tərk etd im ; xalqı in c itm ə k , d ü n y a m alrna h ə ris olm aq, hoqqabazlıq, c a -
d u g ə rlik e tm ə k kim i n a la y iq h ə r ə k ə tlə rd ə n ç ək in d im . M erac, q iy am ət,
savab v ə giinah h a q q m d a b ilm ə d iy im ş e y lə ri ö zü m d ən toq q u şd u rm a-
d ım , p is a d a m la rd a n q a çıb y a x şı a d am lara q o şu ld u m , düzlük və tə m iz -
liklə d o st oldum . Ç ü n k i d ü n y a d a d ü z lü k d ə n daha yaxşı bir dost o la
b ilm əz. Y alm z, d ü z lü k v a s itə s ilə tez v a rla n m a q olar. B u dövlət - p a y -
lan m aq d a azalm az, x ə r c lə n m ə k lə q u rtarm az. D üz adam padşahdan
q o rx m az, od, su, y ırtıc ı, v ə h şi h e y v a n la r v ə başqa zərə rli şeylər d ü z
ad am a z iy a n vu ra b ilm ə z . K im d ü z lü k d ə n ü z d ö n d ə rib onun m ə z iy y ə -
tini x e y rat olm aq, p u l to p la m a q lə z z ə ti ilə ə v ə z etsə, öz malını və ö m -
rünü b u d ü n y a m ə q s ə d lə rin ə ç a tm a q ü ç ü n s ə r f e tsə , o adam başına
aşağ ıd ak ı ə h v a la t g ə lm iş ta c irə oxşar:
Tacir əhvalatı.
D e y irlə r ki, bir tac irin çoxlu cavahiratı varm ış.
O nları d e şm ə k ü çü n g ü n ü y ü z d in ara b ir a d a m tutur. H əm in adam ta -
cirin e v in ə g əlib işə b aşla m a q istə rk ə n e v d ə g ö zəl b ir çəng' görür,
d iq q ə tlə o n a b a x m a ğ a b aşlay ır. B u n u g ö rə n ta c ir o n d an soruşur - ç a l-
m aq b acarırsan m ı? M u z d u r ç ə n g ça lm a q d a m a h ir idi. D eyir, bəli, b ili-
rəm . T a c ir on a “ç a l!” - d e y ə ə m r edir. M u z d u r h ə m in çəngi götürüb
g ö zəl h a v a la r çalm ağ a v ə xoş b ir sə slə o x u m a ğ a başlayır, tacir böyük
b ir zövq ilə ona qulaq asır, c a v a h irlə r isə d eşilm ə m iş qalır. Axşam o l-
d u q d a m u z d u r m u zd haqqı istəy ir. T acir deyir: - C av ah irlər olduğu
kim i də d u ru r v ə d eşilm ə m işlo r, g ö rü lm ə m iş iş m ü q ab ilin d ə muzd v e-
rilm əz. X ü lasə, m u zd u r n ə q ə d ə r d ey irsə, fa y d a verm ir, vəziyyəti belə
g ö rən m u z d u r ə s ə b ilə ş ə rə k ta c irin üstü n ə q ışq ırıb deyir: - M ən sənin
m uzd u ru n idim , h ə r n ə d e y ib sə n , onu da e lə m işə m , sən in haqqın yox-
d u r m ə n im m u zd u m u k ə s ə s ə n . T a c ir m u zd u ru n haqqırn verm əyə m əc-
b u r o lu r v ə günün boş k e ç d iy in ə, vaxtın h ə d ə r g etd iy in ə, cavahirlərin
d eşilm ə m iş q ald ığ ın a v ə işin g ö rü lm o d iy in o b axaraq d ərin fikrə dalır.
D üzlük v ə m ö m in lik arzusu q əlb im i ə lə ald ığ ın d an , istədim, iba-
d ə tlə m ə şğ u l olam . İstəd im , m ə n im alt p alta rım la ü st paltarım , xari-
cim lə d ax ilim , za h irim lə b atin im , sö zü m lə işim b ir-b irin ə uyğun g əl-
sin, çünki m öm inlik v ə abidlik şərri r ə f e d ə n m ö h k əm zirehli paltar.
xeyri c ə z b ed ən uzun k əm o n d d ir.
