2.1. Ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishning asosiy qonuniyatlari
Ishlab
chiqarish
kuchlarini
joylashtirish
va
hududiy
rivojlanish
qonuniyatlariga quyidagilar kiradi:
1. Ishlab chiqarishni hududiy oqilona tashkil etish qonuniyati
.
Unga muvofiq:
-
ishlab chiqarish korxonalarini
ITTning yutuqlari asosida, iloji boricha
manbalarga yaqin joylashtirish kerak. Masalan, suvni ko’p
talab qiladigan
tarmoqlarni imkon qadar yirik va samarali suv manbalariga yaqin joylashtirish
maqsadga muvofiq;
-
mehnatni ko’p talab qiluvchi (sermehnat)
tarmoqlarni esa mehnat
resurslari shakllangan markazlarga yaqinroq;
-
kundalik iste’mol qilinuvchi mahsulot ishlab chiqarish korxonalarini
istemolchilarga yaqinroq joylashtirish kerak va h.k.lar.
2.
Ishlab chiqarishning hududiy ixtisoslashuvi va kooperatsiyalashuvi
qonuniyati. Bunda biron bir hudud ichida ixtisoslashuv va korxonalar o’rtasida eng
takomillashgan ishlab chiqarish aloqalarini o’rnatish hamda ularni tashqi iqtisodiy
aloqalarda keng ishtiroki ko’zda tutilgan.
3.
Hududlarning majmuali rivojlanish qonuniyati. Hududning (respublika,
viloyat, iqtisodiy tuman) kompleks rivojlanishi deganda, xo’jalikdagi mutanosiblik,
ishlab chiqarish korxonalarining mahalliy tabiiy
va iqtisodiy sharoitga mosligi,
ixtisoslashgan tarmoqlar,
infratuzilmasini, turli ko’lamdagi shaharlarning
rivojlanishi,
tabiiy muhitni muhofaza qilish, ulardan oqilona foydalanish va
hokazolar nazarda tutiladi.
4. Ishlab chiqarishni hududlarda iloji boricha bir me’yorda joylashtirish yoki
hududlarning ixtisodiy va ijtimoiy rivojlanishini tenglashtirish qonuniyati. Unga
ko’ra respublikamiz hududlarining iqtisodiy rivojlanishini bir-biriga tenglashtirish,
ya’ni mamlakatimizda ishlab chiqarish kuchlarini bir me’yorda
joylashtirib,
kelajakda aholi turmush darajasini oshirish asosiy maqsad qilib olinadi.
Ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishda yuqoridagi qonuniyatlar asosida