Kashfiyotlar •davr nashriyoti

w
qoplam i bilan qoplangan. O'simliklar bu yerda 
\
juda kam uchraydi.
noontUgi
O ’zbekistvn M K

---

Amerika ochilishidan
ancha oldin
Abu Rayhon Muhammad ibn Ah­
mad 
Al-Beruniy 
973-yilda tavallud 
topgan. Ulug‘ o'zbek mutafakkir oli- 
mi, o'rta asming buyuk daholaridan.
O'z zamonasining hamma fanlarini, 
birinchi navbatda astronomiya, fizika, 
matematika, ilohiyot va mineralogiya 
fanlarini puxta egallagan va bu fan- 
larning rivojiga ulkan hissa qo'shgan.
Uning nasl-nasabida «berun» so'zi 
«tashqi shahar», «Beruniy» esa «tashqi 
shaharda yashovchi kishi» ma’nosini 
bildiradi. U 22 yoshida vatanini tashlab 
Abu Rayhon B eruniy
chiqib ketishga majbur bo'ladi. Qa­
dimgi Ray, Jurjon shaharlarida yashaydi. Qunt va matonat bilan turli 
xalqlar tarixi, madaniyati va tillarini o'rganadi. Shu yillarda «Qadimgi 
xalqlardan qolgan yodgorliklar» asarini yozadi. 1005-yildaXorazmga 
qaytadi va Ma’mun akademiyasida faoliyat olib boradi.
Al-Beruniy osmon yoritqichlarining harakat trayektoriyasi va shakli 
ellipsoid ekanligi haqida birinchi bo'lib fikr yuritgan olimlardan. Beru- 
niyning bu bashorati ancha keyin Kepler kashfiyotlarini ma’lum dara- 
jada oldindan aytish edi. U o'z asarlarida ayrim hodisalar to'g'risida
Abu Rayhon Beruniy mineralogiya, m ate­
matika, geografiya, geodeziya, geologiya,
dorishunoslik, meteorologiya, fizika, biolo-
giya sohalarida asarlar yozib qoldirgan.

---

ham yozgan. Masalan u birinchi bo'lib Quyosh tojini tushuntirishda 
qiziqarli xulosalarga kelgan. U astronomiya sohasida ham katta nati- 
jalarga erishgan. Beruniy 1029 ta yulduzning koordinatalari va yulduz 
kattaliklari qayd etilgan