Karta pracy

Agnieszka Romaneczko
KARTA PRACY

DO WIERSZA LEOPOLDA STAFFA „PO WSCHODZIE SŁOŃCA”

Leopold Staff

PO WSCHODZIE SŁOŃCA

Słońce wzeszło. Z ros nieoschły jeszcze

Ranek wiejskiej, majowej niedzieli.

Trawę świeże przebiegają dreszcze,

Jak chłód ciało po zdrowej kąpieli.

Ziemia sama sobą się zachwyca,

Że umyta, czysta, nieskalana,

Jakby jakaś niebieska świetlica

Przez anioły ślicznie posprzątana.

Pod drzewami długie, modre cienie

Przeciągają jeszcze po śnie członki,

Łan się kłoni chwaląc nieb sklepienie,

Gdzie się w śpiew roztapiają skowronki.

Jak z czerwonych ust jasne uśmiechy,

Z róż motyle wzlatują w blask wschodu,

A w oddali słomiane chat strzechy

Są jak ule złote, pełne miodu.

Jeszcze ludzie nie wyjrzeli z domu,

Wszystko młodą nowością rozkwita,

Ziemia zda się nie znana nikomu,

Jakby jeszcze nie była odkryta.

Oko patrzy dziecinnie zdumione,

Jakby pierwszy raz świat dziś widziało:

Jak to dobrze, że drzewa zielone

I że niebo nad ziemią jest całą^.

Zadanie 1.

• 
  Podkreśl w utworze Saffa te fragmenty, których nie potrafiłbyś lub które trudno by było zilustrować.
  
• 
  Na czym polega trudność?
  
• 
  Zastanów się, czy fragmenty te łączy jakieś podobieństwo?
  
• 
  Obok nazw nowo poznanych środków poetyckich wpisz ich definicje.
  

• 
  Sprawdź, czy rozumiesz zasadę działania personifikacji, porównania oraz metafory. W tym celu uzupełnij rebusy i przy każdym z nich wpisz nazwę właściwego środka poetyckiego.
  

Co robią?

...............................................................................................................................................


jak

....................................................................................................................................................


+

........................................................................................................................................

Zadanie 2.

• 
  Znajdź w utworze Po wschodzie słońca: personifikacje, porównania, personifikacje połączone z porównaniem oraz metafory, a następnie wpisz je w odpowiedni kolumny tabeli.
  
• 
  Zastanów się, w jaki sposób poszczególne środki poetyckie wpływają na budowanie wizji natury w wierszu Staffa i określ ich funkcje.
  

PERSONIFIKACJA	PORÓWNANIE	PERSONIFIKACJA + PORÓWNANIE	METAFORA
FUNKCJE

Zadanie 3.

• 
  Wypisz z wiersza Staffa czynności i stany typowo ludzkie, do których zostało upodobnione zachowanie natury:
  

1. 
   ................................................................
   
2. 
   ................................................................
   
3. 
   ................................................................
   
4. 
   ................................................................
   
5. 
   ................................................................
   
6. 
   ................................................................
   

Zadnie 4.

• 
  Wypisz z tekstu Po wschodzie słońca jak najwięcej epitetów.
  

EPITETY



Zadanie 5.

• 
  Określ właściwości przedstawionego w tekście obrazu natury, grupując cechy w odpowiednie kategorie.
  

Zadanie 6

• 
  Spróbuj zinterpretować znaczenie metafory Gdzie się w śpiew roztapiają skowronki. W tym celu objaśnij znaczenia poszczególnych składników metafory, zapisując je w postaci prostych definicji.
  

roztapiać się - ‘...........................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................’

skowronek - ‘........................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................’

śpiew - ‘................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................’

Cecha wspólna skowronka i śpiewu = ...................................................................

............................................................................................................................

• 
  Zatem:
  

roztapianie skowronka w śpiew to ‘......................................................................

............................................................................................................................

...........................................................................................................................’
Zadanie 7

• 
  Przeczytaj fragmenty wynotowane z wiersza Po wschodzie słońca i spróbuj wyjaśnić, w jaki sposób natura została w nich powiązana ze sferą świętości:
  

• 
  Ranek wiejskiej, majowej niedzieli
  

Wyjaśnienie: ............................................................................................

.................................................................................................................

• 
  Ziemia (...)Jakby jakaś niebieska świetlica/ Przez anioły ślicznie posprzątana.
  

Wyjaśnienie: .............................................................................................

.................................................................................................................

• 
  Łan się kłoni chwaląc nieb sklepienie
  

Wyjaśnienie: ............................................................................................

.................................................................................................................

Zadanie 8

• 
  Poszukaj w tekście fragmentów poświadczających obecność podmiotu obserwującego naturę i określ jego odczucia.
  

Cytat 1. „....................................................................

................................................................................”

Komentarz:..............................................................

................................................................................

Cytat 2. „..................................................................

...............................................................................”

Komentarz:..............................................................

................................................................................

Cytat 3. „..................................................................

..............................................................................”

Komentarz:............................................................

..............................................................................

..............................................................................




Zadanie 9:

• 
  Napisz krótką notatkę interpretacyjną, odpowiadając na pytania:
  

• 
  jaki jest obraz natury przedstawiony w wierszu Staffa (miejsce, czas, elementy składające się na obraz i ich charakterystyka)?
  
• 
  jak zachowuje się przyroda i do kogo się upodabnia?
  
• 
  jakie odczucia wzbudza w obserwującym ją podmiocie?
  

Natura w wierszu Leopolda Staffa Po wschodzie słońca

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Podsumowanie

• 
  Jak oceniasz obraz natury przedstawiony w wierszu Staffa? Czy budzi on pozytywne, czy raczej negatywne odczucia i skojarzenia?
  
• 
  Jak myślisz, czy taki obraz natury jest nadal aktualny? Zastanów się, gdzie można zobaczyć podobne wizje idealnego pejzażu.