Journal of selcuk communication



Yüklə 4,77 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə56/108
tarix22.07.2018
ölçüsü4,77 Mb.
#58481
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   108

Osmanlı Döneminde Bosna Hersek’te Çıkan İlk Özel… (100-116) 
 
                              
 
115 
yılları 
arasındaki 
savaşta 
yakılan 
kütüphanlerden canı pahasına kitap kurtarmaya 
çalışanlara  baktığımızda,  Boşnakların  tarihine 
ve  kültürüne  sıkı  sıkıya  bağlı  ve  ona  sahip 
çıkan 
bir 
geleneğe 
sahip 
oldukları 
anlaşılmaktadır. 
Türk  ve  İslam  dünyasında  faaliyet  gösteren  ve 
bir çok kültürel faaliyeti destekleyen, TİKA ve 
Yunus 
Emre 
Kültür 
Merkezi 
gibi 
kuruluşlarımızın,  eski  Osmanlı  topraklarında 
yayınlanan  gazetelerin  Latin  Alfabesiyle  tıpkı 
basımlarının  ve  sadeleştirilmiş  metinlerinin 
yayınlanması  için  de  bir  öncülük  yapması 
fevkalade büyük bir hizmet olacaktır.  
Şehirler  ve  bölgeler  ile  ilgili  araştırma 
yapanların, ulusal gazetelerden daha fazla yerel 
gazetelerde  bilgi  ve  belge  bulabileceklerini 
yukarıda  ifade  etmiştik.  Belki  de  bu  yüzden 
dünyanın 
bütün 
belediyeleri, 
şehirlerinin 
geçmişinde  yayınlanmış  ne  kadar  yerel  gazete 
var  ise  tamamını  araştırmacıların  hizmetine 
sunmak için projeler yapmalıdır.  
SON NOTLAR 
(1) 
Vilayet 
Nizamnamesinin 
Dokuzuncu 
Maddesi: 
Vilayetin 
umur-ı 
umumiyye-i 
tahririyesi vilayet mektupçusu unvanıyla taraf-ı 
devletten  mensub  bir  me'mura  muhavvel  olup 
ve  maiyetinde  bir  tahrirat  kalemi  bulunub 
dairenin  kaffe-i  mekatibat-ı  resmiyyesi  ve 
evrakının  ve  kuyudunun  muhafa'zası  bu  vasıta 
ile  icra'  kılınacak  ve  vilayette  bir  matbaa  olup 
mektupçuluğun  zir-i  idaresinde  bulunacaktır 
(Tural 2004: 111). 
(2)  1861-1884  yılları  arasında  Ahmed  Faris  eş 
Şidyak  tarafından  Osmanlı  devlet  desteği  ile 
İstanbul'da 
Arapça 
olarak 
çıkarılan 
bir 
gazetedir.  Osmanlı'ya  bağlılığı,  birlik  ve 
beraberliği  savunan  gazeteyi  neredeyse  tek 
başına  ihtida  etmiş  bir  Maruni  olan  eş  Şidyak 
çıkarmıştır.  Osmanlı  sınırlarını  da  aşmış 
Arapça  konuşulan  bir  çok  bölgede  etkili 
olmuştur. Daha fazla bilg için bkz. Atilla Çetin, 
El 
Cevaib 
Gazetesi 
ve 
Yayını, 
http://www.iudergi.com/tr/index.php/ 
tarih/article/viewFile/3587/3206. 
(3)  1858  yılında  Beyrut'da  Halil  Nuri 
tarafından neşredilmiştir. Hariciye Nazırı Fuad 
Paşa'nın  Beyrut'a  görevli  olduğu  dönemde 
devletin sözcüsü bir gazete haline getirilmiştir. 
Gazete  hakkında  geniş  bilgi  için  bkz.  Nesimi 
Yazıcı,  Osmanlı  Devletinin  Araplarla  Meskun 
Bölgelerindeki 
Resmi 
Vilayet 
Basını 
Konusunda  Bir  Değerlendirme,  Belleten,  sayı, 
221 s. 2047-2068. 
(4) Osmanlı Döneminde Bosna Hersek’in eko-
nomik  durumu  ile  ilgili  geniş  bilgi  için  bkz. 
Gölen, 2010: s. 249-276. 
(5) Zemun, Sırbistan’ın başkenti Belgrad’ın bir 
ilçesidir. 
(6)  Gazetenin  yayın  tarihini,  merkezden  yola 
çıkan matbaanın Saraybosna'ya geliş tarihini ve 
merkezin 
durumdan  memnun 
olmadığını 
dikkate  aldığımızda;  Topal  Şerif  Osman 
Paşa'nın  İstanbul'dan  istediği  matbaanın  geç 
gelmesi 
yüzünden 
Sopron'u 
matbaasıyla 
birlikte  Saraybosna'ya  davet  ettiğini,  henüz 
Istanbul'dan  matbaa  gelmeden  Sopron'un 
gazetesi Bosanski Vjestik'in yayına başladığını 
ve  vilayetin işlerinin  de  görülmesi için  Osman 
Paşa  ile  Sopron  arasında  özel  bir  anlaşmanın 
yapıldığını düşünüyoruz.  
(7)  Dizdar  ''milli  savaş''  ifadesi  ile,  Bosna 
Hesek halkının ülke içindeki ayrılıkçı gruplarla 
ve  Rusya  ve  Avusturya  gibi  devletlerin  Bosna 
Hersek  halkını  birbirine  düşürmeyi  amaçlayan 
propogandalarıyla mücadeleyi kastetmektedir.
 
