Karadeniz kiyilari ve kafkasya

KARADENİZ KIYILARI ve KAFKASYA

Rusya’nın Karadeniz kıyılarındaki kuzey ve güney noktaları olan Taman yarımadası ve subtropikal iklimin hüküm sürdüğü kaplıca şehri Soçi arasında 400 km.lik bir mesafe vardır. Mayıs ayından Ekim ayına kadar süren yaz sezonu için ülkenin dört bir yanından gelen insanlar bu küçük kıyı şeridinde denize girer, plajlarda güneşlenir. Karadeniz kıyısında bulunan onlarca tatil köyü ve şehir, yüzlerce otel, sanatoryum ve pansiyonlar, tatile gelen milyonlarca yerli ve yabancı turistle dolar. Adriyatik, İtalyan ve Fransız Riviera’sı ile aynı coğrafi enlemde yer almaktadır, pek çok açıdan da onları hatırlatır.

Bu denize neden “Karadeniz” adı verilmiştir? Bu konuda pek çok görüş vardır. Eskiden Yunanlılar bu denize Pont Evksinski yani Misafirperver Deniz derlerdi. Türkler ise tam tersine konuksever olmayan yani kötü anlamına gelen Karadeniz adını vermişlerdir. Farklı bir görüşe göre de deniz bu ismini, fırtınalarda kıyıya fırlattığı dip çamurunun renginden almıştır ya da derinlerine düşen metal artıklardan karamıştır.

Bahsedilen son görüşle ilgili bir de deyiş de vardır: “Ölü derinliklerin denizi”. Denizin 200 m. derinliğinde hiçbir canlı yaşamaz yani hayat yoktur. Karadeniz’de fazla balık yoktur ama yine de mersin balığının farklı çeşitlerine rastlanır; istiridye, midye ve çağanoz bulunur; yılan balığı, kılıç balığı görülür. Hatta bir keresinde Karadeniz’de iki balina görülmüştür. Denizde ayrıca sık sık yunuslara rastlanır. Sadece açıklarda ya da Gelencik veya Adler dolaylarındaki yunus yuvalarında değil, plajlarda da karşınıza çıkarlar ve bazen insanların kendileriyle oynamalarına bile izin verirler. Karadeniz’de iki cins köpek balığı yaşar ama her iki tür de küçüktür ve tehlikeli değildirler. Köpek balığının ciğerinden onkoloji hastalarının tedavisinde kullanılan bir ilaç yapılır.

Karadeniz’in kuzeyinde bulunan Taman ve Kuban, geleneksel şarap yapımıyla tanınır. Abray yarımadasında, Novorosisk’in yakınlarındaki muhteşem Abray Gölü kıyısında, eskiden bir Rus Çarı’na ait olan malikânede XIX. yy.dan beri şampanyaların ve çeşitli Kuban şaraplarının üretildiği şarap fabrikası faaliyet göstermektedir. 90 m. derinliğinde büyük yeraltı mahzenleri bulunmaktadır. Özel salonlarda ve Karadeniz kıyısı boyunca uzanan restoranlarda burada üretilen şarap koleksiyonlarının tadına bakılabilir. 40 km.lik kumlu plajı olan Anapa, 1866 yılından beri Rusya’nın en büyük tatil merkezidir. Burası özellikle çocuklu ailelerin tercih ettiği bir beldedir. Buranın denizi çok sığdır ve dibi de ayna gibi görülür. Bu da özellikle küçük çocukların çok hoşuna gider.

