MÜHƏNDİS QRAFİKASI KAFEDRASI:
80
illik şərəfli yolun tarixi
5
şəkildə öz fəaliyyətini bərpa edir və kafedraya rəhbərlik yenidən V.F.Puzırevskiyə
həvalə edilir. Kafedranın formalaşmasında və inkişafında bu şəxsin böyük zəhməti
və rolu olmuşdur. Məhz onun kafedraya rəhbərlik etdiyi dövrdə xüsusiləşdirilmiş
auditoriyalar və laboratoriyalar təşkil olunmuş, dərs prosesləri coxlu sayda əyani
və texniki vasitələrlə təchiz olunmuşdur. 1940-cı ildə Ə.Məmmədov,
V.F.Puzırevski və K.Məmmədov tərəfindən azərbaycan dilində «Tərsimi həndəsə»
adlı ilk dərslik hazırlanııb nəşr olunmuşdur.
Professor V.F.Puzırevskinin rəhbərlik etdiyi dövrdə respublikada tanınmış
mühəndis və gənc mütəxəssislər, o cümlədən, Ə.Hacıyev, A.Vəliyev, M.Qluskin,
A.Buşnev, l.Buşneva, M.Əliyeva, O.Rəhimov, Z.Əhmədov, C.İsmayılov,
O.Qurbanov, R.Əyyubova, Ə.Mirzəbəyli, L.Mirantsev, V.Bernşteyn, B.Vetoxin
kafedrada fəaliyyətə başlamışlar.
1962-ci ildə həmin kafedranın əsasında iki müstəqil kafedra təşkil olunması
qərara alınır. O zamanlar institut M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft və Kimya
İnstitutu (AzİNEFTEXİM) adlandırılırdı. Yeni və müstəqil «Tərsimi həndəsə»
kafedrasına rəhbərlik etmək professor V.F. Puzırevskiyə həvalə edilir. «Rəsmxət»
kafedrası isə dosent A.V. Dmitrevskinin rəhbərliyi altında fəaliyyətə başlayır. Bu
şəxsiyyətlərin hər biri öz işinin gözəl biliciləri olmaqla yanaşı yüksək səviyyəli
təşkilatçılıq bacarığına malik idilər. Onlar ətraflarına topladıqları gənc və bacarıqlı
mütəxəssislərin köməkliyi ilə kafedraların texniki bazasının yüksəldilməsinə,
keçirilən dərslərin maraqlı olmasına yönəldilməsi istiqamətində böyük işlər görə
bilmişdilər. Həmin illərdə «Rəsmxət» kafedrasına yeni müəllimlər cəlb edilir:
R.Rəfiyev, B.Quliyev, İ.Çernikova, A.Cavadov, S.Baxışev və C.Əliyev.
Bu illərdə ilk dəfə olaraq, təkcə Azərbaycanda deyil, keçmiş SSRİ
məkanında da «Tərsimi həndəsə və rəsmxət» fənlərinin tədrisində elektrik əsasında
işləyən cihazların, maketlərin və s. tədris vəsaitlərinin dərs prosesində tətbiqinə
başlanılmışdır.
1965-1971-ci illər ərzində «Rəsmxət» kafedrasına dosent K.M. Bağırzadə
rəhbərlik edir. Onun dövründə kafedraya böyük istehsalat təcrübəsi qazanmış,
aspiranturanı bitirərək namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş mütəxəssislər işə
İbrahim Həbibov
6
dəvət edilirlər. Bu sırada texnika elmlər namizədləri S.Süleymanov, A.Əsədov,
Y.Fərzanə, Q.Fukson, T.Dadaşeva, M.Məmmədova, Q.Qirimov, Z.Kərimov,
P.Məlikov, B.Qutman, eləcə də X.Babayeva, B.Sultanova, İ.Tsibulski, Z.Hacı-
məmmədova, K.Hüseynov, A.Hüseynov, M.İsmayılov, M.Balakişiyeva, M.Fətəli-
yeva, U.Datskovski, S.Məlikova, C.Camalov və X.Cavadovanı göstərmək olar.
971-ci ildən «Rəsmxət» kafedrasına professor Z.M. Əhmədov rəhbərlik
etmişdir. 1975-cı ildə yenidən bu iki kafedra «Mühəndis qrafikası» adı altında
birləşdirilir və ona rəhbərlik etmək professor Z.M. Əhmədova həvalə edilir. Bu
illərdən başlayaraq kafedrada yenidənqurma işləri aparılır. Belə ki, kafedranın
adının «Mühəndis qrafikası» qoyulması onun müasirləşdirilməsini və yeni statusa
uyğun gəlməsini tələb edir. Kafedrada küllü miqdarda təsərrüfat hesablı elmi işlər
yerinə yetirilir, tədris otaqlarındakı avadanlıqlar yeniləri ilə əvəz olunur, yeni dərs
vəsaitləri və metodiki göstərişlərin nəşri qaydaya salınır. Eyni zamanda kafedraya
yeni qüvvələr cəlb edilir: R.Səttərova, F.Səmədov, Ə.Babayev və N. Sadıqova.
1981-1986-cı illərdə kafedraya professor Ə.Həsənov rəhbərlik etmişdir. Bu
müddətdə kafedrada böyük və güclü müəllim potensialı formalaşmış və onların bir
qrupunun iştirakı ilə «Tərsimi həndəsə» kursu üzrə yeni dərsliyin nəşri üçün geniş
işlər aparılmışdır. İlk dəfə olaraq tədris proqramlarına qrafiki proqramlaşdırma ilə
bağlı mövzular daxil edilmişdir.
1986-1992-ci illərdə kafedraya rəhbərlik dosent S.Bünyadova həvalə edilir.
Bu dövrdən kafedrada tədris prosesində geniş şəkildə elektron hesablama maşınları
tətbiq olunmağa başlayır. Kafedra o vaxtlar üçün müasir olan DBK-3 tipli fərdi
kompüterlər ilə təchiz olunur.
1991-cı ildə institutun adı dəyişdirilir və o universitet statusu alaraq
Azərbaycan Sənaye Universiteti (AzSU)
adlandırılır. Dosent S.Bünyadovun rəh-
bərliyi ilə 1991-ci ildə maşın qrafikası üzrə I Respublika elmi-metodiki konfrans
keçirilir. Kafedraya yeni müəllimlər cəlb olunur. Onlardan S.Mustafayev, Z.Nur-
məmmədova, S.Tağıyev, V.Məmmədov və R.Ərəbovu misal göstərmək olar.
1992-ci ildə Respublika Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə AzSU-nun adı
dəyişdirilərək Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası (ADNA) adlandırılır.
MÜHƏNDİS QRAFİKASI KAFEDRASI:
80
illik şərəfli yolun tarixi
7
1992-1994-cü illərdə kafedraya professor S.İ.Bəxtiyarov rəhbərlik edir.
1995-ci ildən ADNA-nın «Mühəndis qrafikası» kafedrasına t.e.d., professor
İ.Ə.Həbibov rəhbərlik edir. Bu müddətdə kafedranın tədris, metodiki, elmi-
tədqiqat və digər sahələrində ciddi yenidənqurma işləri aparılır. Tədris prosesində
kompüterləşmə işi, texniki və əyani vasitələrin tətbiqi xüsusi vüsət alır. Kafedranın
elmi fəaliyyət istiqaməti dəqiqləşdirilərək neft-mədən avadanlıqlarının layihələn-
dirilməsində kompüter qrafikasının tətbiqi ilə əlaqələndirilir. Bu sahədə alınmış
nəticələr mütəmadi olaraq elmi konfranslarda, mətbuatda, seminar və simpozium-
ların materiallarında dərc olunur. 1998-ci ildə professor İ.Ə.Həbibovun rəhbərliyi
altında azərbaycan dilində ilk dəfə olaraq «Kompüter qrafikası və onun mühəndis-
layihə işlərində tətbiqi» dərsliyi hazırlanıb nəşr olunur.
1999-cu ildə «Kompüter qrafikası və informatikanın neft maşınqayırmasında
tətbiqi» mövzusunda səyyar elmi-texniki konfrans keçirilmiş və kafedranın bu
sahədə apardığı işlərin tezisləri konfransın materiallarında dərc edilmişdir.
2000-ci ildə «Maşıınqayırma texnologiyası» kafedrası ilə birlikdə, ADNA-
nın 80 illik yubileyi ilə bağlı Suraxanı NQÇİ-də «Dəniz və quruda işləyən neft
avadanlıqlarının işinin effektivliyi və etibarlılığı» mövzusunda elmi praktiki
konfrans keçirilmişdir.
Son illərdə kafedrada çoxlu sayda dərslik, dərs vəsaiti və metodiki göstəriş-
lər hazırlanıb nəşr olunmuşdur. İxtisaslaşdırılmış dərs otaqları, o cümlədən, yerli
şəbəkə sistemi əsasında işləyən «Kompüter sinfi» yaradılmışdır.
2010-2011-ci illərdə professor İ.Ə.Həbibovun rəhbərliyi ilə ilk dəfə olaraq
ümumtəhsil məktəblərinin 8 və 9-cu sinifləri üçün «Rəsmxət» dərsliyi yazılmış və
küllü tirajla çap olunaraq tədris prosesində tətbiq edilmişdir.
Tələbələrin elmi-tədqiqat işlərinə cəlb olunması kafedranın əsas fəaliyyət
istiqamətlərindən birinə çevrilmişdir. Kafedrada hazırlanan tələbə elmi işləri
diplomlarla qiymətləndirilir.
Son illərdə kafedrada aparılmış elmi işlərin yekunları yaxın və uzaq xarici
ölkələrin elmi jurnallarında, o cümlədən Çində, Rumıniyada, Rusiyada, Türkiyədə,
Dostları ilə paylaş: |