4
Hindistan‟da, Trinidad‟adır. Dünya genelinde bir organizasyon olan Kültür Zararlıları
ile Uluslararası Biyolojik Mücadele Servisi, Commission Internationale de Lutte
Biologique contre les Enemis des Cultures (CILB) 1955‟te kuruldu. Yönetim merkezi
Ġsviçre, Zurich‟tedir. CILB‟in ismi 1962‟de Bitki ve Hayvan Zararlıları ile Uluslararası
Biyolojik Mücadele Servisi, Organisation Internationale de Lutte Biologique contre
les Animaux et les Plants, olarak değiĢtirilmiĢtir. Bu organizasyon aynı zamanda
Uluslararsı Biyolojik Mücadele Örgütü, International Organization for Biological
Control (IOBC), olarak da bilinmektedir. Eklembacaklı zararlılar ve yabancı otların
biyolojik mücadelesine tahsis edilen bir yayın organı olan “Entomophaga” dergisi
1956‟da yayınlanmaya baĢlamıĢtır.
1.3. Mikroorganizmalar
Canlı organizmaların hepsinin popülasyonları, onların predatörleri, parazitleri,
antagonistleri ve hastalıklarının doğal etkileri ile bir düzeye kadar azaltılır. Bu iĢlem
“doğal denge” ya da “doğal denetim” olarak adlandırılır. Bu doğal etkileĢim içinde
mikroorganizmalar ve keza antagonistler çok önemli bir role sahiptir.
Mikroorganizmalar daha önceden açık olarak görülmüĢ olsalar da, hastalık nedeni
oldukları, ipek böceği, Bombyx mori (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Bombycidae),
larvalarında hastalık oluĢturan fungal etmen Beauveria bassiana üzerinde çalıĢan
Agostino Bassi tarafından ilk olarak 1835 yılına gösterilmiĢtir. Doğal çevrede, keza
besin ve ilaç üretiminde büyük önemdeki ascomycetous mantar cinsi Penicillium ve
bakterilerle çalıĢan W. Roberts, 1874‟te mikroorganizmaların birbirine engel
olabildiklerini ilk olarak göstermiĢtir. Penicillium cinsinin bazı üyeleri insan
vücudundaki belirli bakteri çeĢitlerini öldüren veya geliĢimini durduran antibiyotik
olarak kullanılan bir bileĢik olan penisilin üretir. Diğer türleri peynir yapımında
kullanılır. M. C. Potter 1908‟de bu engellemeyi hastalık etmeni mikroorganizmalar
arasında ilk olarak göstermiĢtir (Baker, 1987). Potter bu tür bir engellemeyi bitki
hastalık etmeni mikroorganizmalar arasında ortaya koymuĢtur (Baker, 1987).
Bacillus thuringiensis (Bt) ilk olarak Berliner (1911) tarafından Akdeniz un
güvesi, Ephestia (Anagasta) kuehniella Zeller, 1879 (Lepidoptera: Pyralidae)‟dan
bir Bacillus türü izole ettiğinde tanımlanmıĢ ve güveyi enfekte etmiĢ olduğu
Almanya‟nın Thuringia Eyaleti ile isimlendirmiĢtir. Bu, Bacillus thuringiensis adı
altında ilk tanımlama olmakla birlikte, ilk izolasyon değildi. Bir Japon biyolog,
Ishiwata Shigetane, 1901 yılında ipek böceklerinde sıkıntılı bir hastalığa neden olan
bir etkeni, daha önceden tanımlanmamıĢ bir bakteri olarak keĢfetmiĢtir. B.
5
thuringiensis ilk baĢta ipek böceği yetiĢtiriciliği için bir risk olarak dikkate alınmıĢ,
ancak ardından böceklerle mikrobiyal mücadelenin yüreği olmuĢtur. En eski ticari
üretim Sporeine adı altında 1938 yılında Fransa‟da baĢlamıĢtır (Lambert and
Peferoen, 1992). B. thuringiensis‟e ilginin yeniden baĢlaması, 1942 yılında bir
kültür elde eden ve izleyen araĢtırmaları ile B. thuringiensis‟in potansiyeline dikkat
çeken Steinhaus (1951)‟a atfetilmiĢtir. Angus, 1956 yılında, spor oluĢumundan
sonra meydana gelen kristal protein yapıların B. thuringiensis‟ın insektisit etkisinden
sorumlu olduğunu göstermiĢtir.
1.4. Klasik Biyolojik Mücadelenin BaĢlatılması
Avustralya‟dan dünyanın diğer bölgelerine yayılmıĢ olan ve ABD‟de Kaliforniya‟da
turunçgillerde ileri boyutlarda zarar oluĢturan torbalı koĢnil, Pericerya purchasi
Mask.‟a karĢı uğur böceği (Vedalia beetle), Rodolia cardinalis (Muls.)‟in çok çarpıcı
baĢarılı salımı, klasik biyolojik mücadeleyi kullanmanın baĢlatılması olduğu sıkça
tekrarlanmaktadır. Torbalı koĢnil, Icerya (Pericerya) purchasi Maskell, 1878
(Hemiptera: Monophlebidae) 1868 yılında güney Kaliforniyada turunçgil, armut ve
akasyada zarar yapan yeni bir istilacı tür olarak ortaya çıkmıĢtır. Bu zararlı 1880
yılına kadar Kaliforniya‟nın tamamına yayılmıĢ ve bulunduğu her yerde çok önemli
narenciye zararlısı olmuĢtur. Büyük kayıplarla karĢılaĢan ve zararın önünü alamayan
narenciye üreticileri çareyi narenciye ağaçlarını sökmek ya kesmekte bulmuĢlar.
Böcek bilimi uzmanları bu koĢnilin çok büyük olasılıkla, bu ülkeye narenciye
ithalatının çok büyük oranda yapıldığı Avustralya‟dan gelmiĢ olabileceği tahmininde
bulunmuĢlardır. BirleĢik Devletler hükümetinde entomoloji sorumlusu Charles V.
Riley‟in teklifiyle, 1888 yılında Albert Koebele adında bir uzman bir Ģekilde zararlının
doğal düĢmanlarını araĢtırmak üzere Avustralya‟ya gönderilmiĢ ve yerli uzmanlarla
birlikte en fazla ümit verici iki doğal düĢman türünü; bir parazitoid sinek,
Cryptochaetum icerya (Will.) (Diptera: Agromyzidae) ile bir uğur böceği türü
(Vedalia beetle), Rodolia cardinalis (Muls.) (coleoptera: Coccinellidae)‟in
Kaliforniya‟ya nakledilmesi baĢarılmıĢtır.
YaĢanan pek çok güçlüğe rağmen, 1889 itibariyle toplam 514 R. cardinalis bireyi
Kaliforniya‟ya ulaĢtırılmıĢtır. Bu böceklerin ilk salımından 4 ay sonra, bu uğur
böceğinin erginlerinin, daha önceden koĢnilin çok yoğun istilasına uğramıĢ 3200
dolayında meyve ağacına akın ettikleri görülmüĢtür. YaklaĢık bir yıl sonar, 1890
yılında torbalı koĢnilin tüm salgınları tamamıyla yok edilmiĢ ve narenciye endüstrisi
kurtarılmıĢ ve çalıĢanların ücretlerini de kapsayacak Ģekilde, toplam mücadele
Dostları ilə paylaş: |