KesiM I genel rs. Mhar



Yüklə 159,58 Kb.
tarix19.10.2018
ölçüsü159,58 Kb.
#74671

..: ic ~


İÇİNDEKİLER

PROLOG

...................................................

KESiM i GENEL RS.MHAR

BÖLtJM I. İLK BİLGİLER

., .. . ..,.. , ..,.. ...,... . .. ..,.

§ i - SOSYOLOJI VE HUK.UK [,EALITESİ ...........................

I - Sosyoloji alanındaki ayrıl,klar ... " "..

II - Hukuk realitesinin bağımfoıZıığı ..............................

III - Hukuk sosyolojisinin gereldiliği ..............................



§ II - HUKUKSAL POZİTİvİzMİN KRITİÖİ ...........................

1 - Genel yönden ...................................................

A - Hukuksal pozitivizmin bilim dışı karakteri

B - Hukuksal pozitivizmln ahlak dışı karakteri

C - Hulnil{sal pozitiviLmin primitif-teolojiil: ka­

rakteri .......

D -- Hukuksal pozitivizmin ileri sosyal koşullara uy­

mazlığı ,. .......................................

1) Sekülariz9,syon (dÜnyasallaşma) ve hukuksal

po:citlvlzcr .. .. .......................................

2) Sekülarizasyon '\e yönetmenlerin sınırlandı­

rılması ................................................

II -- Hukuksal plIzitivizmin fHozofik ve sosyolojik 'göruş

açılarından kritiği .............................................

A - Filozofik yönden..........................................

1) Metafizigin zorurJluğu yönünden "......

2) Demokrasiye aykırıIığı yönünden............

3) Hukukun norrnıttif karakterine uymazlığı

yönünden ..........................................

4) Eleştiri ................................................

B - Sosyolojik y(jnden ....................................

1) Le Rlay çığırı y[nünden ........................

2) Comte - Durkheim çığıı'ı yönünden............

BÖLUM II. HUKUK REALİTESİNİN ELEMANLARı YONÜKDEN

çEşİTLİ HUKUK TEORİLERİ VE DİSİPLİNLERİ ...".

§ i - NORM " "

i - Açıklama .........................................................

ıı - Normlar düalitesi .............................................



III

1 2

?

:!

4 Ô

8

10 11 1~


1;)

15

LS

17

20 20 20

22

23 24

25

2,j



28

31

32

32



32

-...-­


5'74

İçindekiler

A - Normlar dü,ılitesiniH çeşitli h;;kuk teorilı::ri ve

disiplinleri ile ilişkisi '"''''''''''''''''''''''''''''''

B - Hukuksal pozitivizm .................................... 1) Teori olarak hukuksal pozitivizm ...............

2) Hukuk dogmatiği .................................

3) Hukuk tekniği - hukuk bilimi ..................

C - Normativist pozitivizm .................................

1) Genel açıklama .. .. . .. .. .. . ... .. .. .. ... .. .. .. ..

2) Teori olarak normativist pozitivizm .........

3) Ele§tiri . .. . .. .. . . . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . . .. . .. .. .. .. . .

4) Genel hukuk teorisi .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .

§ II -- ETİK D'EGER ..........................................................

i - Genel açıklama . . . . . .. . .. . . . . .. . . .. .. . .. . .. . . .. .. . .. . . . . .. .. .. . . ..

II - Doğal H~uk teorisi """""""""'"''''''''''''''''''''''''

III - Hukuk filozofisi """""""

A - Hukuk filozofisi - doğal hukuk teorisi ayrımı ...

B - Uğraş konusu .............................................

§ III - SOSYAL OLGU. "....................................

I - Sosyolojik hukuk teorisi.......................................

A - Ünilateralizmin sak'ı!cası ...........................

B - Sansüalizmin sakınc&sı ...................

C -- Sonuç ...........................................

II - Hukuk sosyolojisi ;......

A - Hukuk dogmatiği ve genel hukuk teorisi ile

ilişkisi . .. . . .. . .. . . . .. .. .. . . .. .. . .. . .. . . . . .. .. .. .. . .. . .. .. .. .

B - Hukuk filozofisi ile ilişkisi...........................

C - Tarih ile ilişkisi .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. ..



BÖLtJM III. HUKUK SOSYOLOJtStN1roı: VARLıK OLANA GL

§ i - HUKUK SOSYOLOJİsİNİN VARLIK HAKKINA KARŞI HU­

KUKSAL POZİTİvİzMİN İTİRAZI ..............................

§ II - NORVATİsT POZİTİvİZMİN İTİRAZI ~

i - Açıklama - '"''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''

II - Eleştiri "....

A - Konu yönünden ..........................................

