İsmayıl Qarayev
Yüklə 458,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
68
necə olacaq?! Mənim məqsədim onun özünü-özünə tərifləməklə yumşaq damarını tutmaq, güldürmək, yenidən suallar verib müqəddəməyə başlamaq idi. – Kin-küdurətli olmaq gözəl qızların özlərinə məlum olmasa da onlara yaraşmır. Son sözümün dalı ağzımdan üzülməmiş o tərpənən dodaqlarıma kinli göz yetirdi. Mənə elə gəldi ki, qalın dodaqlarımdan zəhləsi getdi. Sonra başdan-ayağa məni süzəndə, elə bildim, dar alnımdan, yastı burnumdan, enli sifətimi bir az da böyük göstərən yana daranmış yağlı qara telimdən xoşu gəlmədi. Amma deyəsən, son modada tikilmiş çil-çil pencək şalvarım da onun zövqünü oxşamadı. O, gözlərini üzərimdən ayırmamış mən yenə də fürsətdən istifadə etdim. – Elə o gecə yarıya kimi buralarda fırlandığımı demirəm, ondan sonra beş-altı gün də… Kaş dinib danışdığım yerdə dilim quruyaydı. O, özü gedənə kimi kənardaca durub ona tamaşa eləyəydim. Üçmərtəbəli binanın həyətinə girib gözdən itənə kimi nəzərlərimlə onu təqib etdim. Sanki ixtiyarsız halda sinəmdən oynayıb gedən ürəyimin arxasınca baxırdım. *** İşdən təzəcə gəlmişdim. Arxası üstə divana uzanıb qollarımı boynumun dalında çarpazlamış, gözlərimi tavana zilləmişdim. Boş-bekar olsaydım dərdim-çorum onun haqqında düşünmək, küçələrdə veyillənmək olardı. Yaxşı ki, işləyirdim. Özü də elə bir işdə ki bütün varlığımla onu sevirdim. Doğurdan da hər şeyi adama sevdiyi iş unutdura bilər. Gəmi təmiri zavodunda gəminin gövdəsini təşkil edən köhnə polad lövhələri təzəsilə əvəz edərək onları bir-birinə bərkitməkdən ötrü mənim hava çəkicim işə düşəndə məndə özgə həvəs oyanırdı. Onun Maksim pulemyotu kimi səslənməsi döyüş meydanını andırırdı. Közərmiş mıxları xəmir kimi yastılayıb istədiyim şəkilə salması məni bir daha özünə bağlayırdı. Anam gəlib başımın üstündə dayandı. Qırışmış barmaqları ilə başımın tüklərini qarışdırdı. – Ay oğul, yoxsa işdə kiminləsə dalaşırsan? Neçə gündür üzün bulud təki tutulub. Adam işdə olan qanqaralığı özü ilə evə gətirməz. Bir də sən hər şeylə təsirlənən bala deyildin, de görüm nolub Rəhim?! Mən uşaq kimi qılçalarımı qarnıma yığaraq üzümü divanın söykənəcəyinə çevirib mızıldandım: – Heç kimlə savaşmamışam. Zərrəbin, daşların arasında gizlənən cəvahirləri necə dəqiq göstərirsə, ana qəlbi övladın mənəvi aləmindəki dəyişikliyi tez duyub, ondan da aydın göstərir. Anam əlini başımdan çəkdi. – Qızdan cavab ala bilməmisən həəə? Daş qayaya rast gəlib – deyə məni çox utandırmamaqdan ötrü mətbəxə keçdi. Mən dik atıldım. 69
