Kənardan həYƏcanlanan generatorlarin enerji GÖSTƏRİCİLƏRİ khg-nin çıxış dövrəsinin enerji göstəriciləri
Yüklə 353,5 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KHG-nin giriş dövrəsinin enerji göstəriciləri
- Aktiv elementin rejiminin gərginləşmə dərəcəsi
|
KƏNARDAN HƏYƏCANLANAN GENERATORLARIN ENERJİ GÖSTƏRİCİLƏRİ KHG-nin çıxış dövrəsinin enerji göstəriciləri İmpuls iş rejimlərinə baxaq. Aktiv elementi ümumi emitterli sxem üzrə qoşulmuş KHG-nin işində iştirak edən əsas gərginlik və cərəyanlar şək. 1-də (mühazirə 2) göstərilmişdir:  ,
burada  ,
burada Gücləndirici kimi işləyən KHG (yük birinci harmonikanın tezliyinə köklənir) üçün:
burada Bu ifadə güc gücləndiricisinin çıxış dövrəsinin energetik balansının yazılışıdır. Yükü  ,  olduqda, və  ,
burada Sonuncu ifadə tezlik vurucusunun çıxış dövrəsinin energetik balansının yazılışıdır. КHG-nin çıxış dövrəsinin faydalı iş əmsalı (FİƏ) 
burada Gücləndirici üçün
burada Kollektor cərəyanının birinci harmonikasının amplitudasının Yükdəki dəyişən gərginliyin amplitudasının kollektor qida mənbəyinin gərginliyinə nisbəti tranzistorun kollektor gərginliyi üzrə istifadə əmsalı adlandırılır  .
Beləliklə,  ,
və, uyğun olaraq, FİƏ ni artırmaq üçün çıxış cərəyanının və yükdəki gərginliyin dəyişən təşkiledicilərinin payını AE-nin çıxış dövrəsinin sabit təşkiledicilərinə nəzərən artırmaq zəruridir. KHG-nin giriş dövrəsinin enerji göstəriciləri Giriş dövrəsinin tərkibinə oyatma və sürüşmə dövrələri daxildir (şək. 1). AE-nin giriş gərginliyi  sürüşmə  və oyatma  gərginliklərinin cəmi kimi tapılır:
 .
Əgər pillə harmonik gərginliklə oyadılırsa, onda  ,
burada  .
Əgər bərabərliyin hər iki tərəfini giriş (baza) cərəyanına vursaq və alınmış hasilləri yüksək tezlikli rəqsin dövrü həddində inteqrallasaq, alarıq  , (1)
burada  , 
burada  ,
burada KHG-nin işinin effektivliyini tam qiymətləndirmək üçün faydalı siqnalın alınması ilə əlaqədar bütün itkiləri nəzərə almaq və tam FİƏ üçün düsturdan istifadə etmək lazımdır:
Adətən, tranzistor üzərində yığılmış KHG-nin faydalı iş əmsalı 70÷90% intervalında olur. Aktiv elementin rejiminin gərginləşmə dərəcəsi AE-nin elektrik rejimi anlayışı KHG-nin işinin öyrənilməsi, analizi və AE-nin işçi vəziyyətlərinin təsnifatı üçün daxil edilir. AE-nin elektrik rejiminə onun parametrləri onların qarşılıqlı əlaqəsi ilə daxil edilir. Elektrik rejimin xarakteristikalarından biri rejimin gərginləşmə dərəcəsidir. Bu parametr çıxış cərəyanı impulsunun təhrif olunma dərəcəsi ilə qiymətləndirilir. Rejimin gərginləşmə dərəcəsinin ədədi ölçüsü kimi kollektor gərginliyindən istifadə əmsalı  götürülür. Çıxış (kollektor) cərəyanı impulsunun təhrifi AE-nin cəm cərəyanının elektrodlar arasında paylanması ilə əlaqədardır. Belə ki ümumi emitterli sxem üzrə qoşulmuş tranzistor üçün emitter cərəyanı kollektor və baza cərəyanları arasında paylanır (şək. 6).