1) Sosyolojik pozitivizm görüşünün yetersizliği

2) Hukuk sosyolojisinin tutumu ''''''''''''''''''

3) Normativist hukuk görüşünün yanlışlığı "

B -- Metod ,önünden .......................................

C - RudoIf Stammler'in görüşü...........................

§ III - SOSYOLOJİK poz1TİvİzMİN İTİRAZI .....................

i - Değer yargıları yönünden ....................................

A - Sosyolojik pozitivizmin anti-siyantifik (bilim

dışı) kimliği ...; "...........



",~

33 34

34

35 36



39

40 41


42 43

44 4ı 45 -18 43

49

51 51 57­

53

54 54



58 55 58

62

63

65

65



67

67 67 68 69 70 70



72 73

73

~

t f





i~

i

f



~

III


f

İçindekiler

575

B - Hukuk sosyolojisi alanında değer yargısının zo­

runluğu ...................................................

C - Etiyoloji - aksiyoloji bağıntısı ,..............

il - Dayanışmalı bütun yönünden ,

A - Açıklama ... . "... .. ... ..".......

B - Eleştiri . . ..,. . "'''''''' ." . . .. ... """ ........



74

75


76 76' 77

79


§ IV --- DOÖAL HUKUK GÖRÜŞU-NÜ..~ İTİRAZI

...........

i - Açıklama II - Eleştiri

7D

80


"""""""'"'''''''''''' , ,...................

, " .....

§ V SONUÇ , .........................

BÖLtİM 4. SOSYOLOJİK PLÜRALİzM VE HUKUK SOSYOWJİsİ:..

NİN çEşİTLERİ ,..............

§ i - RÖLA TİvİTE çEşİTLERİ .. ... ...........

i - Zaman itibariyle rölativİte .................................

II - Yer itibariyle rölatjvite """""""""""""""""'"''



III - Toplum itibariyle rölativite .................................

81

84 84

34 85 86

§ II -- VERTtKAL PLÜRALİzM VE DERİNLİÖİNE HUKUK SOS­

YOLOJİSİ . . """"'" ..,., ,...

i - Morfolojik ve ekolojik yüzey katı...........................

II - Kollektif ide ve değerler katı.............................. III - Yenilik getirici hareketler katı ..............................

IV - Eleştiri .. .. .. .. . .. .. .. .. .. ... . . . .. . . .. .. . .. .. .. .. .. ..

§ III - ORİoZONTAL PLÜRALİzM VE MAKRO, DİF'ERANSİYEL,

MİKRO HUKUK SOSYOLOJILERİ ""'"''''''''''''''''''''

87 88 88 90 92

96

i - G lo bal toplum ve makro hukuk sosyoloj isi .. .. .. .. .. .. 97

A) Global toplum "'"'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 97

B) Makro hukuk sosyolo j isi ~ J8

II - Sögonder grupmanlar ve lliferansiyel hukuk, soJyolojisi 101­

A) Terim sorunu ""'''''''''''''''''''''''''''''''''''''' lDl

B) Hukuk kadroları prob:emi 102

C) Grupmanlar iyerar§isi problemi 104

D) Devletin yeri ve rolü problemi 105

1) Açıklama ' 10fı

2) Sonuç "'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 107



III -- Sosyabilit~ biçimleri ve mikro hukuk sosyolojisi 103

A) Açıklama . ... . ... '''''''''' . ... "" . . ... . 10a

1) Endividüel ve sosya1 determinizm 10ıı

2) Klasifikasyon """""""""""""'''''''''' ... 110

B) Ele§tiri , 111

1) Endividüalizmin jüstifikasyonu 111

2) Fonksiyonel varlığııı jüstifikasyoııu """'"'''''' 113

a) Negatif normatif olgu """"""""""'''''''''' lU



!:lı


~"""'-==,b"-""­

~~~~~""''''''''''I~~'

~~~......

i


::'

