Kalıtımla geçen mutasyonlara ve de dış etkenlere (bakteri, virüs, toksik madeler) bağlı sonradan gelişen bütün hastalıkların bir genetik komponenti vardır



Yüklə 445 b.
tarix11.04.2018
ölçüsü445 b.
#37182





Kalıtımla geçen mutasyonlara ve de dış etkenlere (bakteri, virüs, toksik madeler) bağlı sonradan gelişen bütün hastalıkların bir genetik komponenti vardır.

  • Kalıtımla geçen mutasyonlara ve de dış etkenlere (bakteri, virüs, toksik madeler) bağlı sonradan gelişen bütün hastalıkların bir genetik komponenti vardır.



Trafik kazası dışında genetik nedenli olmayan hastalık yoktur!























Mutasyon ve Polimorfizm

  • Genetik hastalıklara yol açan DNA farklılıklarına MUTASYON, yol açmayanlara POLİMORFİZM denir. Ancak, araştırmalar polimorfizmlerin de bazı hastalıklar için yatkınlık faktörü olduğunu göstermektedir.



Gen Mutasyon Tipleri

  • Nokta mutasyonları

  • Delesyonlar ve insersiyonlar



Gen Mutasyon Tipleri Nokta mutasyonları, substitution

  • DNA da bir bazın çıkarak yerine başka bir bazın girmesi.

  • Nelere yol açar ?

  • - Yanlış anlamlı mutasyonlar, missense

  • - Anlamsız mutasyonlar, nonsense

  • - RNA kırpılma mutasyonları, splicing

  • - Düzenleyici mutasyonları, regulatory



Gen Mutasyon Tipleri Yanlış anlamlı mutasyonlar, missense

  • Fonksiyonun değişmesine neden our.

  • SEN BİR ODA BUL

  • SEN BİR ADA BUL

  • Genetik hastalıklara neden olan mutasyonların > % 50 si bu mutasyonlardan kaynaklanır.



Gen Mutasyon Tipleri Anlamsız mutasyonlar, nonsense

  • Translasyonda erken “dur” kodonu ve premature protein sentezi olur. Bu proteinler genellikle stabil değildir ve hücre içinde kısa sürede yıkıma uğrar.

  • SEN HEM KOŞ HEM COŞ

    • SEN HEM COŞ
  • Hastalıklara neden olan mutasyonların ~%12 si bu tip mutasyonlardan kaynaklanır.



Gen Mutasyon Tipleri RNA kırpılma mutasyonları, splicing

  • mRNA nın maturasyonunda önemli olan kırpılma noktalarını değiştiren mutasyonlardır.

  • A L İ ‘ N İ N ATI

  • A L İ Ş ‘ İ N ATI

  • Hastalıklara neden olan mutasyonların ~%10 u bu tip mutasyonlardan kaynaklanır.



Genetik Testler ne amaçlar ile yapılır?

  • 1. Tanı presemptomatik

  • semptomatik

  • 2. Genetik riskin saptanması (prediktif)

  • presemptomatik

  • predispozisyonel

  • 3. Taşıyıcıların saptanması



Genetik Testler

  • 1. Klinik testler

  • Tanı, korunma ya da tedavi amaçlı

  • 2. Çalışma testleri

  • Hastalığın anlaşılması ya da klinik testin daha geliştirilmesi için

  • 3. Araştırma testleri

  • Henüz klinik uygulamaya hazır olmayan testler



Genetik Testler

  • Direk DNA analizi

  • İndirek DNA analizi

  • bağlantı analizi



Mutasyon saptama ve tarama testleri

  • Bilinmeyen aday genin aranması: Tarama (scanning)

  • Bilinen bir genin olguda aranması: Arama (screening)



Tarama testleri

  • Tüm gen dizileme (complete gene sequencing)

      • Mutasyon tanısı için altın standart
      • 10 kB2a kadar olan küçük genler için ideal
  • DHPLC (high-performance liquid chromatography)

      • 500 bp büyüklüğündeki PCR ürünlerinde saptama yapabilir
  • Protein-truncation metodu

      • Herediter kanser tanısında onkoloji merkezlerinde


Nefrolojide Genetik Testler nerelerde kullanılıyor?

  • Polikistik böbrek hastalıkları

  • Genetik proteinürik hastalıklar

  • Genetik hematürik hastalıklar

  • Genetik glomerülosklerotik hastalıklar

  • Böbrek ile ilgili lizozomal ve peroksizomal hastalıklar

  • Genetik tubüler hastalıklar

  • Genetik geçişli trombotik mikroanjiopatiler

  • Renal tümörler ile ilgili genetik hastalıklar



Polikistik böbrek hastalıkları

  • ADPKD

  • ARPKD

  • Nefronoftizi

  • MCKD







ADPKD genetik inceleme

  • Prenatal ve presemptomatik tanı

  • Fenotip ve genotip korelasyonu için

  • Kist formasyonunun mekanizmalarını moleküler düzeyde daha iyi anlamak için

  • Canlı donor olabilecek genç kişilerde









Medüller Kistik Böbrek (MCKD)

  • Otozomal dominant

  • 1q21ve 16q12 de yer alan iki farklı gen

  • MCKD2 ve familyal juvenil hiperürisemik nefropati uromodilini kodlayan UMOD gen mutasyonu ile gelişmektedir.