"Bunu anama Kamilmi söyləyib? Axı ondan sonra Kamillə uzaqdan – uzağa görüşsək də barışmamış, ağızbir olmamışıq. Bəs qızdan cavab ala bilmədiyimi anama kim söyləmiş olar?" Sonra öyrəndim ki, anam oturuşumdan, duruşumdan anlamamış, ürəyinə bir şey damdığı üçün Kamilin üstünə düşüb başıma gələn əhvalatı ondan xəbər alıbmış. Kamil isə bir dost kimi məni hər gün izləyirmiş. Anam mənə qız bəyəndirə bilməmişdi. Özünə gəlin eləmək istədiyi qızların haqqında Kamilin vasitəsilə məndən söz çəkməyə çalışmışdı. Mən isə hərəsinə bir nöqsan tapmışdım. – Xalidə necə? – Başı balaca, alnı dar, burnu gödək, gözləri böyükdür. Dovşana oxşayır. – Elmiraya ki sözün yoxdur. – Pis qız deyil, amma onda suyuşirinlik yoxdur. Nədənsə mənə yapışmır. – Qonşumuz Musulməni ki bir vaxt özün tərifləyirdin. – O, çox təmizkar, evdar qızdır. Amma məni görəndə əzilib- büzülməsi xoşuma gəlmir. Kamil dilxor olar, səsinin ahəngini dəyişib mənə nəsihət verərdi. Sonulayan sona qalar, axırda ya kora, ya da keçələ rast gələr. Noldu bu qızlar xana-bəyə yaradı, keçəl Avaza yaramadı. Dostum axırda şəhadət barmağını dik tutar, qətiyyətlə deyərdi: – Ananı nəzərə al! Qoca arvaddır, ağırlaşıb, sənə nə vaxtacan qulluq eləsin. Mən ki uşaq deyildim, bilirdim ki, hər ananın birinci arzusu övladını boya- başa çatdırmaqdır. İkinci arzusu nənə olmaq, nəvəsini öpmək, oxşamaq, layla çalmaq, beşiyin yanında şirin-şirin mürgüləməkdir. Anaların ürəklərinə yatan gəlinləri olanda əllərini-əllərinin üstünə qoyub xanımlıq iddiasına düşmədiklərini, quş təki evin içində fırfıra kimi fırlandıqlarını çox yaxşı anlayırdım. Amma nə etmək, məni o yaratmış olsa da, ona heç oxşamamışdım, vasvası idim. Anamın mənalı baxışları altında əzilməməyin xatirinə otaqdan çıxdım. "Bu gün hökmən cavab almalıyam" deyə ora yollandım. *** Qaranlıq qarışır, tramvaylar qığılcım səpələyir, troleybuslar fısıldayıb yeindən tərpənir, "boşdur" işarəsi olaraq kiçik yaşıl lampası aynanın dalında yanan taksilər bağın qabağında – adamların gur yerində sürətini yavaşıdıb ötür, müxtəlif rəngdə, müxtəlif biçimdə yay paltarlarına girmiş qız-oğlanlar, uşağının əlindən tutaraq pillələri asta-asta qalxan qadınlar, kişilər bağa axışır, budaqların arasından süzən elektrik işıqları ilə oynaşan yarpaqların xal- xal kölgələrinin altından keçib gedirdilər. Meydançada uşaqların bəzisi qara alapaça atlı arabasını sürür, bəzisi bədənini oyan, bu yana əyə-əyə 70
təkərlərinə qırmızı yaşıl lentlər bağlanmış velisopedinin çarxını itələyir, bəzisi də qanadlarını yerə çırpan ördəyini arxasınca sürüyürdü. Mən bağın hər tərəfinə göz gəzdirdikdən sonra elə bir yerdə oturdum ki, üçmərtəbəli binadan çıxanların biri də nəzərimdən qaçmasın. Yaxşı ki, bu vaxtımda tanışlara rast gəlmirdim. Qarşıma çıxıb halımı xəbər alan olsa sözsüz köntöy cavablar verər, dilxor eləyib yola salardım. Elə bu zaman qızın ağ koftada, yaşıl yubkada küçə ilə baş aşağı getdiyini gördüm. Yeridikcə hörüklərinin ucları yanlarını döyürdü. Mən cəld küçəyə sıçradım. Özümü bərkitdim. O da, yavaş getmirdi. Harasa tələsirdi. Keçiddən adlayanda küçə hərəkəti qaydasını pozduğuna görə milisoner fit verib onu saxlamaq istədi. Lakin o əhəmiyyət vermədən yoluna davam etdi. Bir-birinin arxasınca aramsız şütüyən maşınlara istiqamət verməyə milisonerin başı qarışdığından o, xeyli uzaqlaşdı. Mən onun çiyninin bərabərindən bir az qabağa çıxıb özümü tanıdaraq – Axşamınız xeyir olsun – dedim. Məni görərkən səksəndi. Əlini ağzına tutdu. Zəhləsi getmiş kimi üz-gözünü turşutdu. Onu qabaqladım. – Xahiş edirəm bircə dəqiqə məni dinləyin. Bilirsinizmi nə qədər əzab çəkirəm. Gecələr yuxum ərşə çəkilir. Əlimi ürəyimin üstünə qoyub zarıdım. – Bax, ürəyim mənə rahatlıq vermir. Mən elə büzüşmüş, elə yazıq bir görkəm almışdım ki, kimliyindən asılı olmayaraq yalvarış kimi səslənən sözlərimə tələsmədən qulaq asar, rəhmə gələrdi. Ancaq o fırlanıb dala çevrildi və qaçmağa başladı. Mən onun arxasınca baxa-baxa qaldım. Mən belə insan görməmişdim. O, ağzından kirəmi istəyirdi? Nə üçün mənə bir cavab vermirdi? Mürəkkəb xarakterli bu qızın haqqında fikirlişə-fikirləşə üç mərtəbəli binanın yanına gəldim. Həyətdə yaşayan gözüm su içəsi bir adamı yanlayıb tanış olmağı, qızın barəsində ətraflı məlumat toplamağı qət etdim. Həyətə girənlərin və çıxanların şübhəli nəzərlərlə mənə baxdıqlarını görüb uzaqlaşdım. Çox keçmədi ki, qız yenə də küçəyə çıxdı. Ətrafa boylandı. O kimisə axtarırdı. Mənə elə gəldi ki, onu təqib etdiyimi, yolundan elədiymi nişanlısına, ya da qardaşına xəbər verib. Məni ona tanıtmaq istəyir. Odur ki, daha da uzağa çəkildim. Lakin mən səhv edirəmmiş. O hıçqıra-hıçqıra, gözlərinin yaşını silə-silə mənə yaxınlaşdı. Nəmli kirpiklərini qaldırıb məzlum- məzlum üzümə baxdı. Üzr istəyirmiş kimi başını sinəsinə əydi. Zərfi ovcuma basaraq əllərilə üzünü örtüb hönkürdü. Ayaqlarını sürüyə- sürüyə evlərinə döndü. Məni dəhşət bürüdü. Elə bir vəziyyət almışdım ki, adam güman eləmədiyi möcüzəyə rast gələndə yalnız bu hala düşə
71
bilər. Zərfi açdım, kaş heç açmayaydım… Sevdiyim qız həm kar, həm də lal imiş.
İnstitutun qabağındakı meydançada müxtəlif markalı bir neçə taksi maşını dayanmışdı. Müştərilərin bol vaxtı olmadığından şoferlərin çağrış işarəsi axtaran gözləri o yandan-bu yana, bu yandan - o yana çevrilir, axşamın küləyi yayılan işıq selində axan insan izdihamında dolanırdım. Hətta bəzisi düşüb yerdə gəzinir, əski parçası ilə maşının aynalarını silir, lazım olmasa da özünə bir məşğuliyyət tapırdı. Lakin son növbədə dayanan "Volqa"nın şoferi Ağasəf, başını aynadan çölə çıxarıb fikirli halda papiros çəkir, gözlərini küçənin o tayında cərgələnmiş həmişəcavan ağaclarının birinin dibindən ayırmırdı. Orada sol əlini, balağı yer süpürən şalvarının cibinə soxmuş, sağ əlində isə təsbeh oynadan gödək bir oğlan dayanmışdı. Onun ağ köynəyi, qalaylanmış başı cəhənnəm qarası çəkilmiş üzünü çox bədrəng, dodaqlarından irəli çıxan donqar burnunu olduqca eybəcər şəkildə göstərirdi. Buna baxmayaraq oğlanın görkəmində yüksək dağları yaratmış adam iddiası vardı. Təkəbbürü yerə, ibarəsi göylərə sığışmırdı. Sanki göydən yerə zənbillə düşüb, bu aləmdə onun tayı-bərabəri yoxdur. Özündən uca, özündən canlı qızla elə bir əda ilə danışırdı ki, guya o, nadir bir inci, insanı arzuya çatdıran vahid bir cavahirdir; əgər qız onu itirsə, bütün zənginliklərdən məhrum olar. Qıza gəldikdə, hiss olunurdu ki, o, arxivə veriləsi bu oğlana qulaq asmaq istəmir, qulaqlarını Həzrət Süleyman tütəyi piləyənin əlindən götürüb qaçmağa çalışır. Hirslənsə də hərəkətlərində qabalığa yol vermir. Görünür oğlandan yaxşılıqla ötüşməyi hər şeydən üstün tuturdu. Dünyada insanlıqdan heç bir duz dadmayan oğlan isə qızın sağdan, soldan keçib getmək cəhdlərinin qarşısını öz bədənilə alır, çərənçiliyini qurtarmırdı. Ağasəf onların hər ikisini nəsil-nəcabətlə yox, necə bir şahid kimi, az-çox halı olduğu məsələyə görə tanıyırdı. Axı, on gün bundan qabaq, axşamın elə bu vaxtı oğlan qızın qabağını həmin yerdə yenə də kəsmişdi. Qız onda da oğlanı eşitmək istəmirdi. Oğlan gücündən istifadə edərək onun qolundan tutub saxlayır, özünə lazım olan cavabı almayınca qızdan əl çəkənə oxşamırdı. Qız birdən qaça-qaça gəlib Ağasəfin maşınına oturdu. 72
– Əmi, tez sür! Oğlan çatanacan Ağasəf düymələri basıb qapıları qıfılladı. O, özünü maşina yetirib qapını dartdısa da açılmadı. Maşın yerindən tərpənəndə aynadan qıza barmaq qıcadı. – Əlbət tutaram səni! Xeyli yol gedəndən sonra Ağasəf qızdan soruşdu: – A qızım, o nə deyir? – ……… – Deyir razılıq ver, elçi göndərim? Ağasəf lampanı yandırıb maşınının içini işıqlandırmışdı. Qızın üzünü güzgüyə görürdü. Görürdü ki, o, atası yerində kişi ilə bu mövzuda söhbət etməyə çətinlik çəkir, utandığından başını gah bu, gah da o biri çiyninə əyir. "Bəli" sözünü də elə dedi ki, həyadan gözləri yaşardı. – Zəmanə uşağı deyilsən?! Desənə al payını, çağır Əhmədalı dayını! – Çoxdan demişəm. Ağasəfin səsi dəyişildi. – Hə - ə - ə …Qəribə qanmaza rast gəlmisən. Demək, deyir səni alacağam sən gəlməsən də? – Əmi, saxla! – Qızım, ehtiyatlı ol. Ondan xəta iyi gəlir. Qız minnətdarlıqla gülümsəyib daş pillələri qalxdı. O, sanki bu münasibətlə deyirdi: "Arxayın ol, əmi!" Qız, 68 nömrəli qapıdan içəri girəndən sonra Ağasəf maşını dala döndərdi. İndi oğlan qızın yolunu yenə kəsmşdi. Sorğularının cavabsız qaldığına hirslənmişdi. Yumurtası tərs gəlmiş toyuq kimi vurnuxur, əllərilə az qalırdı qızın dilindən bir söz qoparıb alsın. Qız da ki, dillənmir, çarəni ondan ehmalca uzaqlaşmaqda görürdü. Narahatlıqla boylanır, getmək üçün ayağını yerdən götürəndə oğlanın yumruqlanan əlləri, ağı çoxalıb, qarası kiçilən gözləri onun qətiyyətini itirir, onu dayandırırdı. Nəhayət o, oğlanın üzünə cəsarətlə dik baxıb nəsə dedi. Yəqin ki, oğlana heç xoş gəlməyən əvvəl söylədiyi cavabı təkrar etdi. Oğlan dala çəkilib ona solaxay bir sillə tutuzdurdu. Sillə tapança kimi açıldı. Qız, müvazinətini itirib ağaca dəydi. Özünü doğruldub əllərilə üzünü örtdü. Oğlan qaçıb Ağasəfin maşınına oturanda hərəkətdə olan izdiham dayandı. Adamların çoxu qızın başına komlaşdı. İşin mahiyyəti ağızdan-ağıza keçib bəlli olandan sonra hamı maşını araya almaq üçün dayanacağa tərpəndi. Lakin Ağasəf oğlanı aradan tez çıxartdı. Arxadan müxtəlif nidalar eşidildi. – Dayan! – Saxla! – Nömrəni yazmışıq, hara qaçsan tutulacaqsan! 73
– Şofer, onun haqq-hesabı sənlə çəkiləcək! Maşın oğlanı təhlükə yerindən uzaqlaşdırandan sonra o, əhənglə ağardılmış kələ-kötür qara daşa oxşar başını irəli uzadıb ağzını Ağasəfin qulağına dirədi: – Dönüm başuva sənin! Ağasəf papağın dalını qaldırdı. – Səni ilan ağzından qurbağanı alan kimi aldım. Sən öləsən , yoxsa, tükünü didəcəydilər. – Dönüm gözüvə! – Döyülənlə öldürülən ara yerində itər, adama yaxşılıq qalar. Kişini ələ vermək də kişilikdəndir bəyəm?! Oğlan az qaldı arxadan Ağasəfi qucaqlayıb öpsün. – Dönüm ey, dönüm yaradanuvun başına! Ağasəf, küçə hərəkəti qaydalarını tənzim edən svetoforların yolu bağlı olmasını göstərən qırmızı işıqlarını da vecinə almayıb keçidlərdən düz keçdi, döngələrədən tez buruldu, maşını buğanağa döndərib müştərisini ağ şəhərə çatdırdı. – Hara sürüm? – Günahımı yumaqçün kefin istəyən yerə sür! Ağasəf güldü. – Lap mən deyəndənsən. Kefcil, yaxşılığı başa düşən adamlarla varam də. – Uşaq olma, yeyicinikini Allah yetirəcək. Ağasəf uzun bir siqnal verib tormozu basdı. Maşını dala, qabağa yırğalanıb yerə mıxlandı. O dərhal yerə düşüb qapını açdı. – Düş! Maşın milis şöbəsinin qabağında dayanmışdı. Qapı ağzında duran iki nəfər milisioner bir şey duymuş kimi irəli yeridilər. – Ağasəf, gətirmisən? Ağasəf başının işarəsilə gətirmişəm dedi. Və bir əlini sinəsinə qoyub hörmətli müştərisi qarşısında təzim etdi. Digər əlilə ona milis şöbəsinin qapısını göstərdi. – Cənab, buyur! Oğlan qapıdan meydançaya vurulan top kimi Ağasəfə kəllə atdı. Ağasəf onun qabağından yana sərpdi. O, üzü üstə yerə sərildi. Çənəsinin kündəsi, burnu qabıqdan çıxdı. Qalxmağa macal tapmamış milisi onerlər onun üstünü aldılar. Oğlan qanadları əllərdə qalan xoruz kimi parpıladısa da milisonerlərə tabe olmaqdan qeyri çarəsi qalmadı. – Bir dəqiqə – deyə ayaqlarını yerə dirəyib onlardan nə üçünsə möhlət istədi. Milisionerlər ona imkan verdilər. O çevrilib Ağasəfə baxdı. Ağasəf onun qəzəb qığılcımları oynayan gözlərinə baxıb dedi: – Mənim kim və nəçi olmağımı soruşmaq istəyirsən? Bacoğlu, mən qızın heç nəyi deyiləm. Ancaq adamam. Bu da mənim insanlıq borcumdur. Ağasəf geri dönüb maşını işə salanda milisionerlər səslənişdilər. – Hara? 74
– Gedim qızı gətirim sonra. Maşın yarım çevrə yazıb gözdən itdi. Yüklə 458,19 Kb. Dostları ilə paylaş:
|