576

İçindekiler

b) Değerler iyerarşJsi .., nı

3) Durkheim'la kar~ıl!1ştırma ll!>



§ IV - KRONOLOJİK ROLATİVİZM VE JENETİK HUKUK SOS­

YOLOJİSİ ..,.. 119

i - Açıklama ".. ". 119

A) Hukuk tarihi LLe ilişkisi 119

1) Gurvitch'in görüşÜ 119

2) Levy - Bruhl'ün görüşü "'''''''''''''''''''' 121

B) Hukuk filozofisi ile ili§.kisi 122

C) Tarih filozofisi ile ilişkisi 123

II - Eleşt~rii 125

A) Karışma probıemi """"'"'''''''''''''''''''''''' 126

B) Evrim probıemi""'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 12i

C) Tek çizgili gelişim prd.Üemi l:W



BÖLÜM V. GENEL DEGERLENDİR...1VIE

., 130

§ i -- FONKSİYONEL VARLlK VE DETERMİNİZM

131

§ LI - FONKSİYONgL VARUK VE ,\llL AK .."... 133

i - Bilimlerin teolojiden kurtı'.luşu problemi 133

n - Karışmazlık prensibinin eJeştirisi 134

nı -- Ahlakın yeniden kuruluşu probıemi 136

iV - Ahlak ile bilgi ilişkisi '"'''''''''''''''''''''''''''''''' 138

§ III - FONKSİYONEL VARLIGIN RASYONEL KARAKTERİ 140

-. . i - Fonksiyonel varlık ve rasyonalizm 140

II - Fonksiyonel varlık ve fonksiyonel gerçeklik " 141

i

KESİM II T,\RİHÇ:ı::

144

BÖLÜM i. İLK - ÇAG ..., " .."... 14.6

§ i - SOFİsTLER 147

i - Açıklama . .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. .. . .. . .." .. . ... .. .. . .. . .. . ; . 14'1

A) Yeri ve değeri 147

B) Sofistler ve sosyolojik espri 143

C) Volontarizm 148

D) Eşitlik anlayı~ı .. 143

ii - Eleştiri .. . .. .. .. . . .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. . .. .., .. 151

A) Sofistler ve doğal hukuk """'''''''''''''''''''' 152

B) Sofistler ve Kartezyanizm 154

C) Sofistler ve endividüalizm 157

1) Ekonomik liberalizmle karşılaştırı " 157

2) Ekzistansiyalizmle l
§ II - THUCYDIDE

159

'i

..


,~11 i

i

~

rJ



1

1

,


İçindekiler

5'7"1

§ III - SOKRA TES ,... 160

i - Açıklama, ..."... " ". 160

A) Bilgi ve ahlakın olanaklığı 161

B) Siteye bağlılık 162

II - Eleştiri ... ..." .." " " . . ... 163

A) Filozofisinden alınacak ders 163

B) Politikolojisinden alınacak ders " 164

§ IV - PLA TON 166

i - Metafizik realizmi 166

II - Sosyal realizmi .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. "" . 169

A) Platon ve brahmanizm 169

B) Sosyal sınıflar sorunu 17.0

C) Sosyalistliği , 172

III - Eleştiri . . .. . . . .. .. . . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . ; . . . . .. . . .. . . . . .. . . .. . 174

A) Sosyal realizmi yönünden 175

B) Metafizik realizmi yönünden 175



§ V - ARİsTOTELES 176

i - Konseptüalizmi '"''''''.''''' ..., 176

A) Evrensellerin karakteri .. .. ... ; .. .. .. . .. .. .. .. .. .. . 176

B) Son erek " "... 177

II - Siteye bağlılık 173

A) Site ve hukuk 179

B) Nomos kavramı 180

C) Tutuculuğu ,.. 181

D) Tehlikeli yorum biçimleri 182

III - Adalet anlayışı 183

iV - Politika anlayışı 185

A) Si te entellekisi . .. .. .. .. .. .. ... .. .. .. .. ~.. .. . .. .. .. . .. . 185

B) Yönetim biçiminde plüralizm \ 186

V - Sosyolojik plüralizmi 187

A) Sosyabilite karşılığı olarak filya 188

B) Grupman karşılığı olarak kuanonye ' 189

VI - Eleştiri 1Sg

A) Komütatif adalet anJayışı ve kapitalızn1 ,. 190

B) Distribütif ad~ilet anlayışı ve sosyalizm 191

C) Aristotelyen adaJet anlayışı ve enternasyonal iliş­

kiler " 192

D) Aristotelyen devlet anJayışının aktüel değeri' 194

BÖLtiM II. ORTAÇAG .. ..".. "'''''''''''''''''''''''''''' .: 19,5

§ i - AURELIUS AUGUSTİNUS (SAINT - AUGUSTIN) 197

i - Açıklama ".. 197

II - Eleştiri . .. .. . .. .. " 1 99

A) Devletin değeri 199

B) tık günah düşüncesi ve despotizm " 201

F.: 37

..

r--­


,

--~

, "..r~~~

578

lçin<:\elÜler

~ ~ II - İBN! HALDUN

,., o""",''',,'''''''''''''' '," 0 2Q2

i - Genel bilgiler . . , .. . .' .,.., ,., , o .. . .. . .. . . 202

II - Sosyal bilim anlaYlı;j1 .. .. .. .. . o .. . .. . .. .. .. .. .. .. ... .. .. .. . 203

A) Değer yarglıarı ve realite yargıları q,yın:ını o.." 2()":1

1) «İnşa hü~ürnleri}} nin a,moral ktmUği 204

2) «Haber hükümıerh pin ah.la~oa, kaPahlığı o"'" 2\):)