Soçi için “Rusya’nın yazlık başkenti” derler. Ilıman iklime sahip bu park şehri, sahil boyunca 150 km.lik bir alana yayılmıştır. Adler, Hosta, Matsesta, Dagomıs ve Lazarebskoye adlı tatil köyleri bu şehrin sınırları içinde yer alır. Yazlık tesisler 1898 yılında kurulmuştur. 300 binden fazla bir nüfusa sahip şehir, her yıl en az 3 milyon tatil severi konuk eder. Şehirde 200’ü aşkın sanatoryum, otel ve pansiyon vardır. Palmiyeler, manolyalar, kırmızı yapraklı akağaçlar, sokakları süsleyen çok sayıda çiçek bahçesi, şehri adeta renk cümbüşü içinde boğar. Soçi, dünyanın pek çok ülkesinden getirilen 2,5 binden fazla bitki türünün yetiştiği botanik bahçeleriyle ünlüdür. ”güney kültürleri” parkı, subtropik ortamda yetişen bitkilerle doludur. Deniz kenarındaki “Riviera” parkında gezinti yapmak, insanın içine büyük bir ferahlık verir, rahatlatır. Dünyadaki diğer tatil yerlerinde olduğu gibi burada da dalgıçlık, windsurfing, su kayağı, yatla gezi, balık avı, sualtı avı yapılır.

Soçi, ayrıca birçok hastalığa iyi gelen kaplıcaların bulunduğu bir tedavi merkezidir. Burada iklim tedavisi de yapılır. Matsesta, Agura, Hosta Nehirleri’nin oluşturduğu vadilerden çıka maden suyu kaynakları, çok eski zamanlardan beri çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Romalılar, Bizanslılar buraya deniz ötesinden geldiler. Matsesta’nın sülfit, sodyum içeren suları 1902’den beri bilinir. 50’den fazla kaynaktan şifalı sular çıkarır, bu sularla buğu çekilir, banyo yapılır ve içilir. Çivijepse maden suları, Karadeniz kıyılarında çok meşhurdur. Bu bölgede bulunan kaplıcalarda mide ve bağırsak hastalıkları, kalp-damar sistemi hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, kan dolaşımı ve deri hastalıkları başarıyla tedavi edilir. Soçi kaplıcaları, ünlü Nice ve San Remo kaplıcalarından geri kalmaz. Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü bu yerlerde bol bol oksijen alacağınız deniz havası her derde şifa verir. Güney bitkileriyle dolu ormanlık alanlar vücudun direncini sağlamasına ve iyileşmesine yardımcı olur.

Büyük Kafkas dağlarının etekleri güney deniz kıyısında bulunan Tuapse şehrine yakındır. Çok sayıda şelalenin oluşmasına neden olan dağlık bölgelerdeki nehir boğazları muhteşemdir. En güzel yerlerden birisi, Mzımt Nehri’ndeki Ahştır kanyonudur. Kayalardan açılan dolambaçlı dağ yolu, Krasnaya Polyana köyüne kadar ulaşır. Yolda turistler genellikle balık tutabilecekleri alabalık tesislerini ve Avrupa’nın en büyük arı kovanlığının bulunduğu Krasnaya Polyana Arıcılık Tesisleri’ni ziyaret ederler.

Krasnaya Polyana köyü, deniz seviyesinden 600 m. yukardadır. Son yıllarda burada dağ tesislerinin geliştirilmesine büyük önem verilmektedir, özellikle de hükümet tarafından. Bunun için gereken bütün şartlar mevcuttur. Kar yağışının çok olması, kışların yumuşak geçmesi, farklı tüpte yamaçların olması turistleri ve sporcuları buraya çekmektedir. Rusya Federasyonu Devlet başkanı Vladimir Putin de bu tesise birkaç kere gelmiştir.

Gün geçtikçe dağ kayak sporu Rusya’da popülarite kazanmakta, ülkenin doğal şartları, kendine öz kış turizmi tatil bölgelerinin geliştirilmesine olanak sağlamaktadır. Krasnaya Polyana bunlara bir örnektir. Yeni sıra teleferikler, oteller, kafeler ve diğer altyapı tesisleri en hızlı bir tempoyla inşa edilmektedir.

Kafkasların vahşi, sert ve muhteşem doğası etkileyicidir - Krasnaya Polyana bölgesindeki hiç erimeyen karlar ile kaplı zirveleri 2 bin metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır. Sıra dışı kayak sevdalıları, helikopterler ile götürülerek bulutlardan daha yüksek zirvelere indirilirler. Aynı zamanda hava balonuna binmek ve dağların masalsı görüntüsünü doyasıya yaşamak mümkündür. Turistler arasında hava botlarında ve sallarla sulardan aşağı inme sporu olan rafting çok popülerdir. Rafting güzergâhları deneyimli sporcular, yeni deneyenler ve küçük çocuklar için olmak üzere değişik hazırlık aşamalarına göre hesap edilmiştir. Dağlarda, her bir bin metrelik yükseklik başına hava ısısı 6 derece daha azalmaktadır. Ve eğer deniz kenarında +25 ise, 3000 metre yükseklikte sadece +7 derecedir. Bu nedenle Krasnaya Polyana misafirlerine benzersiz bir tatil vaat etmektedir - dağ kayağı artı deniz. Dünya üzerinde değişik iklim şartlarının bu şekilde birbirine uyum sağladığı yerler o kadar da fazla değildir.

Kafkas Sıra Dağlarının arkasına geçince, Rusya güneyinin diğer en ilginç yerlerinden biri olan Kafkazskiye Mineralnıe Vodı tatil merkezine varırsınız. Bu bölgeye yaklaşırken birden bire düz stepler arasında konik şekildeki volkanlara benzeyen Zmeyka, Jeleznaya, Beştau ve Maşuk dağları ortaya çıkar. Buranın havası inanılmaz şekilde temiz ve şeffaftır. Başkaları ile kıyasla çok yüksek sayılmayan bu dağların yamaçları çok sık Gürgen, Kavak ağacı karışımı ormanları ile kaplıdır. Çok fazla elma, armut, kiraz ve diğer yabani meyve ağacı yetişir.

Tatil merkezi şairane güzellikteki Büyük Kafkas Sıra Dağları ile çevrilidir. Yerel peyzajlar ressam ve fotoğrafçılara tartışmasız bir şekilde ilham verir. Bulutları aşıp göğe yükselen dağ zirveleri, mavilikle parlayan buzullar, kanyonların karanlık derinlikleri, yemyeşil alp yaylaları, şelale ve inişleri ile gürleyen hızlı ve dolgun nehirleri, dağ halklarının köyleri ve eski çağdan kalma tapınaklar… Yalnız dağ manzarasının bile mucizevî iyileştirme gücünün olduğu kabul edilir. Bu dağlarda, yaklaşık bin civarında küçük ama inanılmaz şekilde temiz ve güzel, suyu firuze renginde bir göl bulunmaktadır. Aynı zamanda yüzlerce buzul da vardır. En yüksek zirveler 4-5 bin metreye kadar ulaşmakta. Burada Avrupa’nın en yüksek 5642 metrelik noktası olan sönmüş Elbrus volkanı bulunmaktadır. Bu devasa çift kafalı dağ uzun Baksan kanyonunun girişini kapatırcasına yükselmektedir. Elbrus dağının 3500 metrelik yamaçlarına Azau ovacığından teleferikle çıkmak mümkündür.

Teberda nehrinin yukarı bölgesinde Dambayskaya Polyana ovacığı bulunmaktadır. Buradan en az deneyimli turistler bile zorlanmadan Alikbek Buzuluna tırmanarak, zergâh üzerinden Kluhorski geçidine (2782) ve en sıcak yaz günlerinde bile buzulların yüzdüğü küçük fakat çok derin bir göl olan mavi Kluhorski Gölüne geçmektedirler.    

Elbrus, Çeget ve Dombay dağlarının zirveleri tüm sene boyunca oldukça kalın bir kar tabakası ile kaplıdır. Burası turist, alpinist ve dağ kayakçılarının geleneksel tatil yerleridir. Teleferik yolları ve oteller buralarda çok önceden inşa edilmiştir. Baskan Kanyonu şairane güzelliği ile Alplerle boy ölçüşmektedir. Elbrus Dağı yamacından aşağı akan Baskan Nehri, özünde mineral kaynaklardan oluşmaktadır.