Göstərilən əlamətlərin özünü büruzə vermə dərəcəsinə nəzərən AE-nin rejimlərini, gərginləşmə dərəcəsi üzrə dörd rejimə bölmək olar: Gərginləşməmiş1 (GMR), sərhəd (böhran)2 (SR), zəif gərginləşmiş3 və güclü gərginləşmiş4 (GR) rejimlər. Bu rejimlərin oblastlarını çıxış və keçid statiki xarakteristikaları üzərində daha aydın göstərmək olar (şək. 7). Sərhəd rejimi xətti (SRX) çıxış statiki xarakteristikaları əyriləri ailəsinin ən böyük əyriliyə malik nöqtələrindən keçirilir. Ondan sağda GMR-ə uyğun oblast yerləşir. GMR kiçik giriş (verilmiş halda kiçik baza Şək. 8- də beş xarakterik dinamiki xarakteristika verilmişdir. 
Dinamiki xarakteristika AB aktiv elementin sıfır yük müqavimətinə ( İmpulsun amplitudasının azalması və onda uçqunun yaranması, əvvəl deyildiyi kimi, baza cərəyanının artması hesabına kollektor cərəyanının kəskin azalması ilə əlaqədardır. Gərginləşmiş rejimdə çıxış cərəyanı impulsunun formasını ifadə etmək üçün əlavə kəsmə bucaqları daxil edilir: yuxarı 1 Rus: недонапряженный режим 2 Rus: граничный (критический) режим 3 Rus: слабоперенапряженный режим 5 Rus: провал Yüklə 353,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|
– yük üzərindəki gərginlik; 
– kollektordakı gərginlik. Uyğun olaraq sərf olunan güc
- kollektor cərəyanının yükdə ayrılan harmonikalarının güclərinin cəmidir.
, 
olduqda, və 
,
- kollektor cərəyanının birinci harmonikasının tezliyinə köklənmiş yükdə ayrılan gücdür.
-ci harmonikanın tezliyinə köklənmiş tezlik vurucusu üçün:
- 
- yükdə ayrılan rəqsi gücdür. Köklənmiş yük halında 
(gücləndirici üçün) və 
(tezlik vurucusu üçün).
- yükdə dəyişən gərginliyin amplitudasıdır.
onun sabit təşkiledicisinin qiymətinə 
nisbəti çıxış cərəyanının forma əmsalı 
adlandırılır, yəni
- oyatma gərginliyinin amplitudasıdır, və
- giriş elektrodunda (bazada) səpələnən güc; 
- sürüşmə mənbəyindən ayrılan güc; 
- oyadıcı gücdür.
- giriş cərəyanının sabit təşkiledicisi; 
və 
- oyadıcı gərginlik və cərəyanın dəyişən təşkiledicilərinin amplitudalarıdır. KHG-nin giriş dövrəsinin energetik balansı (1) ifadəsi ilə yazılır. 
halında aşağıdakı kimi yazmaq olar:
.
) cərəyanları və çıxış cərəyanın çıxış gərginliyindən zəif asılılığı 
ilə xarakterizə olunur. Solda GR-ə uyğun oblast yerləşir. GR böyük giriş (verilmiş halda böyük baza 
) uyğundur. Dinamiki xarakteristika AC gərginləşməmiş rejimə aiddir. Bu rejimdə çıxış cərəyanı impulsu kosinusoidal görünüş alır (şək. 8- də 1 əyrisi). Dinamiki xarakteristika AD sərhəd rejiminə aid olub, gərginləşməmiş rejimi gərginləşmiş rejimlərdən ayırır. Bu halda çıxış cərəyanı impulsunun yüksəkliyi yastılanmış olur (şək. 8- də 2 əyrisi). Dinamiki xarakteristika GEA zəif gərginləşmiş rejimə aiddir. Bu hala uçquna5 malik impuls (şək. 8- də 3 əyrisi) uyğun gəlir. Dinamiki xarakteristika HFA güclü gərginləşmiş rejimə aiddir. Bu halda impuls ikibuynuzlu görünüş (şək. 8- də 4 əyrisi) alır. Uçqun absis oxundan aşağıya, kollektor cərəyanının sıfır olduğu hissəyə düşür.
və aşağı 
.