B) Anti iskolastisizmi .. .. .. .. . .. .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. . 206

1) Yorumlar " '0"""'''''''''''''''''''' ""'.'.""" o 2006

2) Ö:r.neJdeJ:' . . . , . .. .. . . .. . . .. , . .. . .. . ., , . .. .. .. . . .. . , .. . 207

lU -- ŞQşyaI metQd()lQji~uJu temelled 208

A) Goğ:r.a,Jya{:ılık . ".""'"'''' o."""'''''' ""'0""""""'" 208

J3) E),\oı;lomizın, ,.. o.., , o""'"'''''''' 209

Ç) ŞoUğa:riıtp '0'0""'''''''''''' o""" "..., '"'''''''' 210

U Aşapiyyet Ve ],{olle:ktif bilinç o"" 211

2) Asa,biyyet V(;'J ğayap,ı"mabiciInleri ,"""""""'" 2tı :n Asabiyyeto biçJınleri ve to~luro ~ ko~Üj,note düa.

litesil , ,.., , ".'"'''' 2.12

D) OTganisizmi .. . . . - .. , . , . , . .. . . .. . . .. .. .. .. . .. . . .. . , . . .. . .. . . 214

1) Zafer dönemi " 215

2) Yükselme dönemi o 216

a) İstibdad tavrı 216

'b) Ferağ tavrı o 216

3) Gerileme ve yıkılma dönemi 217

a) 'MÜsalemet tavn \ ,,,,,"""""0" 21'1

b) İsraf tavrı o 218

LV --Eleştiri .., ,..,. o""'" o'''''',''''' ...,.., " ...,. 219

A') SansÜaHzm , ,... "",,,,,,,,,,""0'"'''' " 220

B) A'ptiendividüalizm ..", o."'"'''''''''''''''''''''' o 223

G) Son birkaç söz 0"""'0'"'''''''''''''''''''''''' 224

BÖLUM nı.. R~ESANS VE AYDINLA~lUAÇAQI 227

§ i - RÖN'ESANS '"'''0''''''' ,.""..",., " , 227

i - Htlst,iya,nlığ)u ka ~ılıtrı .. .. .. .. .. . o .. .. , .. .. .. .. .. .. .. .. .. 22:3

A) İnşan;;evgisi .".. , o..""""""""""'''' , 2211

B) Evr6,nseUik o" 229

G )Evr im .. .. . . .. . .. .. . .. .. . .. . .. . . .. . .. .. .. . . , .. . .. .. . . .. . .. .. .. . 230

U - SOliyolojj.k bil~iteorisinin refütasyonu ., o, ".. o o,.."'" 231

III - SQsYQIojijt etiyoloji görüşünün eleştirisi o 233

A) Sosyo - kültürel faktörJerin değeri o .23.1

B) Ekonomik faktörlerin değeri ,.. o " o ,.. 236

iV - .Sonuç . . . . . .. .. .. .. .. o . .. . , . , , o . . . .. o . .. o .. . . .. .. .. .. o . .. .. 2313

LA) :({qlleokti! röprezantasyonlar düşünce~ln -!.'efÜtas­

.yonu ,,-00""""""""""'"'''''''''''' o..""""'"'''' 238

ın Ta,rih~el materyalizm riüşt\ncesininNft\t,asyonu ..o 2*~,

Ç) Fon],{siYQnel yarlık dü~üncesinin jüstifikasyonu o" 241

. ,.


'i

i


İçindekiler

579

'"

§ II -= A YDINLANMA ÇAGI 244

i - Aydınlanma çaltı ve sosya i bilim 244

A) Sosyolojik es pr! ve rasyonalizm .. . .. .. .. . .. . .. .. .. .. 245

B) Sosyoloji ve pratik 245

II -= Hukuk de"\'riminin ön-koşulları 24'i

, A) Teolojik düşüncenin yıkılışı 247

B) Korporasyonlarm ve feodalitenin yıkılışı '"'''''' 249

1) Korporasyonların kaldırılması """"'''''''''' 250

2) Feöda.l1tenin kaldıfi., ması .. .. .. .. ... . .. . .. . .. .. .. .. .23 t

~ III -~ SONUÇ 252

i ~ Burjuvazi ve ekonomik il(-rletne 252

II - Burjuvazi ve politik iktidar 253



III - Sosyolojinin oluşumuna katkısı """"'" """""""" 255

f

i

§ IV - KARTEZ iT ANlzM .." 256

İ - Mathesis universali§ """"""'''''''''''''''''''''''''''''' 257

11- Kartezyanizm ve rasyonalist doğal hukuk akımı 258

ltİ - Eıe$ti.'ti . . .. . . . . .. . .. . . .. .. .. . . .. . .. . .. . . . . .. . . .. . . . . . . .. . . . .. .. . 260

