SAVOLNOMA
№
Hayotiy qadriyatlar
Muhim
qadriyat
Erishish
mumkin boʻlgan
qadriyat
1
Axloq va madaniyat
2 – 1 - 0
2 – 1 - 0
2
Erkinlik va boshqalardan mustaqil boʻlish
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
3
Muhabbat va doʻstlik
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
4
Salomatlik va kuch
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
5
Qobiliyatlar va kelajakdagi faoliyat
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
6
Hurmat va e’tirof
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
7
San’at va ijod
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
8
Yaxshi
koʻrgan
faoliyat
bilan
shugʻullanish
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
9
Jasorat va mustahkam iroda
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
10
Oʻyinlar va koʻngil ochar mashgʻulotlar
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
11
Sport bilan shugʻullanish
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
12
Yangiliklardan xabardor boʻlish
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
13
Doʻstlar bilan yaxshi munosabat
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
14
Oʻqituvchilar bilan yaxshi munosabatlar
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
15
Yaxshi koʻrgan kasb
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
16
Oʻziga ishonch
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
17
Oʻz ustida ishlash va tarbiyalanganlik.
2 – 1 – 0
2 – 1 – 0
13
SOʻROVNOMA NATIJALARINI QAYTA ISHLASH SHAKLI
№
Hayotiy qadriyatlar
Juda
muhim
(2 ball)
Unchalik
muhim
emas
(1 ball)
Muhim
emas
(0 ball)
Erishish
mumkin
“xohlayman va
uddalayman”
(2 ball)
Erishish qiyinroq
“xohlayman va
uddalay
olmayman” (1 ball)
Erishish qiyin
“xohlamayman,
chunki uddalay
olmayman”
(0 ball)
1
Axloq va madaniyat
2
Erkinlik va boshqalardan
mustaqil boʻlish
3
Muhabbat va doʻstlik
4
Salomatlik va kuch
5
Qobiliyatlar va kelajakdagi
faoliyat
6
Hurmat va e’tirof
7
San’at va ijod
8
Yaxshi koʻrgan faoliyat bilan
shugʻullanish
9
Jasorat va mustahkam iroda
10
Oʻyinlar va koʻngil ochar
mashgʻulotlar
14
11
Sport bilan shugʻullanish
12
Yangiliklardan xabardor
boʻlish
13
Doʻstlar bilan yaxshi
munosabat
14
Yaxshi koʻrgan kasb
15
Oʻziga ishonch
17
Oʻz ustida ishlash
15
Quyidagi muhim me’zonlarga koʻra “Muhim” va “Mavjud” hayotiy
qadriyatlarni tanlash soni hisoblab chiqiladi:
Juda muhim qadriyat - 2
Kamroq ahamiyatga ega qadriyat- 1
Muhim emas - 0
Mavjud qadriyat - 2 (istayman va uddalayman)
Mavjud boʻlmagan qadriyat - 1 (xohlayman va uddalay olmayman)
Umuman keraksiz qadriyat - 0 (istamayman, chunki uddalay olmayman)
Soʻrov natijasida olingan ma’lumotlar maxsus jadvalga kiritilib, unda har bir
qadriyat uchun muhim boʻlgan javobni tanlagan oʻsmirlar soni koʻrsatiladi (2 - 1 -
0 baholar).
Keyin ularni sifat jihatidan tahlil qilish quyidagi mezonlarga muvofiq
amalga oshiriladi: “men xohlayman – uddalayman”, “xohlayman va uddalay
olmayman”, “men xohlamayman, chunki ilojim yoʻq”.
Darsni aks ettishi (refleksiya)
Fikrlash uchun ishtirokchilar bilan aylana shaklida o'tiring. Savol bering -
nimani o'rgandingiz, nimani yoqtirdingiz, nima tushunarsiz qoldi.
3-DARS. MULOQOT KO'NIKMALARI (OG'ZAKI / OG'ZAKI
BO'LMAGAN MULOQOT VA TAQDIMOT KO'NIKMALARI).
Maqsad:
Og'zaki va og'zaki bo'lmagan muloqot shakllarini ajrata olish.
Vazifalar:
O'zingizni taqdimotda kuchli va zaif tomonlaringizni aniqlang va
baholang;
O'z-o'zini taqdimot o'tkazish..
Umumiy
vaqt:
1 soat
Usullar:
Slaydli taqdimot, aqliy hujum, munozara, kichik guruhlarda
ishlash, mashq va o‘yinlar.
Zarur
materiallar:
Flipchart, rangli markerlar, daraxt tasviri chizilgan vatman, meva
yoki gul shaklidagi stikerlar, qaychi, rangli qog‘oz, ruchka.
16
Mashg‘ulotning borishi.
Kirish qismi
Videorolik:
Trener
ishtirokchilarga
savol
tashlaydi:
“muloqot”,
“kommunikatsiya nima?”.
Muloqot
– bu kishilar
o‘rtasidagi
munosabat,
aloqa,
dialog,
so‘zlashuv,
axborot
ayirboshlashdir.
Muloqotga
bo‘lgan ehtiyoj yoki boshqacha
aytganda, kommunikativ ehtiyoj
insonning boshqa insonlarni bilish
va baholashga, ular orqali va ular
yordamida – o‘zini bilish va o‘ziga
baho berishga intilishidan iborat.
Muloqot davomida insonda xayrixohlik ruhidagi e’tiborga, hamkorlikka, kattalarga
ehtiromli munosabatda bo‘lishga, bir-birini tushunish va bir-biri haqida
qayg‘urishga ehtiyoj yuzaga keladi.
Trener savol beradi: Siz samarali muloqot, samarali kommunikatsiya
deganda nimani tushunasiz?
Ishtirokchilar bir-birini tushunganidagina muloqotni samarali deb hisoblash
mumkin.
Savol bering: nima yordamida va qay tarzda o‘zaro muloqotga kirishadilar?
Olingan javoblarni trener quyidagi tarzda joylashtiradi:
Muloqot vositalari
Verbal
Noverbal
Ilgari surilgan fikrlarga asoslangan holda trener verbal va noverbal muloqot
haqida qisqacha izoh beradi.
17
Trener ishtirokchilar bilan birgalikda noverbal muloqotning mazmun-
mohiyatini muhokama qilishi kerak.
Trener xulosasi: kishilar bilan muloqotda, ayniqsa, seminarlar va boshqa
tadbirlar o‘tkazilganida shuni doimo yodda tutish kerakki, 65 % dan 80% gacha
axborot noverbal muloqot orqali va faqatgina 35-20% axborot verbal muloqot
vositasida uzatiladi. Noverbal muloqotning sir-asrorlari va o‘ziga xos
xususiyatlarini bilish orqali muloqot va chiqishlarni yanada samarali qilishi
mumkin.
Amaliy qismi
Verbal, noverbal muloqot – “Uchrashuv joyi” mashqi.
Juftlikda ishlash. Ishtirokchilarni juftliklarga ajrating.
Birinchi guruhning auditoriyadan chiqib turishini iltimos qiling.
Auditoriyada qolgan ikkinchi guruhga quyidagi topshiriqni bajarish taklif etiladi:
”Sizning juftlaringiz qaytib kirganida, 5 daqiqa davomida Siz gapirmasdan turib,
so‘zlarni ishlatmagan holda: “Bugun kechqurun soat 5 da “Paxtakor” metrosi
oldida uchrashib, kinoga tushaylik”, degan fikrni ifodalashingiz kerak”.
Trener uchun: barcha ishtirokchilar yo‘l-yo‘riqni juda aniq
tushunganliklariga – zinhor-bazinhor tovush chiqarib bo‘lmasligini, qo‘shimcha
narsalar, ruchkalar, qog‘ozlar va hokazolardan aslo foydalanish mumkin emasligini
tushunganliklariga ishonch hosil qilish zarur. Faqat “tana tilida” “gapirish” ya’ni
so‘zsiz harakat qilishi lozim.
Ikkinchi guruhga trener quyidagicha ko‘rsatma beradi: “Xonaga
kirganingizda, juftingizni toping. Sherigingiz Sizga imo-ishoralar orqali nimani
ko‘rsatayotganini tushunishingiz kerak. Siz esa unga bemalol savol berishingiz va
erkin gapirishingiz mumkin”. Topshiriq nihoyasida ikkinchi guruhning har bir
ishtirokchisi bir parcha qog‘ozda o‘zi tushungan fikrni qayd etishi lozim.
O‘yin davomida trener barcha ishtirokchilarni kuzatib boradi. Barcha
qoidalarga amal qilinishi nihoyatda muhimdir. Vaqt tugagach, trener barcha
ishtirokchilarni to‘xtatadi va natijalarni muhokama qiladi.
Trener qaysi juftlik topshiriqni eng yuqori darajada aniqlik bilan bajarganini
aniqlashi lozim. Shundan so‘ng avval “tinglagan” guruhga, keyin imo-ishoralar
bilan fikrni ifodalagan guruhga savol bilan murojaat qiling. Trener quyidagi
savolni berishi lozim: “O‘yin davomida nimani his qildingiz? “Tinglash”
murakkab emasmi, Sizga nima yordam berdi va aksincha nima xalaqit berdi?”
18
Ishtirokchilardan so‘rang: “Bu o‘yin natijasida o‘zingiz uchun nimani
o‘zlashtirdingiz?”. Va samarali muloqot qurish uchun “tana tili”dan
foydalanishning muhimligini yodga soling. O‘yin natijalarini e’tiborga olgan holda
ishtirokchilar bilan tarqatma materialni muhokama qiling.
Trener xulosasi: u yoki bu imo-ishoradan foydalanishda me’yorni bilish
kerak, chunki haddan ortiq imo-ishora qaytaga suhbatdoshingizda salbiy
ta’sirlanish uyg‘otishi mumkin. Shuningdek, u yoki bu imo-ishoralarni talqin
qilishda vaziyatdan kelib chiqish lozimligini yodda tutish zarur. Masalan, agar
inson burnini qashiyotgan bo‘lsa – bu har doim ham uning nimagadir
ishonmayotganligini bildirmaydi, balki u shamollagandir yoki uning allergiyasi
bo‘lishi ham mumkin.
Dostları ilə paylaş: |