nümunələri yazın.
Nümunə
Universitetin rektoruna
TƏQDİMAT
Bu ilin mart-aprel aylarında respublika ali məktəbləri arasında keçirilən idman
yarışlarında universitetimizin tələbələri də iştirak etmiş və fərəhli nəticələr əldə
etmişlər. Belə ki, onlardan 2 nəfəri sərbəst güləş üzrə, 1 nəfəri boks üzrə, 2 nəfəri
isə yüngül atletika üzrə birinci yerə çıxmışdır. Həmin tələbələrə təşəkkür elan
etməyinizi Sizdən xahiş edirəm.
Sərbəst güləş üzrə: 1 Qəzənfər Əli oğlu Məmmədov
2. Kamran Səfər oğlu Həsənov
Boks üzrə: 1. Fazil Nağı oğlu Vəliyev
Yüngül atletika üzrə: 1. Cünel Əmrah qızı Cəfərova
2. Kübra Nəsir qızı Xəlilova
Bədən tərbiyəsi və idman
kafedrasının müdiri: F.Əliyev.
12.02.2015
28
Təhsil Şöbəsinin müdiri
F.Z.Bəşirova
6 saylı orta məktəbinin
direktoru A.Qalibovdan
TƏQDİMAT
Ə.Ə.Hüseynov 6 saylı orta məktəbin dil-ədəbiyyat müəllimidir. 40 illik
pedaqoji iş stajına malikdir. APU-nu bitirib. Öz işinin öhdəsindən layiqincə gəlir.
Qayğıkeş və savadlıdır. Yüzdən çox şagirdi müxtəlif sənət, peşə sahibidir. Üç kitab
müəllifidir. Ali kateqoriyalı müəllimdir. Bu günlərdə onun anadan olmasının 60 ili
tamam olacaqdır. Kollektivdə dərin hörmətə malikdir. İctimaiyyət arasında böyük
nüfuz sahibidir.
Yuxarıda qeyd edilənləri nəzərə alaraq, Ə.Ə.Hüseynovun 60 illik yubileyinin
rayon təhsil işçiləri ilə birlikdə keçirilməsinə şərait yaratmağınızı xahiş edirəm.
A.Qalibov
15.02.2015
Sual 23.
Əmr barədə məlumat verin.
«Əmr» ərəb sözü olub, bir işin görülməsi üçün verilən hökm və
göstərişi özündə ehtiva edən sənəddir. Aşağıdakı mənalarda işlədilir:
Əmr etmək – bir işin görülməsini hökmlə tapşırmaq, buyurmaq.
Əmr vermək – sərəncam yazmaq, nəşr etmək, elan etmək.
Yazılı sənəd kimi, əsasən, hökumət orqanlarının, idarə, müəssisə, təşkilat və s.
rəhbərlərinin rəsmi sərəncamı hesab edilir. Hərbi Komissarlığın əmri, universitet
rektorunun əmri, işə qəbuletmə, işdən azadetmə, müəyyən işi tapşırma, komissiya
yaratma, tədbir keçirmə, kitabça nəşrini təsdiqetmə və s.
29
A. Əmrin mahiyyəti – Nazirliklərin, baş idarələrin, yerli idarəetmə
orqanlarının, onların şöbə və idarə rəhbərlərinin, habelə birliklərin, müəssisə,
təşkilatların rəhbərlərinin idarəetmə aktı. Hüquqi təbiətinə görə əmr müəyyən
ictimai münasibətləri nizama salan hüquq normaları aktıdır. Bəzi hallarda müəssisə
rəhbəri əmr verərkən həmkarlar təşkilatının razılığını almalı, əmri hüquqşünasla
razılaşdırmalıdır. Əmr imzalandığı andan qüvvəyə minir.
B. Əmrin məzmunu – Hüquqi akt olaraq əmrlər çoxməzmunlu olur. İşə qəbul
etmək, işdən azad etmək, töhmət vermək, təşəkkür etmək, iş rejimində dəyişiklik
etmək, idarə və müəssisənin daxilində struktur dəyişiklikləri etmək və s. bu kimi
məsələlər müəssisə rəhbərinin əmri ilə hüquqi qüvvəyə minir.
Əmrlər xüsusi formada verilir. Vərəqin birinci sətrində əmr verilən müəssisənin adı
qeyd edilir. İkinci sətirdə “əmr” sözü yazılır. Üçüncü sətirdə sol tərəfdən əmrin
verildiyi tarix, sağ tərəfdə isə əmrin verildiyi şəhərin adı yazılır. Aşağıda əmrin
verilmə səbəbi və məqsədi göstərilir. Ondan aşağıdakı sətirdə vərəqin ortasında
«ƏMR EDİRƏM» sözləri yazılır. Sonra isə əmrin məzmunu verilir. Əgər əmr
müəyyən şəxsə və ya şəxslərə aiddirsə, onda şəxsin (şəxslərin) adı, atasının adı və
soyadı əvvəlcə qeyd edilir. Onun qаrsışında isə əmrin ona aid hissəsi verilir. Əmrin
aşağı hissəsində əmrin əsası verilir. Sonra əmri verən məsul şəxsin vəzifəsi, titulu,
adı və soyadı göstərilir. Rəhbər imzasından sonra əmri hazırlayan və əmri verməyə
razılıq vermiş şəxsin imzası verilir. Əmrin icrası ilə bağlı olan, yəni əmrlə əlaqəsi
olan qurumlara göndərilməsi haqqında qeydlə tamamlanır.