§ V ~ «SOSYAL FİziK» DÜŞÜNCESİ 262

i - Genel çizgileri .. .. 263

II - Boruch Spinoza'tıın görüşü '"'''''''''''''''''''''''''''''' 265

A) Bireyin rea1i teı;i .. .. .. .. .. .. . .. .. . .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. . 265

B) Toplumun realitesi 266



III -~ Eleştiri. . . . . .. . . . . . ... :; 267

A) TotalitariZmin justifikasyonu problemi '''''''''''' 268

1) Birey ve ahlak 269

2) Toplum ve ahlak 270

3) Senkretizmı .. . . . .. . .. . . . . .. .. . . .. . .. . . . . .. .. . . .. . .. .. . ... .. 271

B) Otoritarizmin jÜS1;ifikIJsyonu problemi 27'1

1) Sözle§menin juridik: mıtürü yönÜnden '''''''''''' 375

2) Sosyal düzenin kor.ınması yönünden """""" 277

C) Sonuç 279

~ VI ~ ANTİETATİsT SOSYAL VE HUKUKSAL DÜZEN DüŞüN­

CEsi i"""""""''''''''''''''''''''';'''''''''''''''''''''' 281

i ~ Hugo Grotius (Huig der Gtoot) 282

A) İnsan doğası ve sÖ5yabiUte .. ..' 282

BY Sösyal gruplar plÜraH?I1Ü "'''''''''''''''''''''''''''' ... 283

c) Devlet iktidarının sösyglöjik limitasyonu ve ana

hukUk dalları 284

D) S<2syıı.1 !;trüktürlere göre hukuksal tipoloji ""'"'' 285

E) Eleştiri ""'''''''''''''''''''''''''",,,,,,,,,,,, 285

II ~ Gottfried - Wilhelm Leibl.tiz 283

A) Ahlak ~ hukuk bağıntlsı .. 288

B) Hukuk - töplum bağıntısı 289

C) Hukuksal tipoloji 290

1) <
. i

i

J



1

'1

..

1


580

İçindekiler

,

2) Jus societatis - Jus proprietatis antagonizması 291

D) Eleştiri , , 292

1) «Sosyal doğal hukuk» anlayışının. değeri 292

2) Mülkiyet anlayışının değeri .. H """ 293

3) Jus societatis - Jus proprietatis ayırımının de­

ğeri , 295

4) «Önceden kurulu atmoni:» düşüncesinin değeri 297

§ VII - PRopozlTİvİsT VE OLGUCU AKIMLAR

.. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. 298

"

i - Giambattista Vico , 299

A) Tranzi tuar kimliği .. .. .. .. .. .. .. .. .. . ,. .. . ... .. .. . .. . 299

B) Tarihsel metod 311

C) Tarih filozofisi 302

1) Filolojik, jüridik ve filozofik tarih anlayışı ... 302

2) tl ç hal yasası .. . .. .. .. . .. . .. .. .. .. .. . .. .. . .. .. . . . .. .. .. .. . 303

D) Kollektif bilinç 304

E) Filolojik metod, sosyo~ojik hukuk görüşü ve de­

mokrasi .,., ' ,..., ".,., 3U5

G) Sosyal sınıflar teorisi :>07

1) Sosyo-politik yönden ... 307

2) İstoriko - ;3o5yal yÖr,den 30J

G) Ele§tiri " , , 310

1) Kronolojik dirıamizIn 310

a) Tarih filozofisi :, 311

b) Teleolojik metodmı jüstifikagyonu 313

2) Demokrasinin jüstmkasyonu ...~ 315

3) Sonuç ,...,."...,.., , , ,.,...,. ';, 317

a) Tarih filozofjsinin jüstifikasyonu """'''''' 317

b) Aktüel bir tarih filozofisi uyguıanmı örnı~ği... 319



II - Montesquieu .. .." , ,',.. 322

A) Tranzituar kimliği ." .". 323

1) Sosyal amptrizmi 323

2) İradenin rolÜ 324.

3) Hukuk görüşıinde s'enkretizm " 325

B) Pozitif hukukun önemi " 326

a) Örf ve adetIerin ietisnaIı durumu 327

b) Hukuksal reform, d-=vrim ve resepsiyon problemi 328

C) Hukukun negatif detemiinasyonu 331

1) Kavramın açıklanı;a .. . 331

2) Montesqııieu'nün tut Llmu 332

D) Espri jeneral problem! . 33.1

1) NatÜrü ; 335

2) Yasaların runu ve (,spri jeneral . 33?

3) Deontoloji ve volantarizm 337

E) Sosyal yasa pr.) blemi' .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. . 339

a) Doğa yasası ile hukuk yasası ih~kisi " 330



İçindekiler

58J.

/

b) Pozitif hukuKun üs;Ünlüğü ' '''''''' 34 i.

F) Politik sosyolojisi 343

a) Sosyal statik ve sosyal dinamik 343

b) Sosyal dinamizm anlayışının antisosyolojik ka­

rakteri ,. 345

c) politikanın hukuka üstünlüğü, 347

G) Eleştiri , .., 348

III - Fizyokrasi . .., , 35:.

A) Açıklama , . ."... ... .., . . ... 351

1) Sosyal yasa kavramı 352

2) Sosyal sınıflar problemi 354

3) Karışmazlık 355

4) Reformizm 35'tl

5) Lej itimite anlayışı 357

B) Eleştiri """"'''''''''''''''''''''''''''''''' 3iji)

1) Comte ve CUvillier'r;in ele§tiril3ri 359

2) Devlet görüşündeki tutarsızlık 362

3) Lejitimite ve ahlak görüşündeki yanlışlık ."... 353

LV - Ekonomik liberalizm .363

A) Açıklama , 366

1) F'izyokrasi ile ilişkisi 367

2) Ekonomik liberalizm ve sosyolojık espri ".. 36ı3

B) Eleştiri ' 370

1) Totaliter ahlak anlayışına üstünlüğü 370

2) Entervansiyonizm ile entegrasyonu 372

3) Ekonomik liberalizm ve ekonomik 'kalkınma

korelasyonu 373

4) Durkheim'ın eleştirileri """""" 37'1­

V - Antoine - Nicolas de Condorcet 37G

A) Açıklauıa 376

1) Sosyal alana siyant,fik metodun uygulanımı ... 376

2) Sınırsız iler lem e d üsüncesi .. .. . .. .. .. .. .. .. .. ... . .. .. 379

3) Sosyalbilim - politika bağıntısı 38Q

B) Ele~tiri ... . 382

a) XIX. yüzyıl bakımından 382

b) Günümüz bakımından ""'''''' 383

§ VIII - IMMANUEL KANT

. . . . . ... ,,, "'''''''''' 386

i - Gnozeolojisinin sosyal alana. uygulanımı, 386

A) Doğal alem bakınıından uygunsuzlugu." ..." 38"1

B) Moral alem bakımından uygunluğu 388

II - Etik anlayışının sosyolojık anlayış ilt\ bağdaşt.ırılmasıp 3sa A) Sansibl alem ve enteUijibl alem ayırımı yönünden 391

B) Kozalite ile determiniımin ayrıl1ğı yönünden " 393

1) Doğal zorunlUk ". ..' 393

2) Moral zoruniuk ve irade 394

~

582


İçindekiler

III - Kategorik eıuperat.ifin so~yolojik esıni He bagdaşımı 3'11

A) Genel bakımdan 397

B) Prensipleri bakım ından .. ... .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . 399

1) OLoneımi prensibI: 399

2) üniversalite prensibı """"" ... 401

3) İnsan kişiliğine saygı prensibi 403

LV - Sosyolojik e!;'ilimler .. 4\)5

BÖLt'JM IV. XiX. YÜZyıl.

§ i ~ GENEL AÇIKLAMA



.. . .. .. .. .. ... .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. .. "" . .. . .. . . . . . .. 407

4fJ7

i ~ Iilransu; Devrimi'ne karşı reaksiyon 407

II - Endüstd Devrinıi'nih :rolÜ 409

i II - JOSEPH DE MAİsTRE 41)

i - Açıklama .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. .. . . .. . .. .. . 411

A) Antirasyonalizmi 411

B) Liberalizmı ""'''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 412

C) İstorisizmı """""""""'"'''''''''' """"'''' 414

II - Eleştiri ,' 416

A) Konservatizm 41U

B) Kültür emperyalizmi fobisi '''''''''''''''''''''''''''''' 41'1

1) Din bakımll1dan """""'''''' ..:~ 419

2) Dil bakımındim '"'''''''''''''''''''''''''''''''''''' 421

C) Sonuç 421



§ III - KARL CHRISTIAN FRIEDRICP. KRAt1SE """'''''''''''' 422

i ~- Açıklama '''''''''''''' "'"'''''''''''''''''''''''' , 422

A) Sosyo - jüridik tipolo]ı 422

B) Hukukun oluşum prosfsüsÜ """'"'''''''''''''''''' 424

II - Eleştiri ... ... . "''''' , 425

A) Sosyal alanda olay ve olgu problert.i """"""'" 426

1) Olay ve olgu.. -12'7

2) Kavram ve olgu 429

B) Hukukun trifaze olUşnm prosesu:sü 431

1) Rasyonel açıklama §ernası blçimleınesi """'" 431

2) DeviYilsyonlarüı saptanması 432

3) Deviyasyonlarm giderilmesi " 434

C) Fonksiyonel varlığın özellikleri 435

1) İdeal problemi bak',mından 435

~) nöldti\11zm problemi' bakıtiUı'fdatf '''''''''''''''''. 436

3) R.csepsiyon pröblemı 'bakiııııtYdaıı 43<3

'IV ~ GroıtG WILH:EL..'\[ FRIEDRICHHEGEL "'''''''''''''''''''''' 440

i Açıklama .. . . .. .. ... .. . . .. .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. ... . .. .. .. . .. . .. 440

