Исследование в XXI веке декабрь, 2022 г 77 sovet hokimiyatining anʼanaviy taʼlim tizimini cheklash va tugatish
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SOVET HOKIMIYATINING ANʼANAVIY TAʼLIM TIZIMINI CHEKLASH VA TUGATISH SIYOSATI G‘ofur Bobonazarovich Xolmo‘minov
| Международный научный журнал № 5 (100), часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » декабрь , 2022 г 77 SOVET HOKIMIYATINING ANʼANAVIY TAʼLIM TIZIMINI CHEKLASH VA TUGATISH SIYOSATI G‘ofur Bobonazarovich Xolmo‘minov Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika universiteti o‘qituvchisi Primova Muhabbat Qahramon Qizi Chirchiq davlat pedagogika universiteti 3- kurs talabasi. Annotatsiya: Ushbu maqolada sovet hokimiyatining an’anaviy ta’lim tiziminining o’rnida tashkil etgan tizimi to’g’risida so’z boradi. Kalit soʻzlar : Maorif, bolsheviklar, jadid maktablari, madrasalar, Oktyabr inqilobi. Buyuk Turon zamini tarix va taqdirlari tutashgan turli xalqlarni birlashtirgan makon. Buning zamirida yagona iqtisodiy manfaat bilan birga, siyosiy va madaniy qarashlarning mushtarakligi turadi, desak, haqiqatni aytgan boʻlamiz. Chunki, Turkiston oʻlkasi barcha zamonlarda ham savdo markazi, ham ilm-maʼrifat va sanʼat oʻchogʻi vazifasini oʻtagan. Maorif tizimining asosi boʻlmish xalq taʼlimi XIX asr oxiri – XX asr boshlarida turli ziddiyatlarga uchragan. Tarixiy adabiyotlarda XX asr boshlari Turkiston xalq taʼlimi izdan chiqqani bilan izohlanib, bunga mahalliy maktablarda eskicha taʼlim-tarbiyaning saqlanib qolishi va savodsizlik sabab boʻlgan, deb hisoblab kelingan. Bu maʼlumotning qanchalik toʻgʻriligini arxiv hujjatlari va adabiyotlar asosida tahlil qilib, xolisona xulosa chiqarsak, maqsadga muvofiq boʻladi. Maʼrifatparvar adib va jamoat arbobi Abdulla Avloniy taʼlim va tarbiya haqida gapirib, shunday yozgan: “Tarbiya bizlar uchun yo hayot – yo mamot, yo najot- yo halokat , yo saodat- yo falokat masalasidir. Shuningdek yosh avlodni oʻqitish, buning uchun shart- sharoitlar yaratish xalq ommasi uning vakillari uchun dolzarb boʻlib kelgan. XX asr boshlarida bolsheviklar tomonidan hokimiyat egallangach Oʻzbekistonda ham sovet maktablari va texnikumlar ochishga alohida eʼtibor qaratildi. Jadid maktablari yopildi. Eski maktablar va vaqf maktablari ham tugatildi. Chunonchi, bu davrga qadar Oʻzbekiston hududida mavjud boʻlgan maktab- madrasa taʼlimi , vaqf maktablari, rivojlangan oʻrta asrlardan buyon davom etib kelayotgan edi. Jadidchilik harakati esa XIX asrning 90 – yillaridan boshlab Oʻrta Osiyoda tarqaldi. Oʻsha davrning ilgʻor taraqqiyparvar kuchlari, birinchi navbatda ziyolilar mahalliy aholining umumjahon taraqqiyotidan orqada qolayotganligini his etib, jamiyatni isloh qilish zaruriyatini tushunib yetgan edilar. XIX asrning oʻrtalarida boshlangan istilochilik yurishlari natijasida mustamlakaga aylangan Turkistonda mahalliy aholining anʼanaviy taʼlim tizimida oʻzgarishlar yuz bera boshladi. Oʻlkaning boshqa sohalari singari taʼlim tizimida ham mustamlakachi hukumatning manfaatlarini aks ettiruvchi siyosat yurgizildi. Buni , eng avvalo , mahalliy Международный научный журнал № 5 (100), Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|