D üzlük v ə m ö m in liy in s ə m ə rə lə rin d ə n biri odur ki, ömrün m ü-
v ə q q ə ti, d ü n y am n fani olm ası sən i q o rxutm ur. M öm in adam bu m ü-
1 Ç ə n g - Simli çalğı alotidir.
v əq q əti dünyanın işlorino fikir verso vo onların haqqında fikirləşsə,
orada olan yaram azlıqları h əq iq ət gözüylo göror, o dünyaya əli boş g et-
m o m o k üçün cam aatı incitm okdən əl çokor, şöhrətpərəstliyi buraxar.
Q ə m v ə kədorini azaltm aq üçün öz taleyi ilo razılaşar. Dünyanın oziy-
y ə tlə rin d ə n yaxa qurtarıııaq v ə bütün günahlarını təm izləm ək üçün
in z iv a y a 1 çəkilor, ham ının m əhobbətini qazanm aq üçün həsəd və p a-
xıllıqdan ol götürər. M al-d ö v ləti itirmok qorxusundan xilas olm aq üçün
səx av əti özünə peşo edər, peşm an olm am aq üçün işi ağıl ilə görər,
təv a z ö k a r vo qo n ao tlə dolanm aq üçün axirəti yaddan çıxartm az, b ü d -
rəyib səh v etm om ok üçün işin sonunu n ə z ə rə alar, özünün rahat v ə fa-
rağat yaşam ası üçün xalqı incitm əz. M ən düzlük v ə m öm inliyin m ə z iy -
y ətləri haqqında düşündükco onlara rəğ b ətim artırdı. Lakin m on bu
dünyanın Iəzzətindən əl çokib, noqdi əld ə n vcrm ək vo nisyo dalınca
q açm ağın çotin bir iş olduğunu bilirdim , bu yolda səh v etm iş olarsam ,
belə böyük bir işin həm bu dünya, həm də ax irət işinə böyük zoror verə
b iləcəy in d o n vo onun nəticəsinin peşm ançılıq olm asından qorxurdum .
B elə old u q d a m ənim v əziy y ətim ağzındakı süm üyün oksini suda göriib
tam aha düşon vo onun başqa süm ük olduğunu təso v v ü r edorok, noqdi
buraxıb xəyali süm ük dalınca suya cum an itin voziyyotino bənzordi.
A z qalm ışdı, bu cü r qorx u lu vo kodərli d ü şü n co lo r tistün golib
m əni yoldan azdırsın v ə hor iki dünya oldon çıxsın. M on ycnidon bu
d ü nyanın işlori haq q ın d a fikirloşm oyo vo onun naz vo nem otlorini göz
q ab ağ ın a g ətirm o y o başladım . M ono aydın oldu ki, bu dünyanın n c -
m otləri şim şok q o d o r d av am sız vo ötoridir. B ununla belo, o, içdikco
şor su kim i atoş g o tiror, zohor qatışd ırılm ış bal qodohi kim i, ovvol şi-
rin, sonra öldürücü olar, ürokaçan gözol röya kim i ayıldıqdan sonra to o s-
s ü f vo hosrot doğurar. Bu dünyanı olo g o tirm ək istəyon insan ip o k q u r-
duna oxşar, no q o d o r çox toxusa, öz o l-q o lu n u o q o d o r bork bağlam ış
olar vo onun xilas olm ası o q o d o r çotinloşər.
S o n ra ö z -ö z ü m o dedim : “ Bu olm adı ki, son gah bu dünyadan o
dünyaya, gah o d ü n y ad an bu d ü n y ay a qaçırsan.
Son cyni hadiso ü stü n d o b ir-b irin i tə q sirlən d iro n iki düşm onin ho r
ikisinə b o raət q azan d ıran riy ak ar b ir qazıya o xşayırsan ki, bu yol ilo do
düşm onçilik aradan qald ırıla bilm oz.
1 İ n 7. i v a
guşonişin olm aq, dünyadan ol çokib ibadotlo m oşğul olm aq.
Miitərcim.
•
73
Dostları ilə paylaş: |