KAYNAKÇA 
Akın  H  (2004)  Ahmet  Cevdet  Paşa'nın  Bosna 
Müfettişliği,  Yük.  Lis.  Tezi,  Akd.  Ünv.  Sos. 
Bil. Enst., Antalya. 
Ahmet Cevdet Paşa (1991) Tezâkir 21-39, 
(Yay. Cavid Baysun) Türk Tarih Kurumu 
Yayınları, Ankara. 
Bosna  Gazetesi,  nr:1,  s.1,  13  Muharrem 
1283/28 Mayıs 1866. 
Ćurćić  L  (1976)  Prilog  istoriji  oblikovanja 
srpske  i  hrvatske  ćiriličke  knjige  štampane  u 
XVI  veku,  Zbornik  za  slavistiku,  Novi  Sad, 
kitap 10, s.115. 
Dizdar  S  (2000)  Senada,  Sarajevski  cvjetnik: 
Studija 

bibliografija, 
neobjavljena 
magistarska radnja, Sarajevo. 


Selçuk İletişim, 7, 3, 2012 
 
116
Djurdjev  B  (1992)  "Bosna-Hersek",  T.  D.  V. 
İslâm Ansiklopedisi, Cilt:6, İstanbul. 
Gölen  Z  (2010)  Tanzimat  Döneminde  Bosna 
Hersek, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. 
Gülşen-i  Saray  Gazetesi  (Sarajevski  Cvjetnik), 
1  Mart  1285/13  Mart  1869-17  Temmuz 
1285/29 Temmuz 1869, Nr. 11-29. 
Idrizović  M  (1964-65)  ''Mehmed  Šakir 
Kurtćehajić'', POF, Orijentalni Inst., kitap XIV-
XV, Sarayevo. 
Kocabaşoğlu  U  ''Tuna  Vilayet  Gazetesi'' 
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/834/10
550.pdf, (Erişim Tarihi: 20.04.2012). 
Koloğlu  O  (2006)  Osmanlı'dan  21.  Yüzyıla 
Basın Tarihi, Pozitif Yayınları, İstanbul. 
Kreševljaković  H  (1912)  Kratak  pregled 
hrvatske  knjige  u  Herceg-Bosni  od  najstarijih 
vremena do danas,/a Sarajevo. 
Kreševljaković H (1920) Štamparije u Bosni za 
turskog vremena 1529-1878, Grada za povijest 
književnosti 
hrvatske, 
Jugoslovenska 
akademija  znanosti  i  umjetnosti,/b  Zagreb, 
kitap 9 , s.3-41. 
Kruševac  T  (1978)  Bosanskohercegovački 
listovi u XIX veku, Veselin Masleša, Sarajevo. 
Kruševac T (1966) Štamparije u Bosni, Prilozi 
za  proučavanje  istorije  Sarajeva,  Sarajevo, 
Muzej grada Sarajeva, sene II, kitap 2. s. 157-
184. 
Levy M (1996) Sefardi u Bosni, Sarajevo. 
Memija    E  (1991)  'Bosanski  vijesnici',  El-
Kalem, Sarajevo. 
Olaş 

(2007) 
Avusturya-Macaristan 
İmparatorluğu İşgalinde Bosna Hersek, Yüksek 
Lisans  Tezi,  Sakarya  Üniversitesi  Sos.  Bil. 
Enst., Sakarya.  
Ortaylı  İ  ''Osmanlı  Bulgar  Basını  Üzerine 
Notlar'',http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/
21/63.pdf,  (Erişim Tarihi: 20.04.2012). 
Mitar  P  (1976)  “Naša  prva  dva  novinara”, 
Tragom kulturnog nasljeđa, Svjetlost, Sarajevo. 
Pejanoviç  D  (1961)  Bibliografija  Štampe 
Bosna  I  Hercegovina  1850-1941,  Veselin 
Masleša, Sarajevo. 
Salname-i  Vilayet-i  Bosna  (1285/1868),  kitap 
III, s. 21., Saraybosna. 
 
Tural  E  (Nisan  2004)  Bir  Belge:  1861  Hersek 
İsyanı,  1863  Eyalet  Teftişleri  ve  1864  Vilayet 
Nizamnamesi,  Çağdaş  Yerel  Yönetimler  Derg, 
/a 2 (13), 93-123. 
Tural E (Ocak 2005)  Bir Belge: 1864 ve 1871 
Vilayet  Nizamnameleri  ve  1876  İdare-i 
Umumiyye-i  Vilayat  Talimatnamesi,  Çağdaş 
Yerel Yönetimler Derg, /b 1 (14), 71-91. 
Zaçinoviç N (2003) Bosna Kütüphanelerindeki 
Eski  Türkçe  Gazetelerin  Dili,  Yüksek  Lisans 
Tezi,  Ankara  Üniversitesi  Sos.  Bil.  Enst., 
Ankara. 
 
 


Yüklə 4,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   108




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə