Kafedrasi avazov ergash xidirberdiyevich

Qimmatli qog‘ozlarning birlamchi bozori – Первичный рынок ценных бумаг - Primary market - yangi muomalaga chiqarilgan qimmatli qog‘ozlar sotiladi va sotib olinadi.


11-MAVZU. KREDIT BO‘YICHA FOIZ STAVKALAR VA ULARGA TA’SIR QILUVCHI OMILLAR

1.	Kredit	Кредиты	Loans	qayta taqsimlash, muomala jarayonini tezlashtirish, pullarni muomalaga chiqarish va naqdlashtirish hamda pul kapitalini jamg’arish va markazlashuvini jadallashtirish funksiyalar
2.	Kredit printsiplari	Кредитные принципы	Credit principles	kredit munosabatlarini tashkil qilish printsiplari bo’lib, qaytarib berishlik, muddatlilik, foiz to’lashlilik, ta’minlanganlik va maqsadlilik printsiplaridan iborat.
3.	Kreditning sub’ekti	Субъектами и кредитного займа	Subjects of loan	kredit munosabatlarida qatnashuvchi “kreditor” va “kredit oluvchi”
4.	Kreditor	Кредитор	The creditor	kredit munosabatlarini tashkil etishda kredit beruvchi sifatida maydonga chiqadi
5.	Kreditning funksiyalari	Функции кредитов	The functions of loans	qayta taqsimlash, muomala jarayonini tezlashtirish, pullarni muomalaga chiqarish va naqdlashtirish hamda pul kapitalini jamg’arish va markazlashuvini jadallashtirish funksiyalari.
6.	Kapital bozori	Рынок капитала	Capital market	asosiy mablag’lar harakatini ta’minlovchi qisqa va uzoq muddatli operatsiyalar to’plami
7.	Fond bozori	Фондовый рынок	Stock market	qimmatbaho qog’ozlar bozoriga xizmat qiluvchi kre­dit operatsiyalar to’plami;
8.	Ipoteka bozori	Рынок ипотеки	Mortgage market	ko’chmas mulk bozoriga xizmat qiluvchi kre­dit operatsiyalar to’plami va boshqalar
9.	Qimmatli qog’ozlarning birlamchi bozori	Первичный рынок ценных бумаг	Primary securities market	Qimmatli qog’ozlarning birlamchi bozori - yangi muomalaga chiqarilgan qimmatli qog’ozlar sotiladi va sotib olinadi
10.	Allonj	Аллонж	Allonzh	vekselga qistirilgan qo’shimcha qog’oz bo’lib, unda vekselni
11.	Aktivlar	Активы	Assets	xo’jalik yurituvchi sub’ektlarga, banklarga, davlatga, aholiga tegishli bo’lgan mulklar va pul mablag’larining majmuidir.
12.	Kredit emissiyasi	Эмиссионный кредит	Issue loan	banklarning uz mijozlariga chek bilan tulash sharti asosida joriy (chekli) hisob (varak) ochib, karz berish; nakd bulmagan pulni (chekni) kushimcha ravishda muomalaga chikarishdir. Kredit emissiyasi xali yuk, lekin kelajakda topilishi muljallangan pulni xozir karzga berishdir.
13.	Emitent (emitent, emitter, issuer)	Эмитент	The issuer	kapitalni jalb etish maksadida kimmatli kogozlarni oborotga (muomala) chikaruvchi moliya-kredit muassasalari; bank, kompaniya

12-Mavzu. Banklarning kelib chiqishi va bank tizimi.


Bank – Банк - Bank – turli-tuman moliyaviy xizmatlar ko‘rsatish bilan shug‘ullanuvchi kredit muassasasi.
Bank krediti – Банковский кредит – Bank loan – banklar tomonidan pul shaklida beriladigan kredit.
Bankning balansi – Банковский баланс - bank balance – buxgalteriya balansi bo‘lib, unda tijorat bankining aktivlari, majburiyatlari va kapitali aks etadi.
Ipoteka banklari – Ипотечные банки - Mortgage banks - jismoniy va yuridik shaxslarga garov asosida uzoq muddatli kreditlar berish bilan shug‘ullanadi. Ipoteka atamasi ko‘chmas mulklarni garovga qo‘yish natijasida vujudga keladigan moliyaviy munosabat bo‘lib, uning o‘ziga xos xususiyatlaridan biri garovga qo‘yilgan ko‘chmas mulk kredit (qarz) oluvchining tasarrufida qolishidir.
Investitsion banklar – Инвестиционные банки - Investment banks - asosiy faoliyati passiv operatsiyalari natijasida shakllantirgan moliyaviy mablag‘larini asosiy ulushini qimmatli qog‘ozlarga investitsiya qilishdan iborat bo‘ladi. Mamlakatda investitsion banklar faoliyat yuritishi uchun qimmatli qog‘ozlar bozori rivojlangan va etarli darajada investitsion muhit yaratilgan bo‘lishi lozim.