C. Əmrin dil xüsusiyyəti – Əmrlər ədəbi dildə verilir. Onların dili rəsmi olur.
Orada heç bir subyektiv münasibət bildirən söz və ifadəyə yol verilmir.
30
Sual 24. Əmrlərin hazırlanması və tətbiq edilməsi barədə məlumat yazın.
Əmr, bir qayda olaraq, şərh və sərəncam hissələrindən ibarət olur. Şərh
hissəsində əmr verilməsi üçün əsas götürülən faktlar ifadə edilir, sərəncam
hissəsində isə görülməli tədbirlər sadalanır. Əmrin sərəncam hissəsi mətn
qaydalarından «əmr edirəm» sözləri ilə başlanır. Nəzərdə tutulan fikirlər ərəb
rəqəmləri ilə nömrələnən bəndlər üzrə yerləşdirilir. Hər bənd struktur bölməsinin
konkret icrasının və ya vəzifəli şəxsin adının və soyadının göstərilməsi ilə başlanır.
Əmrin mətni əlaqədar struktur bölmələri lazımi hallarda isə tabelikdə olan
əlaqədar təşkilatlarla razılaşdırılır. Əmrin layihəsinin son variantına ancaq əmri
imzalayan və tarix qoyan təşkilat rəhbəri düzəlişlər edə bilər. Əmri hazırlayarkən
icraçı onun struktur bölmələrə və tabelikdə olan təşkilatlara göndərilmək zərurətini
və əmrin tirajını müəyyən edir. Ünvan sahiblərinin siyahısı həmin əmrin son
vərəqinin əks tərəfində çap olunur və ya müstəqil sənəd kimi əlavə edilir ( tiraj
böyük olduqda).
Əmrlər təqvim ili boyunca nömrələnir və müvafiq kitabda qeydə alınır
Sual 25. Əmr nümunələri yazın.
BAKI MAŞINQAYIRMA ZAVODU ÜZRƏ
63 SAYLI ƏMR
Bakı şəhəri
«02» fevral 2015-ci il
Zavodda dəftərxana işinin daha səmərəli təşkili və sənədləşmənin düzgün
aparılması məqsədi ilə
ƏMR EDİRƏM:
1.
Zavod üzrə bütün əmrlər lazımi nüsxələrdə və əmrdə göstərilən
əsaslarla birlikdə ümumi şöbəyə təqdim edilsin.
2.
Təqdimatlar və ərizələr ümumi şöbədə qeydiyyatdan keçirilsin və
mənim dərkənarımdan sonra yenidən ümumi şöbəyə təqdim edilsin.
31
3.
Zavoddan gedən bütün məktublar və cavab məktubları 3 nüsxədə,
zavoda daxil olan məktub əsasla birlikdə ümumi şöbəyə təqdim edilsin.
4.
Sənədləşmənin düzgün aparılıb-aparılmaması barədə ümumi şöbənin
müdiri mənə xəbər versin.
Əmr bütün struktur bölmələrə göndərilsin.
Əsas: Ümumi şöbə müdirinin təqdimatı.
BAŞ DİRЕКTОR: Z.N.ƏHMƏDOV
“Fidan” Elm İstehsalat Birliyi üzrə
12 saylı əmr
Bakı şəhəri
24 yanvar 2015-ci il
İlham İman oğlu İmanov 01.02.2015-cü il tarixdən maaşı ştat cədvəlinə uyğun
olmaqla bir ay sınaq müddəti ilə mühəndis təyin edilsin.
Əsas: İ.İmanovun ərizəsi
Baş direktor:
Ə.Əliyev
“Fidan” Elm İstehsalat Birliyi üzrə
13 saylı əmr
Bakı şəhəri
5 fevral 2015-ci il
I. Etibar Cavanşir oğlu Məmmədov - elektrik montyoru 05.02.2015-ci il tari-
xindən Azərbaycan Respublikası Əmək
qanunvericiliyinin 37-ci maddəsinin I
bəndi ilə tutduğu vəzifədən azad edilsin.
Əsas: Etibar Məmmədovun ərizəsi
32
II. E.Məmmədovun öhdəsində olan elektrik avadanlığı müvəqqəti olaraq sex rəisi
Elçin Kazımova təhvil verilsin və təhvil-təslim aktla rəsmiləşdirilsin.
“Fidan” EİB-nin direktoru:
Ə.Əliyev
Dostları ilə paylaş: |