A) TrafiZi tuar kimli~i .. . .. .. .. .. .. . . .. .. . ... .. .. .. .. .. .. . .. . 440

:B) Sistemin in ana çİzgHt'ti . .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. . .. . 442

1) Diyalektik :deal1zrn .. ""'''''''' .. .. '"'''''''.''''''' 442

L


" i

.'


[

'/

i

LV-'

İçindekiler

583

L

2) Panteizm """"""""""""'" ..." .,"""'" 44;\

3) Devlet """ ""'"'' 446

C) Sosyal metodolo}isinin temelleri 449

1) Senkrı:ıtizm .. ""'''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 449

a) Rasyonalizmin ıÜstifikasyonu 44i}

b) Ampirizmin jüst!:'ikasyonu 451

c) Rektifikasyon 452

2) Romantizm """""'''''''''''''''''''''''''''''''' 454

a) Keyfilik " "... 454:

aa) Konu bakımından 454

bb) Metod bakımından 455

cc) DiyaJektiğin lüstifikasyonu 456

b) Politik partizanlık " """"""""""" 457

II - Eleştiri .. . .. .. .. .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. . . .. .. ... .. .. .. .. 4Ş.1)

A) Comte ile karşılaştınm """","""""'"'''''''''''' 451}

1) Evolüsyon prQblemi 453

a) Evrensel evoıüsyon olan.ağı 458

b) Deontolojik ~örü~ün zoruJ;JJQğ1J """""'"'' 461

,,2) Karışmazıık pro I;>lemi . .. .. .. . .. .. .. .. .. .. ... .. ... .. . .. 462

B) purkJ:ıeim ile kar~ılaştırım 465

1) Kavram ve terim problemi 465

a) Transand,:;ıns ve mt'tafizik 41>.'i

b) Aksiyoloji ve transandans 4tif

c) «Ampirik transandans» ve fonkSiyonel varlık 468

2) Gayst ve kollektif b;linç '''''''''''''''''''''''''''''' 470

a) Gell(~l yönden "'".''''''''''''''''''''''''''''''''' 470

b) Karşılaştırımlı y.'nden 471



~

i'

:1

ii ,

!

f

"

..ı



~

,

i

§ IV - TARİHSEL HUKUK EKOLÜ

.. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. . 473

~

i - Edm()nd Bur.k~ """"'"'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 473

II - Friedrich Karl von Savigoy """""""' """"'" 47i

A) Folksgayst '"'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 475

ın Boşlukların doldurulması 476



III ~, Eleştiııl . . .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . .. .. .. .. ... .. .. . 473

A)İstorisizm . . . . . . . . .. . . . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . .. .. . .. .. 47&

B) Kollektif ruh problemi """""""""""'"1''''''' 471ı

1) Sofizm ve demagojl kaynağı oluşu 480

2) Kollektif ruh ve kvlJektifbllll1ç , 480

3) KolJektif hallerin o',uşum prosesüsü -iSı

C) Örf v~ Metin değeri " 484

D) Sonuç '"'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 486

',~ V - LORENZ VON STEİN """"""""""" """ "'''''' 436

i - AçıJ,dıu:na, .. ... .. .. .. . .. . .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. ." .. .. ... .. .. .. .. 488

A) Toplum - devlet an1;agon.izması "'"',''''''''''''''''' 487

B) Sosyal J:ıukuk düşünc~i 488

1) Anlamı "" .., " 46S

~


[--­

­

..,...,~ >­

ı-~..