Genel olarak, bu mineral nehir Kuzey Kafkas’ın en geleneksel ve en etkili tedavi faktörüdür. Yerel su kaynakları ezelden beri ün yapmış ve kimyasal içeriği ile tedavi edici özellikleri bakımından az rastlanır bir şekilde çeşitlidir. Dünyaca ünlü tatil merkezlerinden olan Pyatigorsk, Kislovodsk, Essentuki ve Jeleznovodsk daha geçen yüzyılda oluşmuştur. Burası mineral suyun zenginliği, çeşitliği ve değeri bakımından Avrasya kıtasında bir benzeri bulunmayan ve tüm yıl boyunca kesintisiz hizmet veren yegâne tatil bölgesidir. Bu bölgede on üç değişik tipteki yüzü aşkın mineral su kaynağı ve ayrıca, benzersiz tedavi çamuruna sahip Tambukan Gölü bulunmaktadır. Burada, 100’ü aşkın tam donanımlı sağlık merkezi ve yaklaşık otuz adet turisttik ve otel tesisleri bulunmaktadır. Her yıl, tedavi için yarım milyondan fazla sayıda kişi gelmektedir. İnsanlar, Kavkas Mineralnıye Vodı tatil bölgelerinde bulunduktan sonra kendi hastalıklarını uzunca bir dönem için unuturlar. Kafkaslıların uzun ömürlülükleri konusunda ağızdan ağza dolaşan rivayetler bir tesadüf değildir, Kafkas dağlarında 100 yaşını geçen insanların sayısı Dünyanın diğer yerlerindekilerden çok daha fazladır.

1. Kafkasya Karadeniz Kıyısının Gelencik Koyunda iklimsel tatil için gerekli tüm ideal şartlar mevcuttur: yumuşak ve ılıman kışlar, sıcak ve kuru yazlar. Gelencik, tam manası ile güneş ve deniz banyosu dışında çamur ve üzüm tedavilerinin yapıldığı sağlık ve tatil merkezleri ile dolup taşmaktadır. Gelencik mineral suyu böbrek ve mide hastalıklarını tedavi eder. Gelencik son yıllarda aktif bir şekilde gelişmektedir, çok fazla sayıda eğlence merkezleri ve atraksiyon parkları bulunan muhteşem deniz kıyısı bölgesi yeniden inşa edilmiştir. Taze ve temiz hava, çam ağaçları kokusu ile doymuş, şehri dağ şelaleleri ve Servi ağaçlıkları ile tarihsel anıtlar çevrelemektedir. Örneğin, burada 200 bin yıllık yerleşim yerinin kalıntıları bulunmaktadır.

2. Abrau Yarımadasında, Novorossiysk şehrinin yakınında şairane güzellikteki Abrau Dağ Gölünün kıyısında Rus Çarının malikânesinde 19 yüzyılın sonundan bu yana şampanya ve diğer Kuban şaraplarının üretildiği bir şarap fabrikası hala faal haldedir. Köpüklü Rus şarapları tat bakımından dünyaca ünlü Fransız şarabından geriye kalmaz. Devasa büyüklükteki şarap mahzenleri yerin altında 90 metrelik derinlikte bulunmaktadır. Yerel şarap koleksiyonlarının tadını tüm Karadeniz kıyısında bulunan test salonlarında ve restoranlarda tatmanız mümkünüdür.

3. Tuapsinski sağlık ve tatil merkezleri Karadeniz Kıyı bölgesinin emsalsiz bir ekolojik temizlikteki bir köşesidir. Buranın emsalsizliği deniz kıyısındaki en zengin bitki örtüsünde, iklimin özelliklerinde, dağ ormanlarının yoğunluğu ve doğal anıtların varlığında gizlidir. Bölgenin tüm uzunluğunca 110 kilometrelik çakıl ve kum plajları bulunmaktadır. Tuapsa’da Karadeniz Kıyısındakilerin en büyüğü olan Delphin Aquaparkı bulunmaktadır. Şehrin çevresinde doğal, tarihi ve arkeolojik anıtlar; mağaralar, göller, kaya açıklıkları, şelaleler, dolmenler ile eski yerleşim birimlerinin kalıntıları bulunmaktadır. Bal mağaraları duvarlarındaki çatlaklardan yaban arılarının gerçek balı akmakta, eski kurganın önünde ise dünyaca ünlü Stonehenge’ye benzeyen bir dolmen bulunmaktadır.

4. Rusya’daki en büyük aile ve çocuk sağlık ve tatil merkezi. Şehir, ekolojik temizlikteki Anapa Koyunun kıyısında Gorgippia antik şehrinin yerinde bulunmaktadır. Steplerin kuru havasının ve taze deniz havasının az rastlanır uyumu, bir yılda 280 güneşli gün, çamur ve mineral kaynaklar sadece hoş bir tatili sunmakta kalmayıp aynı zamanda solunum organları, kalp damar sistemi ve cilt hastalıklarının tedavi edilmesini sağlamaktadır. Anapa’nın çevresinde görülmeye değer birçok yer bulunmaktadır: dağ gölleri, müş sulu kutsal kaynaklar, az rastlanır bitkilerin bulunduğu Ustritski Korusu, delphinaryum ve tatmak için yerel şarap koleksiyonlarının sunulduğu şarap mahzenleri.

5. Rusya’nın en ünlü sağlık ve tatil merkezi, Karadeniz kıyısında yaklaşık 150 kilometreyi kapsamaktadır. Ünlü Rus filminde geçen “Soçi’de herkes bir zamanlar dinlenmiştir” sözü tatil bölgesinin yüksek popülaritesini vurgulamaktadır. Burada, nümüzde her insanın kalabileceği ve bir zamanlar Stalin’e ait olan bir yazlık evi bulunmaktadır. İnsanları buralara çeken sadece neş ve deniz değil, aynı zamanda tatilin lüks sağlık merkezleri ile birleştirilmesi imkânıdır. Birçok hastalığa çare olan ünlü Masestin mineral kaynakları çok önemli bir tedavi faktörüdür. Soçi’de her yıl uluslar arası fuar, yarışma, spor müsabakaları, forum ve festivaller düzenlenmektedir.

6. Soçi tatil merkezinin kalbi, kükürtlü hidrojen kaynaklarının bulunduğu su tedavi merkezi olan Masesta’dır. Masesta sözcüğü Adıge’ce olup, “alevli su” olarak çevrilmektedir, çünkü sülfürik suya daldığınızda vücut cilt alev almış gibi kızarır. Masestin sularında daha eski çağlarda bile Doğu Seferleri sonrası Batı Avrupa’ya dönmekte olan Haçlı Sefer askerleri tedavi görürlerdi. Masesta’da halen kas iskelet sistemi ve kan basıncı bozuklukları, sinir sistemi ve cilt hastalıkları başarı ile tedavi edilmektedir. Masesta çevresinde ilginizi çekecek çok şey vardır: Masesta nehri ovasında, Zmeyka (Yılancık) ve Agunski şelaleleri ile birinin tepesinde Prometeus’un heykeli bulunan Orlinıye Skalı (Kartal Kayaları) bulunmaktadır.

7. Esas Kafkas Sıra Dağlarının güney yamacı eteklerinde yerleşen dağ kayak merkezi olan Karsnaya Polyana (Kızıl Ovacık) kıyıdan 50 km uzaklıkta ve deniz seviyesinden 600 metre yüksekliktedir. Emsalsiz dağlık deniz iklimi kıymeti bakımından İsviçre, İtalya ve Fransa’nın dağ kayak merkezleri ile boy ölçüşmektedir. Rusya Başkanı Vladimir Putin de Krasnaya Polayna’ya gelmeyi sever. Bu nedenle, tatil merkezinin nümüzde hızla gelişmeye başlamasına şaşmamak gerek: yeni inşa edilen tünel ve yollar, teleferikler, halatlı koltuk yolları ve ana yollar inşa edilmektedir. Krasnaya Polyana’da sadece kayakla kaymak değil aynı zamanda Rus troykasına binmek ve paraplanlarla uçmak, kar motorları ile gezmek de mümkün olup, araba ile yarım saatlik mesafedeki kıyıya inildikten sonra ise denizin ılık sularında yüzülebilecektir. Krasnaya Polyana’nın yakınında mineral su kaynakları, Kafkas Florası ve Faunası Müzesi, Çar 2. Nikolay’ın av kulübesi bulunmaktadır.

8. Taman - Karadeniz ve Azov Denizinin birleştiği noktada bulunan ve halen antik uygarlık,  Rus Ortaçağı, Bizans ve Osmanlı kültürünün izlerini taşıyan küçük bir şehirdir. Burada benzersiz mimarlıktaki Rus Kazaklarının eski kilisesi, Rus Kazaklarına atfedilen görkemli heykel, antik müze ve bu şehri Çağımızın Bir Kahramanı isimli eseri ile üne kavuşturan Rus şairi Mikhail Lermontov’un Müzesi bulunmaktadır. Arkeoloji Müzesinde antik şehir Hermonass ve eski çağ Rus şehri Tmutarakan hakkında bilgi almak mümkündür. Taman’ın yakınında tedavi çamurlu Solenoye Gölü (Tuz Gölü) ve cildi gençleştiren volkanik çamurlar vardır.

9. Krasnodar şehri, Rusya’nın zengin güney bölgesinin merkezidir. Şehrin eski adı Ekaterinodar’dır. Bu şehrin temeli 18. yüzyılda Kuban Nehrinin sağ kıyısında Rus Kazakları tarafından atılmıştır. Şu an şehirde bir tanesi 20. yüzyıl başı Rus Avangart Akımının muhteşem koleksiyonu ile ünlü Hudojestvennıy Müzesi olan birkaç müze bulunmaktadır. Şehrin dikkate şayan bir diğer özelliği, dünyaca ünlü Rus Kazakları Kuban Akademik Korosudur.

10. Rusya’nın güneyinde, genel olarak Krasnodarski Kray bölgesinde başlangıcı 15–16 yy. dayanan, özel toplum sınıfına giren “özgür insanların” torunları olan Rus Kazakları ikamet etmektedir. Buradaki birkaç yüz yıllık yaşam süresi içinde kendine öz görenek, gelenek ve yaşama tarzı oluşmuştur. Rus Kazakları, başkanları olan Atamanları kendileri seçer, önemli sayılabilecek konuları topluca görüşür, komşu bölgeler Kırım ve Türkiye’ye akınlar yaparak beslenirlerdi. Rus Kazaklarının kanındaki özgürlük, Puşkin’in de söylediği gibi, “her zaman at üstünde, her zaman dövüşmeye hazır”. At ve kılıç - Rus Kazağı için en değerli şeyler; cesur ve gözü pek insana nümüzde bile Yaman Kazak derler.

11. Kafkasya, yüzölçümü İspanya alanı kadar olan Karadeniz, Azov Denizi ve Hazar Denizi arasında yerleşen bir bölgedir. Kafkas Dağlarında Avrupa’nın en yüksek zirvesi olan Elbrus (5642) dağı bulunmaktadır. Prielbrus, Dombay, Teberda ve Arhız sağlık ve tatil merkezleri çok sayıdaki dağ kayağı, snowbord, alpinizm ve deniz uçağı hayranlarını cezp etmektedir. Kafkasların yerli halkı uzun yaşamaları ile ünlüdürler. 100 yaşından daha büyük yaştaki insanlara sıkça rastlanır. Kafkasya’nın Rus edebiyatında da özel bir yeri vardır. Bu yerlerin doğasının güzelliği, 19. yüzyılın ilk yarısındaki Kafkas Savaşının dramatik olayları, özrlüğe düşkün dağlıların eski adetleri, Puşkin, Lermontov ve Tolstoy gibi Rus şair ve yazarların eserlerinde yansıtılmıştır.

12. Kavkazskiye Mineralnıye Vodı Rusya’nın 4 adet Pyatigorsk, Kislovodsk, Essentuki ve Jeleznovodsk şehirlerini birleştiren en eski tatil merkezlerinden biridir. Burası, mineral suyun zenginliği, çeşitliği ve değeri bakımından Avrasya kıtasında bir benzeri bulunmayan ve tüm yıl boyunca kesintisiz hizmet veren yegâne tatil bölgesidir. Bu bölgede on üç değişik tipteki yüzü aşkın mineral su kaynağı ve ayrıca, benzersiz tedavi çamuruna sahip Tambukan Gölü bulunmaktadır. 100’ü aşkın tam donanımlı sağlık merkezi ve yaklaşık otuz adet turisttik ve otel tesisleri vardır. Bu merkezlerde kalp damar rahatsızlığı olan insanların tedavisi, temiz havada dozu belirlenen yürüyüş ve tedavi edici mineral su ve diğer tıbbi prosedürler ile birleştirilen “terrenkur” isimli tedavi yöntemi ile gerçekleştirilir.

15. Kafkas Dağlarında bine yakın görkemli göl vardır. Batı Kafkas’ın en büyük gölü Abrau Gölüdür. Yeşilimsi renkteki su yüzeyinde dağ ormanlarını yansıtan bu göl, deniz seviyesinden 85 metre yükseklikteki dağlı çukurda oluşmuştur. Gölün oluşma gizi halen çözülmemiştir. Tahminlere göre bu göl, Büyük Sel sırasında yolu yeni oluşan dağlarla kapanan küçük bir nehirden meydana gelmiştir. Bir başka bilmece de göl suyunun nereye gittiği konusu ile ilgilidir. Göle akan bir nehir var, dibinden birkaç kaynak suyu çıkmakta ama gölden çıkan hiçbir akıntı bulunmamaktadır. Büyük Kafkas dağlarında 2 bin metreyi aşan yükseklikte küçük ama oldukça derin bir göl vardır. Bu gölde en sıcak yazlarda bile erimeyen buzlar yüzer.

14. 20. yüzyılın başlamasına doğru 19 yüzyılda Kafkas ormanlarında neredeyse hiç hayvan kalmamıştı. Sadece burada yaşayan az rastlanır geyik, Avrupa bizonu, Batı Kafkasya dağ keçisi türleri yok olmuştu. Kafkasya koruma bölgesinin ve birkaç korunun oluşturulması ile bunların korunmasına hatta birçok başka türün de yerleştirilmesine olanak sağlamıştır. Yaban domuzları, karacalar ve senler artık az rastlanır bir şey değiller, Avrupa bizonu ve dağ keçileri de çoktur. Fakat yerel ormanların gururu, büyük, muhteşem fiziğe sahip ve görkemli Kafkasya Asil Geyiğidir. Özellikle r ve kocaman boynuzları olan erkek geyikler güzeldir. Güzellik bakımından en yakın rakipleri zarif karacalar ve Kafkasya’ya getirilen benekli geyik ile Avrupa alageyiğidir. Bu hayvanlar 8 metre uzunluğunda atlayışlar yaparak inanılmaz hızla koşarlar. Karadeniz kıyılarının astropikal ormanlarının kral sefasını ise Kafkasya ayısı sürmektedir. Bu ayı korkak bir hayvandır, otlar ile beslenir ve onunla karşılaşmak insana tehlike arz etmez.

15. Elbrus Dağı, Kafkas Dağının derin bir bel (5325) ile bölünmüş Doğu (5621) ve Batı (5642) isimli iki zirvesi bulunan dağ masifidir. Ruslar, Avrupa’nın en yüksek zirvesinin dünyanın kabul ettiği gibi Moblan olmayıp Elbrus olduğuna inanmaktadırlar. Zirvelerin birine 1829 yılında ulaşılmıştır, 20 yüzyılda ise Prielbrus bölgesi, kitlesel tırmanış bölgesi ve en büyük dağ kayağı spor ve turizm merkezi halini almıştır. Terskol, Elbrus ve Tenekli kasabalarının bölgesinde turistik köyler, yüksek evler, alpinist kampları ve halat yolları bulunmaktadır.