21
mışdılar. Kürün aşağısındakı obaların köçü isə gəlib keçirdi. Bir dəstə qız-
gəlin atla, arabalardan qabaq yola düşmüşdü. Onlar bulaq başında cılovu
çəkib atlarını suladılar. Elə bu vaxt Cahandar ağanın gözü yəhərin üstündə
şostlə oturmuş Mələyin açıq buduna sataşdı. Gəlin ətəyinin
çirmənməyindən xəbərsiz olsa da, bir qadın sövq-təbii ilə kiminsə ona
baxdığını duydu və ətrafına göz gəzdirəndə bulağın üst tərəfində tüfəngini
qucaqlayıb otluğa uzanmış Cahandar ağanı gördü. Gəlin öz gözəlliyini dərk
edən bir qadın qürurundanmı, yoxsa ona gözünü zilləyən kişinin
ağayanalığını xoşladığındanmı, nədənsə, gülümsündü. Bunu hiss cdən
Cahandar ağanın iri dodaqları aralandı. Ancaq Mələk ani şaşqınlıqdan sonra
özünü ələ aldı. Pul kimi qızardı. Kəlağayısını gözünün üstünə çəkib atını
mahmızladı. Donunun çir-mənmiş yerini düzəldib budunu örtdü. Bir göz
qırpımında qarşıdakı döngədən burulub yox oldu. Cahandar ağa
arabaçılardan bu koçün hansı obanın olduğunu öyrənsə də, nə gəlinin adını,
nə də kimliyini heç kəsdən soruşa bilmədi.
...İndi bir ildən sonra təsadüf onları yenə qabaqlaşdırmışdı. Cahandar
ağa çoxdan bəri xəyalından çıxmayan gəlini görəndə atının başını çəkib
saxlamış və donunun ətəyini dizindən yuxarı qaldırıb paçasının arasında
bürmələmiş gəlinin suda daha gözəl görünən maya kimi ağ baldırlarına
həsrətlə, oğrun-oğrun baxmışdı. Mələk axşamüstü günəşin son şüalarını əks
etdirib parıldayan Kürün qızılı sularında əl-üzünü yuyurdu.
Cahandar ağa atını yaxrı sürüb:
- Ay bacı, atan ehsanına bir qab su ver, içim, - demişdi.
Mələk səsə diksinib geri dönmüş və başının üstünü kəsdirən enli-kürük
kişinin bığının altından gülümsədiyini görmüşdü. Gəlin əlləri titrəyə-titrəyə
iri mis parçı doldurub qabağa uzadanda Cahandar ağa Mələyin biləyindən
yapışıb özünə doğru çəkmiş və bir göz qırpımında atın qucağına almışdı.
Onun çırpınmasına baxmayaraq atı Kürə salmış və birbaş o taya, meşəyə
keçmişdi. İki gün binələrdə gecələdikdən sonra öz qələbəsindən məst olan
Cahandar ağa Mələyi götürüb birbaş evə gəlmişdi. Onsuz da taleyindən
narazı olan Mələk isə bu şir ürəkli kişinin iradəsinə tabe olub susmuşdu.
Cahandar ağa hər şeyin sakit keçəcəyini, Zərnigarın bir az deyinib
susacağını zənn etmişdi. Ancaq səhərki hadisə onu sarsıtmışdı. Əksinə
baxsan, Cahandar ağa gözü qızıb Mələyi gətirəndə uşaqlarını heç yadına
salmamışdı.
22
... İndi o, qapıda hərlənir, içəri girməyə cəsarət etmirdi. Qorxurdu ki,
qapını açan kimi yenə hay-küy düşəcək, kim bilir, bəlkə də əlindən bir xata
da çıxacaqdır.
Nəhayət, göyün üzünə ulduzlar səpələnib, hava tamam soyuyanda
Cahandar ağa içəri girdi. Gözlədiyinin əksinə olaraq onu sükutla qar-
şıladılar. Əksinə baxsan, heç onun qabağına çıxan olmadı. Şamxal evdən
gedəndən sonra Zərnigar xanım küncün birinə çəkilib ağlayır, Salatın isə
qorxusundan gözə görünmürdü. Yalnız Mələk evdə idi. O, taxtın ayaq
tərəfİndə divara qısılıb oturmuşdıı.
Tavandan asılmış çırağın fitilini qaldıran olmadığından, otaq güclə
işıqlanırdı. Bu zəif və solğun işıq onu daha da darıxdırdı. Əlini uzadıb fitili
yuxarı çəkdi. Yalnız bu zaman dönüb Mələyə baxdı. Əli qoynunda
dayanmış gəlin gözünü pəncərəyə zilləmişdi. Paltarı bir neçə yerdən
cırılmışdı. Yanağında və alnında qara ləkələr vardı.
Cahandar ağa xeyli nə edəcəyini bilmədi. Ona yaxınlaşıb könlünümü
alsın, yoxsa qışqırıb "səsini kəs"mi desin. Sükut xeyli çəkdi. Mələyin sakit
axan göz yaşı gücləndi. Otağı hıçqırıq bürüdü. Taxtın üstündə mütəkkəyə
dirsəklənən Cahandar ağanın səbri tükəndi.
-
Di yaxşı, axşam-axşanı gözünün yaşım az axıt. Dur, bəri gəl
görüm.
Matok yavaşca ayağa durdu. Taxla yaxınlaşıb kişinin qabağında
dayandı.
-
Məni niyə bədbəxt elədin? Yurduma-yuvama niyə su saldın?
Mələyin kədərli görkəmi kişini qəhərləndirdi.
-
Axı sənə nə olub? - deyə soruşdu.
-
Daha bundan artıq nə olacaq, el içində biabır oldum. İndi mən
hansı üzlə geri qayıdım? Mənim böyük tikəmi qulağım boyda eləməzlərmi?
-
Sarsaq-sarsaq danışma. Sərt bu evdən heç yana getməyəcəksən!
-
Bəs Şamxal?
-
Kim? O nə qoduqdur? - Kişi qalxıb dik oturdu. - Bir də onun
adını mənim yanımda çəkmə!
-
Bəs arvadını, qızın?
-
Az danış, onların sənə dəxli yoxdur.Bu evin sahibi mənəm, mən də
nə elədiyimi bilirəm.
O nə qədər hirsli olub Mələyə susmağı əmr etsə də, qəlbinin
dərinliklərində haqsızlığını duyurdu. Bu hadisənin belə sakitcə gəlib
keçməyəcəyini, evdə hər gün dava-dalaş düşəcəyini aydınca görürdü. Ancaq
o, evinin əmin-amanlığını saxlamaq, necə olur-olsun, dil tapıb
23
hər şeyi səhmana salmaq istəyirdi. Axı, Zərnigar da yazıq idi, neçə il idi ki,
onunla bir yastığa baş qoyurdular. Yetişmiş oğlu, qızı vardı. İndi necə
olsun? Onu bu evdən qovmaq olarmı? El-oba buna nə deyər? Bəs Mələyin
təqsiri nədir? Bu yazığı da yerindən-yuvasından o oynatmayıbmı? Bəs onun
əri? Bu gün-sabah meydana çıxıb qan-qan deyə, at oynatmayacaqmı?
Düşüncələr getdikcə güclənir, ağır yük kimi onu əzirdi. Cahandar ağa
gah hirslənir, nahaq yerə başını cəncələ saldığını duyub peşmanlayır, gah da
özünə ürək-dirək verirdi. "Əşi, nə olub, eldən çıxan bir iş tutmamışam ki?
Elə dədə-babadan iki arvad saxlamaq peşəmiz deyilmi? Bu işi bir mən ha
görməmişəm. Heç nə olmaz, arvad tayfasının qaydasıdır, bir az çığır-bağır
salacaqlar, sonra da qınlarına çəkilib susacaqlar. Bəs Əşrəf?.. Yoxsa o da
qardaşı Şamxal kimi mənim üstümə düşəcək? Anasına qəhmər durub məni
bihörmət edəcək?".
Kişi lap darıxdı. Ona elə gəldi ki, bu saat Qori müəllimlər
seminariyasında oxuyan oğlu qapını açıb içəri girəcək, qaşlarını çatıb "Ata,
eyib deyilmi, bu nə işdir tutmusan?" - deyəcəkdir. Sonra da baş götürüb
evdən gedəcək, bir daha buralara üz çevirməyəcakdir...
Həyətdə səs-küy çoxaldı. İtlər zingildəyib susdular. Araba təkəri-nin
cırıltısı və kəlləri haylayan Tapdığın səsi eşidildi. Cahandar ağa pəncərədən
həyətə, nökərlərin köməkləşib maralı arabadan necə düşürdüklərinə göz
qoydu. Az sonra onun dalınca gedən Tapdıq əlindəki tənək çubuğunu
oynada-oynada pəncərəyə yaxınlaşdı.
-
Ağa, maralı gətirdim.
-
Aparın bişirin. Uşaqları da çağır.
-
Bir-iki şiş kabab gətirsəniz, bəsimdir.
Tapdıq eyvandan aralandı. Xırman yerində maralın yanını kəsdirən
nökərlərə yaxınlaşdı:
-
Ay uşaqlar, bir yaxşı ocaq çatın. Deyəsən, bu axşamkı kabab bizə
qismət olacaq.
Onun sözünü gizli sevinclə qarşıladılar. Arvadlar əl-ayağa düşüb, tələsik
qara damlara qaçdılar. Qab-qacaq gətirib kişilərin yanını kəsdirdilər. Heç
beş dəqiqə keçməmiş şaqqalanan maralın əti doğranıb sinilərə dolduruldu.
Bozartmalıq ətlə kabablıq ayırd edildi. Ocaq alovlandı. Pəncərə şüşələri elə
bil alışıb yandı. Kəndin üstünə çökən qaranlıq qorxurmuş kimi, Cahandar
ağanın həyətinə yaxın gəlmədi.
Dostları ilə paylaş: |