|
Kalıtımla geçen mutasyonlara ve de dış etkenlere (bakteri, virüs, toksik madeler) bağlı sonradan gelişen bütün hastalıkların bir genetik komponenti vardır
|
tarix | 11.04.2018 | ölçüsü | 445 b. | | #37182 |
|
Kalıtımla geçen mutasyonlara ve de dış etkenlere (bakteri, virüs, toksik madeler) bağlı sonradan gelişen bütün hastalıkların bir genetik komponenti vardır. Kalıtımla geçen mutasyonlara ve de dış etkenlere (bakteri, virüs, toksik madeler) bağlı sonradan gelişen bütün hastalıkların bir genetik komponenti vardır.
Trafik kazası dışında genetik nedenli olmayan hastalık yoktur!
Genetik hastalıklara yol açan DNA farklılıklarına MUTASYON, yol açmayanlara POLİMORFİZM denir. Ancak, araştırmalar polimorfizmlerin de bazı hastalıklar için yatkınlık faktörü olduğunu göstermektedir.
Gen Mutasyon Tipleri Nokta mutasyonları Delesyonlar ve insersiyonlar
Gen Mutasyon Tipleri Nokta mutasyonları, substitution DNA da bir bazın çıkarak yerine başka bir bazın girmesi. Nelere yol açar ? - Yanlış anlamlı mutasyonlar, missense - Anlamsız mutasyonlar, nonsense - RNA kırpılma mutasyonları, splicing - Düzenleyici mutasyonları, regulatory
Gen Mutasyon Tipleri Yanlış anlamlı mutasyonlar, missense Fonksiyonun değişmesine neden our. SEN BİR ODA BUL• SEN BİR ADA BUL• Genetik hastalıklara neden olan mutasyonların > % 50 si bu mutasyonlardan kaynaklanır.
Gen Mutasyon Tipleri Anlamsız mutasyonlar, nonsense Translasyonda erken “dur” kodonu ve premature protein sentezi olur. Bu proteinler genellikle stabil değildir ve hücre içinde kısa sürede yıkıma uğrar. SEN HEM KOŞ HEM COŞ• Hastalıklara neden olan mutasyonların ~%12 si bu tip mutasyonlardan kaynaklanır.
Gen Mutasyon Tipleri RNA kırpılma mutasyonları, splicing mRNA nın maturasyonunda önemli olan kırpılma noktalarını değiştiren mutasyonlardır. A L İ ‘ N İ N ATI A L İ Ş ‘ İ N ATI Hastalıklara neden olan mutasyonların ~%10 u bu tip mutasyonlardan kaynaklanır.
Genetik Testler ne amaçlar ile yapılır? semptomatik 2. Genetik riskin saptanması (prediktif) presemptomatik predispozisyonel 3. Taşıyıcıların saptanması
Genetik Testler 1. Klinik testler Tanı, korunma ya da tedavi amaçlı 2. Çalışma testleri Hastalığın anlaşılması ya da klinik testin daha geliştirilmesi için 3. Araştırma testleri Henüz klinik uygulamaya hazır olmayan testler
Genetik Testler İndirek DNA analizi bağlantı analizi
Mutasyon saptama ve tarama testleri Bilinmeyen aday genin aranması: Tarama (scanning) Bilinen bir genin olguda aranması: Arama (screening)
Tarama testleri Tüm gen dizileme (complete gene sequencing) - Mutasyon tanısı için altın standart
- 10 kB2a kadar olan küçük genler için ideal
DHPLC (high-performance liquid chromatography) - 500 bp büyüklüğündeki PCR ürünlerinde saptama yapabilir
Protein-truncation metodu - Herediter kanser tanısında onkoloji merkezlerinde
Nefrolojide Genetik Testler nerelerde kullanılıyor? Polikistik böbrek hastalıkları Genetik proteinürik hastalıklar Genetik hematürik hastalıklar Genetik glomerülosklerotik hastalıklar Böbrek ile ilgili lizozomal ve peroksizomal hastalıklar Genetik tubüler hastalıklar Genetik geçişli trombotik mikroanjiopatiler Renal tümörler ile ilgili genetik hastalıklar
Polikistik böbrek hastalıkları ADPKD ARPKD Nefronoftizi MCKD
Prenatal ve presemptomatik tanı Fenotip ve genotip korelasyonu için Kist formasyonunun mekanizmalarını moleküler düzeyde daha iyi anlamak için Canlı donor olabilecek genç kişilerde
Medüller Kistik Böbrek (MCKD) Otozomal dominant 1q21ve 16q12 de yer alan iki farklı gen MCKD2 ve familyal juvenil hiperürisemik nefropati uromodilini kodlayan UMOD gen mutasyonu ile gelişmektedir.
Glomerüloskleroz WT1 - 11p13 de lokalize
- tümör supresör gen
- nefronogenezde önemli rol oynar
İnkomplet Denys-Drash sendromu İzole DMS (difüz mezangial skleroz) Frasier sendromu
Phospholipase C epsilon İntrasellüler iletide görevli bir enzim Gen sembol: PLCE1 Kromozom bölge: 10q23.24 Kalıtım: Otozomal resesif Patoloji: DMS ve FSGS Proteinüri saptanması: 2 ay-9 yaş Klinik önemi:steroide ya da CyA’ya yanıt verebilir
Böbrek ile ilgili lizozomal ve peroksizomal hastalıklar Fabry hastalığı Sistinoz Hiperoksalüri
Sistinoz İnfantil nefropatik, juvenil, adolesan tipler Hızlı bir PCR yöntem gelişmiştir
Primer hiperoksalüri PH1 - AGXT gen defekti
- Glyoxylate aminotransferase enzim eksikliği
- Enzim analizi ile tanı konulan olguların ancak % 47’sinde mutasyon gösterilmiş.
- Prenatal tanı ve taşıyıcılık açısından değerli
- Kromozom bölge: 2q36-37
PH2 - GRHPR gen defekti
- Glyoxylate reductase/hydroxypyruvate reductase enzim eksikliği
- Gen sembolü: GRHPR
- Kromozom bölge: 9cen
Genetik tubüler hastalıklar Bartter sendromu Gitelman sendromu Liddle sendromu Pseudohypoaldosteronism tip 1 (PHA-1) Herediter Hipomagnezemiler Ca2+/Mg2+ sensing reseptör (CASR) mutasyonları Renal tubüler asidoz Dent hastalığı Nefrojenik diabetes insipidus Sistinüri X-bağlı dominant geçişli hipofosfatemik rahitis
Herediter Hipomagnesemi Renal hipomagnesemi ve oküler tutulum: - Gen Sembol: CLDN19, Kromozom bölge: 1p34.2 Protein adı: Claudin-19
Hipomagnesemi ile sekonder hipokalsemi (HSH): - Gen Sembol: TRPM6, Kromozom bölge: 9q22 , Protein adı: Transient receptor potential cation channel subfamily M member 6
Familial hipomagnesemi ile hiperkalsiüri ve nefrolalsinoz (FHHNC): - Gen sembol: CLDN16, Kromozom bölge: 3q27-29 Protein adı: Claudin 16 (paracellin-1)
Renal Hipomagnesemi 2: - Gen Sembol: FXYD2, Kromozom bölge: 11q23, Protein adı: Sodyum/potasyum-transporting ATPase gamma zincir
- Dominant geçişli
Ca2+/Mg2+ sensing reseptör (CASR) mutasyonları Aktivasyonu - Kromozom 3p13.3-q21
- Otozomal dominant hipokalsemi
- Hipokalsemi, hiperkalsiüri, poliüri, hipomagnezemi
İnaktivasyonu - Ailevi hipokalsiürik hiperkalsemi
- Neonatal ağır hiperparatiroidi
Bartter sendromu Antenatal Bartter Sendromu Tip 1 - Gen Sembol: SLC12A1, kromozom bölge: 15q15-q21.1 Protein adı: Solute carrier family 12 member 1
Bartter Syndrome Tip 2 - Gen sembol ROMK, kromozom bölge: 11q24
Bartter Syndrome Tip 3 Bartter Sendrom Tip 4 - Gen Sembol: BSND, kromozom bölge: 1p31, Protein adı: Barttin
Genetik geçişli trombotik mikroanjiopatiler Hemolitik Üremik Sendrom (HUS) - C3 konvertaz aktivitesini kontrol eden faktör H fonksiyonunda azalma HUS ve MPGN II oluşumunda rol oynar.
- Ailevi ve sporadik HUS vakalarında faktör H mutasyonları gösterilmiştir.
Trombotik Trombositopenik Purpura (TTP) - Von Willebrand-cleaving protease ADAMTS13 eksikliği TTP oluşturur.
- Mutasyon 9q34 bölgesinde ADAMTS13 genindedir.
Renal tümörler ile ilgili genetik hastalıklar Von Hippel-Lindau (VHL) sendromu - Otozomal dominant geçişli
- VHL gen tümör supresör etkilidir
- 3q25 yerleşimindeki gende mutasyonlar saptanabilir
Tuberous Sclerosis Complex (TSC) - TSC1 9q34.3 protein: Hamartin
- TSC 2 16q13.3 protein: Tuberin
Ailevi Renal Hücreli Karsinom - Ailevi renal hücreli karsinomlarda kromozom 3 translokasyonu saptanmıştır.
- Translokasyon sonucu DIRC2 (disrupted in renal cancer) geni oluşmaktadır
Congenital Anomalies of the Kidney and Urinary Tract CAKUT Vezikoüreteral reflü: 13q33-34. Vats KR, Ishwad C, Frederick DR, Vats AN J Am Soc Nephrol 2006 Apr 17(4):1158-67 Renal Hipoplazi: 10q24.3-25.1 PAX2
Farmakogenetik test İlaç yan etkisi İlaç yanıtı İlaç seçimi
Etik ve kanuni sorunlar Özel hayat Hastalık damgası İş kaybı Sağlık kurumlarının giderleri Herkesin yararlanamaması
Dostları ilə paylaş: |
|
|