İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 9, 2007, s. 37-70
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
Cihad Şiddete Referans Olabilir mi?
51 Hadduri de aynı bakış açısıyla İslâm’ın cihâd vecibesiyle haklı savaş anlayışını özdeşleştirmektedir. 78 Ayrıca Hadduri İslam’ın, savaşı Müslüman olmayanlara karşı kesintisiz surette ilan edilmiş olarak tasarlayıp kutsal savaşa dönüştürdüğünü de iddia ederken aynı arka plandan yola çıkmaktadır. 79
Önce şunu belirtmek gerekir ki Kur’ân-ı Kerîm’in Tevbe sûresinin 6. ayetinden farklı dinden olmanın savaşın sebebi olmadığı açık bir biçimde anlaşılmaktadır. İslam nezdinde şirk en büyük haksızlık 80 ve affı olmayan en büyük günah kabul edildiği halde 81 bir Müslümandan himaye isteyen müşrike bunun sağlanması ve Müslüman olmaması halinde kendisini güvenlik içinde hissedeceği bir yere ulaştırılması istenmektedir. Üstelik ayetin öncesi ve sonrası bu talebin savaş halinde iken bile gelmiş olsa hükmün bu olduğu anlaşılmaktadır. Yine Mümtahine suresinin 8 ve 9. ayetlerinde açık bir biçimde dini sebebiyle Müslümanla savaşmayan gayr-ı Müslimlerle iyi ilişkiler içinde bulunmanın yasaklanmadığı açıklanmaktadır. Cihâd’ın bir din savaşı olmadığının ve insanların farklı inançlardan olmasının savaş sebebi ya da öldürülmeleri için bir gerekçe olamayacağının en tipik örneklerinden birisi de şudur. Hz. Peygamber Bedir’de müşrikler saldırıya başlayacağında arkadaşlarını uyararak, saldırı halindeki müşrikler içinde kendi istekleri dışında çevresindekilerin baskısıyla savaşmaya gelenler olduğunu, içlerinde kendilerine iyiliği dokunanların bulunduğunu mümkün olduğu ölçüde bunların korunması yönünde askerlerine talimat vermiştir. 82
Eğer şirk koşmak bir öldürme sebebi olsaydı Hz. Peygamber imkan eline geçmişken elbette bunları yapardı. Keza esirlere iyi muamele edilmesi emri de 83
olmadığını göstermeye kafidir. Eğer onlar dinlerinden dönünceye kadar savaş yani cihad sözkonusu olsaydı İslam toplumunda gayr-ı Müslimler barınabilir miydi?! Bundan başka Kur’ân-ı Kerîm çok açık bir biçimde dinde zorlamayı yasaklamış, 84 ısrarlı bir şekilde Peygamber’in insanlar üzerinde bir zorba olmadığını, 85 öğüt verici, 86 müjdeleyici (beşîr) ve korkutucu (nezîr) 87 gibi
niteliklerini sayarak görevinin sadece irşâd, tebliğ, ilahi mesajı insanlara ulaştırma ve davet olduğunu, insanların kabul edip etmeme şeklindeki
78 Haddûrî, İslam Hukukunda Savaş ve Barış, s. 69, a.mlf., İslam’da Adalet Kavramı, s. 209-210. 79 Haddûrî, İslam Hukukunda Savaş ve Barış, s. 63. 80 Lokman (31), 13. 81 bk. Wensinck, el-Mu‘cem, “ş.r.k.” md. 82 İbn Hişâm, es-Sîretü’n-Nebeviyye, Kahire 1415/1994, II, 550. 83 İnsan (76), 8-9. 84 Bakara (2), 256; Yûnus (10), 99. 85 Gâşiye (88), 22. 86 Gâşiye (88), 21. 87 Bakara (2), 119, 213; Nisâ’ (4), 165; Mâide (5), 19; A‘râf (7), 188; Hûd (11), 2; İsrâ’ (17), 105; Furkân (25), 56; Ahzâb (33), 45; Sebe’ (34), 28; Fâtır (35), 24.
Prof. Dr. Saffet KÖSE
52 tercihlerine göre karşılıklarını göreceklerini söylemiştir. 88 Hatta Kur’ân bu konuda ısrar edilmesini de hoş görmemiştir. 89 Esasen bu bütün peygam- berlerin ortak tutumudur. 90 Çünkü onun getirdiği değerler diğerlerine göre kör ile gören, 91 sağır ile işiten, 92 karanlık ile aydınlık, 93 diri ile ölü, 94 eğrilik ile doğruluk 95 arasındaki fark kadar açık ve dikkat çekici, karanlıkları aydınlatan ışık 96 kadar parlaktır. İnsana da bütün bunları görebilecek basiretler (idrak kabiliyetleri) verilmiştir. 97 İşte Peygambere düşen görev sadece bu kadar açık hakikatlere işaret ederek insanları davet etmektir. Hatta Kur’ân-ı Kerîm Hz. Peygamber’in insanların hidayete gelmesi noktasında gösterdiği olağanüstü çaba karşısında onların yüz çevirmesi karşısında üzülmesine uyarıda bulunur ve vazifesinin sadece tebliğ ve davet olduğuna işaret eder:
“Herhalde sen, inanmıyorlar diye neredeyse kendini helâk edeceksin! Dilesek onların üzerine gökten bir mu‘cize indiririz de boyunları ona eğilir (inanırlar) . Rahmân’dan onlara hiçbir yeni Zikir (uyarı) gelmez ki, mutlaka ondan yüz çevirici olmasınlar. ” 98 Kur’ân-ı Kerim davet vazifesinin hangi metotla yapılacağını da anlatır: “Rasülüm! Sen rabbinin yoluna "hikmet" ve "güzel öğüt’le çağır ve onlarla en güzel şekilde mücadele et. Rabbin kendi yolundan sapanları en iyi bilendir ve o hidayete erenleri de çok iyi bilir.” 99
Buna göre davet, araştırıcı delil isteyen ve ilimde belli bir seviyeye gelmiş olan alime “ilim ve akılla gerçeği bulma”, “gerçeği açıklayan, şüpheyi gideren delil”, “sahih ve muhkem söz” gibi anlamlara gelen hikmetle, 100
bir üslupla tartışarak yapılmalıdır. 101
Bu noktada Kur’ân-ı Kerim oldukça dikkat çekici olan Hz. Mûsâ ile Fir‘avn arasındaki ilişkiyi hatırlatır. Fir‘avn yeryüzünde ululuk taslayan ve haddi aşanlardandır. 102
Tahtını yıkacağından endişe ettiği için kızları bırakıp erkek çocukları kesecek kadar zalimdir. 103
88 Ali-İmran (3), 20; Maide (5), 92, 99; Ra‘d (13), 40; İbrahim (14), 52; Nahl (16), 35, 82; Kehf (18), 29; Nûr (24), 54; Ankebût (29), 18; Yâsîn (36), 17; Şûrâ (42), 48; Ahkâf (46),35; Teğabün (64), 12; Cin (72), 23; İnsan (76), 3. 89 Kasas (28), 56. 90 Nahl (16), 35; Yâsîn (36), 17. 91 En‘âm (6), 50. 92 Hûd (11), 24. 93 Ra‘d (13), 16. 94 Fâtır (35), 19-22. 95 Bakara (2), 256; A‘râf (7), 146-147. 96 Nisâ’ (4), 174; Mâide (5), 15-16; İbrâhim (14), 1; Hadîd (57), 9; Talâk (65), 11. 97 En‘âm (6), 104. 98 Şu‘arâ’ (26), 3-5. 99 Nahl (16), 125. 100 İlhan Kutluer, “Hikmet”, DİA, XVII, İstanbul, 1998, s. 504. 101 Hökelekli, a.g.e., s. 162. 102 Yûnus (10), 83. 103 Bakara (2), 49; A‘râf (7), 127, 141; İbrâhim (14), 6. Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|