Glomerüloskleroz

  • WT1

    • 11p13 de lokalize
    • tümör supresör gen
    • nefronogenezde önemli rol oynar
  • Denys-Drash sendromu

  • İnkomplet Denys-Drash sendromu

  • İzole DMS (difüz mezangial skleroz)

  • Frasier sendromu



Phospholipase C epsilon

  • İntrasellüler iletide görevli bir enzim

  • Gen sembol: PLCE1

  • Kromozom bölge: 10q23.24

  • Kalıtım: Otozomal resesif

  • Patoloji: DMS ve FSGS

  • Proteinüri saptanması: 2 ay-9 yaş

  • Klinik önemi:steroide ya da CyA’ya yanıt verebilir





Böbrek ile ilgili lizozomal ve peroksizomal hastalıklar

  • Fabry hastalığı

  • Sistinoz

  • Hiperoksalüri







Sistinoz

  • İnfantil nefropatik, juvenil, adolesan tipler

  • ilk 9 eksonda 65 kb bir delesyon

  • Hızlı bir PCR yöntem gelişmiştir



Primer hiperoksalüri

  • PH1

    • AGXT gen defekti
    • Glyoxylate aminotransferase enzim eksikliği
    • Enzim analizi ile tanı konulan olguların ancak % 47’sinde mutasyon gösterilmiş.
    • Prenatal tanı ve taşıyıcılık açısından değerli
    • Kromozom bölge: 2q36-37
  • PH2

    • GRHPR gen defekti
    • Glyoxylate reductase/hydroxypyruvate reductase enzim eksikliği
    • Gen sembolü: GRHPR
    • Kromozom bölge: 9cen




Genetik tubüler hastalıklar

  • Bartter sendromu

  • Gitelman sendromu

  • Liddle sendromu

  • Pseudohypoaldosteronism tip 1 (PHA-1)

  • Herediter Hipomagnezemiler

  • Ca2+/Mg2+ sensing reseptör (CASR) mutasyonları

  • Renal tubüler asidoz

  • Dent hastalığı

  • Nefrojenik diabetes insipidus

  • Sistinüri

  • X-bağlı dominant geçişli hipofosfatemik rahitis



Herediter Hipomagnesemi

  • Renal hipomagnesemi ve oküler tutulum:

    • Gen Sembol: CLDN19, Kromozom bölge: 1p34.2 Protein adı: Claudin-19
  • Hipomagnesemi ile sekonder hipokalsemi (HSH):

    • Gen Sembol: TRPM6, Kromozom bölge: 9q22 , Protein adı: Transient receptor potential cation channel subfamily M member 6
  • Familial hipomagnesemi ile hiperkalsiüri ve nefrolalsinoz (FHHNC):

    • Gen sembol: CLDN16, Kromozom bölge: 3q27-29 Protein adı: Claudin 16 (paracellin-1)
  • Renal Hipomagnesemi 2:

    • Gen Sembol: FXYD2, Kromozom bölge: 11q23, Protein adı: Sodyum/potasyum-transporting ATPase gamma zincir
    • Dominant geçişli


Ca2+/Mg2+ sensing reseptör (CASR) mutasyonları

  • Aktivasyonu

    • Kromozom 3p13.3-q21
    • Otozomal dominant hipokalsemi
    • Hipokalsemi, hiperkalsiüri, poliüri, hipomagnezemi
  • İnaktivasyonu

    • Ailevi hipokalsiürik hiperkalsemi
    • Neonatal ağır hiperparatiroidi


Bartter sendromu

  • Antenatal Bartter Sendromu Tip 1

    • Gen Sembol: SLC12A1, kromozom bölge: 15q15-q21.1 Protein adı: Solute carrier family 12 member 1
  • Bartter Syndrome Tip 2

    • Gen sembol ROMK, kromozom bölge: 11q24
  • Bartter Syndrome Tip 3

  • Bartter Sendrom Tip 4

    • Gen Sembol: BSND, kromozom bölge: 1p31, Protein adı: Barttin






Genetik geçişli trombotik mikroanjiopatiler

  • Hemolitik Üremik Sendrom (HUS)

    • C3 konvertaz aktivitesini kontrol eden faktör H fonksiyonunda azalma HUS ve MPGN II oluşumunda rol oynar.
    • Ailevi ve sporadik HUS vakalarında faktör H mutasyonları gösterilmiştir.
  • Trombotik Trombositopenik Purpura (TTP)

    • Von Willebrand-cleaving protease ADAMTS13 eksikliği TTP oluşturur.
    • Mutasyon 9q34 bölgesinde ADAMTS13 genindedir.




Renal tümörler ile ilgili genetik hastalıklar

  • Von Hippel-Lindau (VHL) sendromu

    • Otozomal dominant geçişli
    • VHL gen tümör supresör etkilidir
    • 3q25 yerleşimindeki gende mutasyonlar saptanabilir
  • Tuberous Sclerosis Complex (TSC)

    • TSC1 9q34.3 protein: Hamartin
    • TSC 2 16q13.3 protein: Tuberin
  • Ailevi Renal Hücreli Karsinom

    • Ailevi renal hücreli karsinomlarda kromozom 3 translokasyonu saptanmıştır.
    • Translokasyon sonucu DIRC2 (disrupted in renal cancer) geni oluşmaktadır


Congenital Anomalies of the Kidney and Urinary Tract CAKUT

  • Vezikoüreteral reflü: 13q33-34. Vats KR, Ishwad C, Frederick DR, Vats AN J Am Soc Nephrol 2006 Apr 17(4):1158-67

  • Renal Hipoplazi: 10q24.3-25.1 PAX2





Farmakogenetik test

  • İlaç yan etkisi

  • İlaç yanıtı

  • İlaç seçimi



Etik ve kanuni sorunlar

  • Özel hayat

  • Hastalık damgası

  • İş kaybı

  • Sağlık kurumlarının giderleri

  • Herkesin yararlanamaması



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə