Kafedra: Azərbaycan dili və pedaqogika; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan Respublikası

Bu dialoq, əsasən, iki şəraitdə (ailədə, nəqliyyatda, çayxanada, elmi konfranslarda, iclaslarda və 

s.) aparılır. Hansı bənd düzgündür? 

 

I) Təbrik nitqi        I) Məruzə        I) Rəy söyləmək    I) Siyasi nitq   I) Diskussiya  

 

81. 

 

“Sual-cavab, müzakirə, müsahibə” nitqin hansı növünə aiddir?  

 

I) dialoji nitqə                 I) monoloji nitqə           I) nəsr əsərlərinə    

I) dram əsərlərinə           I) heç birinə 

 

82. 

 

Dialoji nitqin növləri hansı bənddə düzgün göstərilmişdir? 

 

I) müzakirə dialoqu, xəbər dialoqu, sual-cavab dialoqu 

I) sual-cavab dialoqu, mübahisə dialoqu, məruzə  

I) sual-cavab dialoqu, müsahibə dialoqu, müzakirə dialoqu  

I) müzakirə dialoqu, mərhələ dialoqu, mübahisə dialoqu 

I) sual-cavab dialoqu, müharibə dialoqu, müzakirə dialoqu 

 

83. 

 

Aşağıdakı türk dillərindən biri oğuz qrupuna aid deyil? 

I) Azərbaycan dili        I) türk dili                   I) qırğız dili          

I) türkmən dili              I) qaqauz dili 

 

84.  

 

Şifahi nitqin xüsusiyyətlərindən biri yanlışdır. 

 

I) Şifahi nitqdə ümumişlək sözlərə daha çox yer verilir. 

I) Şifahi nitqdə cümlələr qısa və quruluşca sadə olur. 

I) Şifahi nitqdə intonasiya, fasilə, vurğu və s. köməkçi vasitələrdən istifadə olunur. 

I) Şifahi nitqin tempi çox sürətli olur. 

I) Şifahi nitqin leksikasında hamıya aydın olmayan terminlərə daha çox yer verilir.  

 

85. 

 

Şifahi nitqdə qeyri-nitq vasitələrindən – ekstralinqvistik vasitələrdən də istifadə edilir. Onlardan 

biri yanlış verilmişdir.  

 

I) intonasiya                    I) jest                             I) üz hərəkətləri  

I) baş hərəkətləri             I) gözlərin obyektə tuşlanması 

 

86. 

 

Bunlardan yalnız biri şifahi nitqin ekstralinqvistik vasitələrindəndir. 

 

I) fasilə 

I) mimika  

I) intonasiya 

I) saitlərin tələffüzü 

I) qrammatik formaların tələffüzü 

---

 

87.  

 

Nitqin bu növündə insanlar müxtəlif münasibətlə başqaları qarşısında çıxış etməli, tost deməli, 

nitq söyləməli olurlar. 

 

I) Mühazirə 

I) Epiloq         I) Məişət nitqi         I) Söhbət         I) Dialoq 

 

88. 

 

Yazılı nitqlə şifahi nitq arasındakı fərqlərdən biri yanlışdır.  

 

I) Yazı prosesində çox vaxt danışıqda az işlənən ifadələrdən, cürbəcür sintaktik quruluşlardan 

istifadə etmək üçün şifahi nitqə nisbətən müəyyən vaxt imkanı vardır. 

I) Yazılı nitqdə fikir daha ardıcıl və rabitəlidir, lakin şifahi nitqdə ardıcıllıq pozula bilər. 

I) Yazılı nitq şifahi nitqə nisbətən daha müfəssəldir və mürəkkəb quruluşa malikdir. 

I) Yazılı nitq tarixən daha qədimdir, şifahi nitq isə nisbətən sonrakı dövrlərə aiddir. 

I) Şifahi nitq yazılı nitqə nisbətən daha sürətlidir. 

 

89. 

 

Ədəbi dilin yazılı formasına aid edilən cəhətlərdən biri yanlışdır. 

 

I) Yazılı ədəbi dildə cümlələr əsasən qısa və quruluşca sadə olur.  

I) Yazılı dildə elmi, texniki, siyasi və digər terminlər çox olur. 

I) Yazılı ədəbi dildə fikrin bütün incəliklərini mütləq əks etdirmək lazım gəlir. 

I) Yazılı ədəbi dil hər hansı bir məlumatın nəsildən nəslə keçməsində əsas rol oynayır. 

I) Yazılı ədəbi dilin tarixi şifahi dildən qədim deyil. 

 

90. 

 

Hansı nitq formasına akustik nitq də deyilir? 

 

I) xarici 

I) yazılı 

I) daxili 

I) şifahi  

I) monoloji 

 

91. 

 

Şifahi nitqin mədəni keyfiyyətini təmin edən qaydalar necə adlanır? 

 

I) fonetik qaydalar            I) orfoqrafik qaydalar      I) qrammatik qaydalar 

I) leksik qaydalar              I) orfoepik qaydalar  

 

92. 

 

Yazılı nitqlə şifahi nitq arasındakı fərqlərdən biri yanlışdır. 

 

I) Hər ikisində həmsöhbətlə əks əlaqə olmur. 

I) Yazılı nitqdə fikir daha ardıcıl və rabitəlidir, lakin şifahi nitqdə ardıcıllıq pozula bilər. 

I) Yazılı nitq şifahi nitqə nisbətən daha müfəssəldir və mürəkkəb quruluşa malikdir. 

I) Yazı prosesində çox vaxt danışıqda az işlənən ifadələrdən, cürbəcür sintaktik quruluşlardan 

istifadə etmək üçün şifahi nitqə nisbətən müəyyən vaxt imkanı vardır.  

I) Şifahi nitq yazılı nitqə nisbətən daha sürətlidir. 

---

 

93. 

 

Yazılı nitq üçün verilən əlamətlərdən biri yanlışdır 

 

I) yazılı nitqdə mimika və jestlərdən geniş istifadə edilir. 

I) yazılı nitqdə elmi, texniki və s. terminlərdən istifadə edilir. 

I) yazılı nitqdə geniş, mürəkkəb cümlələrdən istifadə edilir. 

I) yazılı nitq ədəbi dil əsasında formalaşıb inkişaf edir. 

I) yazılı nitq hər hansı məlumatın nəsildən-nəslə olduğu kimi çatdırılmasına imkan verir. 

 

94.  

 

Verilmiş fikirlərdən biri səhvdir: 

 

I) Ədəbi dilin yazılı formasında bağlayıcılara və silsilə mürəkkəb cümlələrə daha çox yer verilir. 

I) Ədəbi dilin yazılı formasında jest və mimikadan istifadə edilmir. 

I) Ədəbi dilin yazılı formasında elmi, texniki, siyasi və digər terminlər çox olur. 

I) Ədəbi dilin yazılı formasının tarixi şifahi formadan daha qədimdir.  

I) Ədəbi dilin yazılı forması hər hansı məlumatın nəsildən-nəslə keçməsində əsas rol oynayır. 

 

95. 

 

Ədəbi dil nəyə deyilir? 

 

I) Ümumxalq dilinin paytaxt danışıq formasına 

I) Obrazlı və emosional danışığa 

I) Mədəni davranış qaydalarını xarakterizə edən dilə 

I) Ümumxalq dilinin ziyalı danışıq formasına 

I) Ümumxalq dilinin müəyyən normalara salınmış qoluna  

 

96. 

 

Yazılı ədəbi dilin ilk nümunələri bunlar olmuşdur: 

 

1. dövlət sənədlərinin dili          2. müxtəlif məzmunlu plakatların dili 

3. qəzetlərin dili                         4. dövlət başçılarının məktublarının dili 

5. elmi kitabların dili                 6. bədii əsərlərin dili 

 

I) 2,3,5 

I) 1,4,6 

I) 1,2,3           I) 4,5,6 

I) 3,4,5 

 

97. 

 

Verilmiş fikirlərdən hansı düzgündür? 

 

I)Nitq mədəniyyəti təfəkkür mədəniyyətidir 

I)Maddi və mənəvi sərvətlər  xalqın milli mədəniyyəti sayılır 

I)Milli mədəniyyət hər bir xalqın təfəkkür tərzində öz əksini tapır 

I)Azərbaycan mədəniyyəti ümumbəşəri mədəniyyətin tərkib hissəsidir 

I) Bütün fikirlər  

 

98. 

---