Issn: 2148-6026. Yakın Doğu Üniversitesi Adına Sahibi Owner on Behalf of Near East University

Kur’ân-ı Kerîm ve Sünnet ÇizgisindeKâmil Müslüman’ın Karakteri
 
171
rarı  olacak  şeyleri  yapmamasıdır.  Üçüncüsü:  Müslüman’ın  topluma 
karşı  emanetine  gelince,  insanların  haklarını  gözetmek,  ölçü-tartıda 
hile  yapmamak,  topluma  ait  araç-gereçlere  veya  herhangi  bir  mala, 
çevreye zarar vermemek, karı-kocanın namusu birbirlerinin emaneti 
olduğu için namuslarını ve çocuklarının soylarını korumaları bunların 
içindedir.
220
 Emanete hıyanet edenin imanı olmadığını
221
 söyleyen Hz. 
Muhammed (s.a.v.), bu özelliğin münafığa ait bir alamet olduğunu şu 
hadisle bildirmiştir: “Münafığın alameti üçtür: Söz söylerken yalan söy-
ler. Vaat ettiği, söz verdiği zaman sözünde durmaz. Kendisine bir şey 
emanet edildiği zaman hıyanet eder.”
222
4.  Kâmil  Müslüman’ın  kalbi  Kur’ân  ve  sünnetin  adalet  anlayışı 
ile yoğrulmuş ve bu anlayışı kendisine zırh gibi giydirip yeryüzünde 
Allah’ın  halifesi  namına  hak  kazanmıştır.  Yüce  Allah  (c.c.):  “De  ki, 
Rabbim -hiç kimsenin hakkına ve hukukuna saldırmamayı- adaletli ve 
doğru olmayı emretti…”,
223
 başka bir ayette de: “Ey iman edenler! Ken-
diniz veya ana-babanız ve yakınınız aleyhine de olsa, zengin de olsa, 
fakir  de  olsa,  Allah  için  adaleti  uygulayan  şahitler  olunuz!...  Adaleti 
uygulamada heva ve heveslerinize uymayın!...”
224
 buyurarak hiç kimse 
kimsenin  hakkına,  şahsına,  malına-mülküne,  canına,  şeref  ve  onu-
runa  saldırmaya,  gasp  etmeye  hakkı  olmadığını  bildirmiştir.  İslâm, 
insanlar  arasında  adaleti,  iyiliği,  itidali  emredip,  bütün  çirkin  işleri 
-zinayı, cimriliği, dedikoduyu, haddi aşmayı, nemelazımcılığı, alaycı-
lığı,  bencilliği,  çıkarcılığı,  bozgunculuğu,  azgınlığı,  haksızlığı,  hırsız-
lığı, merhametsizliği- yasaklamıştır.
225
 Konuyla ilgili Hz. Muhammed 
de  (s.a.v.):  “Cennetlikler  üç  gruptur:  Birincisi,  adalet  ve  başarı  ile  ül-
kesini  yöneten  devlet  başkanı.  İkincisi,  yakınlarına  ve  Müslümanlara 
karşı merhametli ve yufka yürekli olan kişidir. Üçüncüsü, ailesi kala-
balık olduğu halde haram kazançtan sakınıp kimseden bir şey isteme-
yen adamdır.”
226
 buyurmuştur. Müslüman adalet sahibidir, kimseye 
haksızlık etmez; haksızlık kimden gelirse gelsin, kime yönelik olursa 
olsun, mazlumdan yana zalime karşı, zalim eşi, kardeşi ve babası da 
olsa, mazlum düşmanı da olsa. Konuyla ilgili Yüce Allah şöyle buyur-
muştur:  “Ey  iman  edenler!  Allah  için  hakkı  ayakta  tutan  ve  adaletle 
şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa olan öfkeniz sizi, adaletsizliğe 
sürüklemesin. Âdil olun; bu, takvaya daha yakındır. Allah’tan sakının. 
Şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.”
227
220 Elmalılı Hamdi Yazır, a.g.e., c. III, s. 10-12.
221 “Emanet  sahibi  olmayan  kişinin  gerçek  ve  mükemmel  imanı  yoktur”,  Ahmet  b.  Hanbel, 
a.g.e.
, III, 135.
222 Buhârî, “İmân”, 24; Müslim, “İmân”, 107.
223 A’raf, 7/29.
224 Nisâ, 4/135.
225 Nahl, 16/90.
226 Müslim, “Cennet”, 63.
227 Mâide, 5/8.

---

172
 
Y
akın
 D
oğu
 Ü
nİversİtesİ
 İ
lahİYat
 F
akÜltesİ
 D
ergİsİ
Bu çalışmamızda, Kur’ân ve hadislerde geçen Müslüman’da olması 
gereken bütün özellikleri saymamız imkânsız olduğu için kısaca diğer 
bazı  özellikleri  de  şu  şekilde  sıralayabiliriz:  Yolda  kalmışlara  yardım 
ederler.
228
  İnsanların  kusurlarını  affederler.
229
  Yalnızca  Allah’a  daya-
nıp güvenirler.
230
 Yeryüzünde alçak gönüllü yürürler.
231
 Hakkı bile bile 
gizlemezler
232
. Namus ve şerefini korurlar.
233
 Kötü zandan ve gıybetten 
kaçınırlar.
234
 Yoksulluk yüzünden evlatlarını öldürmezler.
235
 Müminle-
re karşı alçak gönüllüdürler.
236
 Darlıkta ve bollukta da infak ederler.
237
 
Allah’ın adı anıldığı zaman kalpleri ürperir.
238
 Gerçekten kurtuluşa ka-
vuşanlardır.
239
 Kınayıcının kınamasından hiçbir zaman korkmazlar.
240
 
Zinaya  asla  yaklaşmazlar.
241
  Peygamberlerden  hiçbirini  birinden  ayırt 
etmezler.
242
 Allah’a asla şirk koşmazlar.
243
 Malı ve canı ile Allah yolunda 
mücadele ederler.
244
 Cahille tartışmazlar.
245
 Yetim ve öksüzün hakkını 
ezmezler.
246
 Söz verdiklerinde sözünde dururlar.
247
 İnsanlara “Sen mü-
min değilsin”
 demezler.
248
 Kimseyi eli ve diliyle rahatsız etmezler.
249
Kısaca söylemek gerekirse Kur’ân ve sünnetin çizmek istediği ör-
nek ve model teşkil edecek insan profili; sağlam ve doğru inanca, sa-
lih  amel  ve  olgun  ahlaka  sahip  olan  bireydir.  Bunlardan  biri  eksik 
veya  zayıf  olursa  işte  o  zaman  o  insanda  -maddi  ve  manevi-  prob-
lem teşkil eder. İnancı zayıf olan insanda her çeşit kötülüğe meyletme 
düşüncesi  mevcuttur.  O  insan  Müslüman  olduğunu  iddia  etse  bile 
ufacık bir şeye kızdığında depresyona girer başta kendisine, eşine, ço-
luk-çocuğuna,  komşusuna,  arkadaşlarına  veya  toplumdan  herhangi 
birine  tahammül  edemeyip  ardından  cinayet  eyleminin  işlenmesine 
kadar kötülüğe gidebilir. Onun için Müslüman Allah’ın kerim kitabı 
Kur’ân’ı elinden eksik etmemelidir. Kötülük yapanların birçoğu dini-
228 Bakara, 2/177.
229 Âl-i İmrân, 3/134.
230 Mücâdele, 58/10.
231 Furkan, 25/63.
232 Bakara, 2/42.
233 Mü’minun, 23/5.
234 Hucurât, 49/12.
235 En’âm, 6/151.
236 Mâide, 5/54.
237 Âl-i İmrân, 3/134.
238 Enfal, 8/2.
239 Mü’minun, 23/1.
240 Mâide, 5/54.
241 Furkan, 25/68.
242 Bakara, 2/136.
243 Furkan, 25/68.
244 Tevbe, 9/20.
245 Furkan, 25/63.
246 Duhâ, 93/9.
247 Bakara, 2/177.
248 Nisâ, 4/94.
249 Buhârî, “İmân”, 4, 5; “Rikak”, 26.

---