~

-=r

5M

İçindekiler

2 ) Çeşitleri . . .. . . . . .. . , . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. . .. .. .. . .. . . .. 48:)

3) Değeri 491

C) Politikolojisi .".. " 492

1) Entervansiyonizm .., " 41:12

2) Demokrasi kan~ıtlığı "o'" o' o o o..."'''''''''''' " 494

II - Eleştiri . . . . . .. . .. . . . . , . .. .. .. . . . . . . . .. . .. . o . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . 495

A) Antisiyantizm ., o """'"'''''''''''' o'"" o"" 496

B) Etatizm .. 0"""0'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 497

C) Antidemokratizm o '"'''''''''''''''''''' ..498

1) Monarşinin jüstifikasyonunda çelişki o 498

2) Devlet hukukunun halk hukukuna üstünlügü.. 499

3) Günümüz yönünder. değerlendirme' .." o"""'''' 500

D) Sonuç .. .. .. .. ... " o .. .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. .. .. . 502

, § VI - 0Tr0 VON GIERKE " .."... 504

, i - Açıklama .". , o""'" o..."" .. 501:

A) Hukuk - tÜ7.el kişi bs.ğıntısı ... o"""""""'"'''''' 503

B) Tüzel ki~ılerin ve hu~-mkun çeşıtleri 50':

1) Sosyal hukuk ve en~'ividüel hukuk ayırımı " 5u7

2) Devlet ile diger tÜzel kişilerin Hişkisi .." 501:1

3) Tüzel kişilerin c;eşit;!eri ve özelliIderi 510

C) Devletin limitasyonu 512

1) Sosyoloj ik bakımd ':tn . 512

2) Hukuksal bakımdan ' 513



II - Eleştiri .. .. . . . . o . o .. . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. .. . .. 514

A) Kendi bakımından 514

B) Günümüz bakımından 516

§ VII - PIERRE - JOSEPH PROUDHON 517

, i - Açıklama ,. o..' . " ,. 517

A) Sosyoloji tarihindeki 3 eri 517

1) Proudhon ve Marx: 51';

2) Proudhon "ıe Hegel 513

3) Proudhon ve Kant 52IJ

B) Sisteminin ana çizgileri " 520

1) Toplum - birey anUnomisi 521

2) Toplum - devlet antinomisi 523

a) Anarşizm . .. .. ' . ," . . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . .. .. .. . . .. . .. . . 523

b) Toplu:gıun idealinsyonu 524

3) Adalet anlayışı 525

C) Hukuk sosyoloj isine katkıları .." 527

1) Diferansiyel hukuk sosyolojisine katkısı ".. 527

2) Jenetik hukuk sosyo]ojisine katkısı "... 529

II - Eleştiri . . . .. . . . . . .. . o . .. . . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. 531

A) Devletsiz hukuk anlayışındaki çelişki " 531

B) Antieta tjzmindeki çeiişki . .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. . .. .. 532

C) ,Sonuç ' o, ""'"'''' o'" 533



"

~ i

i

i



i

i

i



i

r

i

İçindekiler

f

585

§ VIII - MARKSİzM .. .., , 535

i - Açıklama 5:35

A) Tarihsel materyalizm '''''''''''''''''' """"'" 53d

1) 'Hegel"in etkisi 537

2) Evrensellik ve rölativlzm ""'''''''''''''''''''''' 5~';

B) Bilimsel sosyalizm """"'"'''''''''''''''''''''''''''' 5:-\9

1) Plüvalü ""'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 5:~CJ

a) Anjam ve değerı ( 540

b ) Çeşitleri .. """'''''''''''''''''''''''''''''''''''' 541

c) Marksist çözüm tarzı 54I

2) Proleterle§me . 542

3) SürprodÜksiyon krizleri 544

Cy Entervansiyon:zm """""""""""'"'''''''''''''''' .546

1) Praksis . .. .. . . "'''' .. """"""'"'''' , " .. 546

2) De,vlet """"""'"'''''''' """"'"'''''''''''''''''''' 547

II - Eleştiri '"'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 54()

A) Cermen dü§üncesine bı:.ğlılık """'''''''''''''''''' 549

B) Rölativizm ve genelleme """"""""""'"'''''''''' 550

C) Proletarya ve adalet , 552

D) Sonuç "' , 554

§ IX - SOSYOLOJİNİN KURULUŞUNA DOGRU """"'''''''''''''''' 555

i - Claude - Henri comte de Saint - Simon 55'3

A) İstorisizmi "",,,,,""""""""" """""""""""" 556

B) Evolüsyonizmi 558

C) Politikolojisi """""'''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 560

1) İç politika bakımından """"""'"'''''''''''''''''' 560

2) Dış politika bakımından ( 563

II ~ Diğerleri """"""""""""""""""""""""""" 564

A) Sosyal fiz.yoloji ""'"'''''''''''''''''''''''''''''''''''''' 565

B) Doktor Burdin """'''''''''''''''''''''''''''''''' 565

C) Doktor Buchez """""""""""""""""""""" 566



III - Sonuç: Comte ile karşılaştırım "'"'''''''''''''''''''''' 568

A) Devrim karşıtlığı bakımından ,.. 568



B) Politik yÖnetim anlayışı bakımından 569

Yüklə 159,58 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə