3
Giriş
Tarix boyunca Cənubi Qafqaz Şərq və Qərbin
kəsişməsində yerləşdiyinə görə mürəkkəb və
strateji əhəmiyyət kəsb edən region olmuşdur.
Cənubi Qafqazın üç müasir respublikası -
Ermənistan, Azərbaycan və Gürcüstan Avropa
və Asiya arasındakı sərhəddə və Qara dənizlə
Xəzər dənizinin arasında yerləşir. Həyati
əhəmiyyət kəsb edən enerji marşrutlarının
kəsişdiyi region Rusiya, Türkiyə və İranla
həmsərhəddir. Hər üç ölkə əhəmiyyətli
geosiyasi aktyorların ziddiyyət təşkil edən
maraqlarının obyektidir. Hər üç ölkənin Sovet
İttifaqından çıxması bir sıra həll olunmamış
mübahisələr,
dondurulmuş
münaqişələr
meydana gətirmişdir ki, bu da regionun
inkişafına mane olur və ümumilikdə regionun
stabilliyini təhlükə altına salır.
Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İsveçrə
Cənubi
Qafqazdakı
fəaliyyətini
genişləndirmişdir. İsveçrənin bu ölkələrə yardım
etməyə fəal şəkildə can atması İsveçrənin
həmrəylik ənənəsinə əsaslanır. Eyni zamanda,
İsveçrə yüksək qloballaşan bir ölkə kimi
təhlükəsizliyi və firavanlığını stabil mühitə
borcludur. Bu səbəbdən, İsveçrə hər üç ölkə ilə
güclü diplomatik əlaqələr yaratmış və onların
inkişafı, o cümlədən münaqişələrin qarşısının
alınması və həll edilməsində əməyi olmuşdur.
İsveçrə müxtəlif münaqişələr ilə əlaqəli
vasitəçilik səyləri və humanitar, texniki və
maliyyə məsələləri ilə bağlı göstərdiyi yardıma
görə Ermənistan, Azərbaycan və Gürcüstan
hökumətləri tərəfindən etibarlı tərəfdaş hesab
olunur. Bundan əlavə, İsveçrə Gürcüstanda
müdafiə sahəsində mandata sahibdir və burada
İsveçrə Səfirliyi Rusiyanın maraqlarını təmsil
edir.
İsveçrənin Cənubi Qafqazla qarşılıqlı əlaqəsi
1988-ci ildə Ermənistanın şimal hissəsində baş
verən dağıdıcı zəlzələdən sonra başlamışdır və
həmin tarixdən etibarən genişlənmiş və
intensivləşmişdir.
1999-cu
ildə
İsveçrə
Gürcüstanın paytaxtı Tbilisi şəhərində Regional
Əməkdaşlıq
Ofisini
açmışdır.
İsveçrə
Əməkdaşlıq Təşkilatının Cənubi Qafqaz üçün
2017-2020-ci illər üzrə yeni Əməkdaşlıq
Strategiyası İsveçrə Əməkdaşlıq Təşkilatının
Cənubi Qafqaz üçün 2013-2016-cı illər üzrə
Əməkdaşlıq Strategiyasının icrası nəticəsində
əldə olunan nəticələrə əsaslanaraq İsveçrə
hökumətinin regionun stabilliyi və inkişafı üçün
göstərdiyi davamlı öhdəliyini doğrultmağa
çalışır.
İsveçrə Əməkdaşlıq Təşkilatının Cənubi Qafqaz
üçün 2017-2020-ci illər üzrə yeni Əməkdaşlıq
Strategiyası İsveçrənin İnkişaf və Əməkdaşlıq
Agentliyi (İİƏA), İqtisadi Məsələlər üzrə Dövlət
Katibliyi (SECO), Xarici İşlər üzrə Federal
Departamentin İnsan Təhlükəsizliyi Bölməsi
tərəfindən birgə hazırlanmışdır və İsveçrənin
2017-2020-ci illər üzrə Beynəlxalq Əməkdaşlıq
üzrə çıxış sənədində müəyyən olunduğu kimi
İsveçrənin inkişaf siyasətinin prinsiplərinə
uyğun olaraq tərəfdaş ölkələrin məqsədyönlü
ehtiyaclarını diqqətli şəkildə təmin etmək üçün
nəzərdə tutulmuşdur.
Strategiya həmçinin
sürətli inkişaf və yerlərdəki qeyri-stabil vəziyyəti
nəzərə almaqla Davamlı İnkişaf üzrə Birləşmiş
Millətlər Təşkilatı tərəfindən qəbul edilmiş 2030-
cu ilin gündəlikdə duran məsələlərinə köməklik
göstərmək məqsədi daşıyır. Bundan əlavə,
iqlim dəyişikliyi və həll edilməmiş münaqişələr
kimi ümumi problemləri həll etmək məqsədilə
regional səviyyədə aydın şəkildə əməkdaşlığa
ehtiyac vardır. Bu səbəbdən, İsveçrə diqqətini
transsərhəd təşəbbüslərin təşviqinə yönəldəcək.
Biz inanırıq ki, İsveçrənin Əməkdaşlıq
Strategiyası çərçivəsində həyata keçiriləcək
fəaliyyətlər Cənubi Qafqazın gələcək inkişafına
səmərəli və məqsədyönlü şəkildə töhfə verəcək
və biz inkişaf sahəsi üzrə digər dörd illik
məhsuldar tərəfdaşlığının baş tutmasına çox
ümid edirik.
Gəlin İsveçrənin Cənubi Qafqaz üçün 2017-
2020-ci illər üzrə yeni Əməkdaşlıq Strategiyası
ilə tanış olaq.
Bern, dekabr 2016-cı il
4
İxtisarların siyahısı
AİA
Avstriya İnkişaf Agentliyi
AİB
Asiya İnkişaf Bankı
CHF
İsveçrə frankı
FRA
Fəlakət Riskinin Azaldılması
AYİB
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı
AİB
Avrasiya İqtisadi Birliyi
AİB
Avropa İnvestisiya Bankı
Aİ
Avropa İttifaqı
FAO
Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı
XİFD
Xarici İşlər üzrə Federal Departament
QEF
Qlobal Ekologiya Fondu
GIZ
Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Cəmiyyəti
HY
Humanitar Yardım
İTB
İnsan Təhlükəsizliyi Bölməsi
BQXK
Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi
MK
Məcburi köçkün
KTİBF
Kənd Təsərrüfatının İnkişafı
üzrə Beynəlxalq Fond
BMK
Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası
BMT
Beynəlxalq Maliyyə Təşkilatı
BVF
Beynəlxalq
Valyuta Fondu
QHT
Qeyri-hökumət təşkilatı
ATƏT
Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı
DXMH
Dövlət Xərcləri və Maliyyə Hesabatlılığı
DMİ
Dövlət Maliyyəsinin İdarəedilməsi
İƏT
Cənubi Qafqazda İsveçrə Əməkdaşlıq Təşkilatı
İƏİA
İsveçrənin Əməkdaşlıq və İnkişaf Agentliyi
SECO
İqtisadi Məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi
KOM
Kiçik və orta
müəssisə
BMTİP
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı
BMT QAK
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı
UNWOMEN
BMT-nin Gender Bərabərliyi və Qadınların Səlahiyyətlərinin Artırılması
Qurumu
USD
ABŞ dolları
DB
Dünya Bankı
ÜTT
Ümumdünya Ticarət Təşkilatı