İsmayıl Qarayev a ş İ q L ə R
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
38 əzbərdən bildiyi «Qılınc və qələmdən» parçalar söyləyəcək, İlyasla Qətibənin görüşlərini, onların «sevgi fəlsəfəsi əvəzinə həyat fəlsəfəsini» danışıb Aliyənin qanına məhəbbət, şəhvət toxumları səpəcəkdir. Onun mülahizəsinə görə – o bunu iki dəfə təcrübədən keçirmişdi. Qazandığı müvəffəqiyyət onu ruhlandırmış, bunu qadın qəlbinə hakim olmaqda inkaredilməz bir həqiqət sanmışdı. – İlk tanışlıqda yalnız kitablardakı sevgi məcaralarından, məhəbbət əfsanələrindən danışanda, aşiqlərin iztirab və təlaşlarını, kədər və sevinclərini inandırıcılıqla nəql edəndə, onların həyacanlandırıcı görüşlərini, təmasdan doğan sarsıntılarını söyləyəndə onların qəlbinə ətir çilənir, ehtirasa qapılırlar. İki axşamın söhbətindən sonra qızların əvvəlki danışıqlardan kef çəkən duyğuları onları həmin əyləncə üçün darıxdırır. Qız etinasızlığı yox olur. Qızın qəlbində oğlanın söhbətlərinə zəruri bir ehtiyac yaranır. Oğlanlar bu ehtiyacı məhəbbət dastanları ilə ödədikcə qızlar özlərini unudub sadədil olur, onların qəlbinin tələbi şirin kəlamlarla təmin olunduqca mehribanlaşır, oğlanın zəngin mənəviyyatına həsədlə boylanırlar. Bu, qızların məğlubiyyətidir. Qəzənfər qırmızı guşədə oturub bunları düşünür, nəzəriyyəsini həyata keçirmək üçün xeyirxah bir təsadüfün qarşıya çıxmasını arzulayırdı. Aliyəyə deyəcəyi sözlərdən ürəyində boyalı cümlələr, rəngli ifadələr düzəldirdi. Əmirin isə daxilində heç bir hazırlıq getmirdi. O da əvvəlki utancaq, onu rəqs meydançasında yaxalayan qızdan qaçan qorxaq Əmir olaraq qalmamışdı. Onun da canında bir atəş, bir məşəl yanmaqda idi. Əmirin də könül kamanı bir vüsal eşqilə inləyib sızlayır, yalnız indi hüzünlü nəğmələr tərənnümçüsü olan qəlbi mahnılar qoşur, yeni bayatılar çağırırdı. O, bu dəqiqə bir kimsəsiz çöldə olsaydı elə yanıqlı mahnılar oxuyardı ki, dağ-dərələr onun səsinə əks-səda verərdi. Axar sular dayanar, uçan quşlar qanad saxlayardı. Aliyənin qırmızı guşəyə gəldiyini nə Əmir gördü, nə də Qəzənfər, çünki onlar öz könül arzularının məhvərində idilər. Aliyə kaman çalırdı, Aliyə yaman çalırdı, simləri hönkür-hönkür 39 ağladırdı. Qırmızı guşədəki bayaqkı gülüş, zarafat, gurultu sükuta çevrildi. Hamının gözlərinə heyrət, maraq, təəccüb ifadələri çökdü. Əmirlə Qəzənfər isə bu məsum və məsudiyyətə pərəstişkarlıqla baxdılar. Sanki əfsunlu bir möcüzənin yaranışından son dərəcə məmnun oldular. Aliyə Şikəstəyi-farsın son fəryadını, son məhrumiyyətini ağlağan bir nalə ilə tamamladı. Gülümsər ilahi gözlərini qırmızı guşədəkilərin üzündə dolandırdı. Aliyənin nəzərləri minnətdarlıq təbəssümlərilə qarşılandı. Kamilliklə gözəlliyin bir simada qərar tutması elə bil bəxtiyarlıqdır ki, onun qarşısında bütün xoşbəxtlər baş əyərlər. Bu gözəl məziyyətlər mücəssəməsinin ustad kimi kaman çalması həsəd aparmalı idi. O: – Kimin arzusu nəyi dinləməkdir? – deyə qəşəng dodaqlarını təbəssümlə açıb mirvarilərini göstərdi. – Bəlkə oxumaq istəyən var. Heç kimdən səs çıxmadı. Hamının məftuniyyətdən sehirlənmiş durğun nəzərləri Aliyənin göz utandıran əfsunlu baxışlarında qərq oldu. Aliyə kamanın avazı kimi xoş, ürəkdə arzular, könüldə diləklər oyadan bir səslə dilləndi. – Hamımız utancaqsınız? Qəbahətdən xəcalətlənərlər, mahnı oxumağın heç bir biabırçılığı yoxdur. Yerində qımzanıb dilini tərpədən olmadı. Onlar nəfəs alıb verməsəydilər, göz qapaqlarını hərdən ağır-ağır endirib qaldırmasaydılar qırmızı guşəni məhşur heykəltəraşın iş otağı zənn etmək olardı. Aliyə kamanı yenidən köklədi. Görünür başqa hava çalacaqdı. Elə də oldu. Kaman yeni bir iniltilə şikayətləndi. Aliyə pəsdən-pəsdən oxumağa başladı. Onun sinəsindən gələn səs bulaq suyu kimi gedirdi. O, Molla Cümənin «Dünya» rədifli qoşmasını elə bir şikayətlə, kədərlə oxuyurdu ki, şeirdəki hüzünün, lənətin təsiri birə beş artırdı. Ey dünya heç varmıdır səndə yarıyan? Ömür sürüb bir qocalıb qarıyan, Havanın üstündə bəxti yeriyən, Mülki Süleymanı neynədin, dünya? Bəlkə, indi kamana qulaq asan yox idi, onun susması da heç kimi kədərləndirməzdi. Amma dünyanın faniliyini, insanın nəsibsizliyini, ömrün azlığını söyləyən səsin kəsilməsi isə hamını təəssüfləndirdi. Aliyə 40 hüzünəmi, yoxsa məlahətli səsəmi hörmət bəsləyən dinləyicilərinin narazı qaldıqlarını duyub kamanı yeni hava üstə köklədi. Simlə elə bil Məcnunun dərdini dağlara, daşlara danışırdı. Sanki xəzanın yetişməsindən ağlayan ağaclar göz yaşı olan saralmış yarpaqlarını yerə tökür, təbiətin matəminə gələn köhnə dərdli qara buludlar göyün üzünü alır, dağların başına qonan, dəfələrlə sürünən dumanlar gülü solmuş, bülbülü küsmüş çəmənliklərin halına acıyırdı. Kamanın fəryadı adamın xəyalında məsum, yetim bir xilqətin soyuq qış gecəsində evdən qovularkən qopardığı naləni, yalvarışları xatırladırdı. Budur, on yaşlı bədbəxt bir qız uşağı titrəyə-titrəyə, büzükə-büzükə, döyükə-döyükə özünə sığınacaq axtarır. Yalın ayaqlarını şaxtadan donmuş şüşə qarın üstünə qoyduqca çənəsi çaqqıldayır. O acdır, o yalavacdır, onun səhhətini mühafizə edəcək heç bir ümid yeri, heç bir pənahı, heç bir istinadgahı yoxdur. O ağlamaq istəyir, lakin asi qəlbinin lənətləri onu hiddətləndirir. Bədbəxt qız sırsıradan don geyinmiş yoğun qovaq ağacına sarı yeriyir, donmuş barmaqlarə ilə sırsıranı qopararaq ağacın ovruğuna girir. Ötən dəqiqələrin hərəsi onun başına bir ağ tük sancıb keçir. Yaz gəlir. Ey rəzil həyat, ey qara tale kimsəsiz xilqətin mədfənindən sonra xoşbəxtlərinmi üzünə gülürsən?! Sən bəxtiyarlar üçünmü bərqərar olmusan?! Onlar onsuz da səadətdədir, mərhəmətin varsa bədbəxtləri sevindir, bədbəxtləri güldür. Nəşədən məhrumları qüssənin əlindən alsan onlar sənin xilaskarlığına inanacaq, alicənablığına səcdə edəcəklər. – Gecəniz xeyirə qalsın. – deyə Aliyə qalxdı. – Çox çalsam şoru çıxar, elə deyilmi? Hamının heyrətli gözlərindən təbəssüm, hörmət, ehtiram süzüldü. Ancaq heç kimdən etiraz, xahiş səsi çıxmadı. Aliyənin bir də çalıb-oxuması onların ən birinci arzusu idi. Dillənməsələr də Aliyə onların fikrini anlayırdı. Ancaq o yorulmuşdu, yatıb dincəlməli idi. Aliyə qırmızı guşədə özündən sonra xoş bir sükut qoyub getdi. Əmir qırmızı guşədən Aliyənin dalınca çıxdı. Görəsən, o qızın kayutunamı gedirdi. Qısqanclıq hissi guşədən Qəzənfəri də qovdu. Əmir alt, üst mərtəbənin Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|