Kiber jinoyatchilik tushunchasi. Kiberxavfsizlik sohasidagi xalqaro hamkorlik, kiberxavfsizlikka tahdid va muammolar

Tahdidlar 2022-yil holatiga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasining internet tarmog’i “.UZ” segmentida 110 000 dan ortiq veb-sayt domenlari ulangan bo‘lib, shulardan 38 000 dan ortig‘i faol domenlardir. Ularning 14 000 dan ortig‘i xavfsiz ya’ni SSL sertifikati bilan himoyalangan domenlar

Domenlar hamda ularda SSL sertifikatining mavjudligi yuzasidan ma’lumot.

Domenlar hamda ularda SSL sertifikatining mavjudligi yuzasidan ma’lumot.

Shuningdek, milliy kibermakonda zararli tarmoq faoliyati bilan bog‘lik 65 million hodisa aniqlandi. Ularni quyidagi kesimda turlarga ajratish mumkin

Bundan tashqari, Markaz tomonidan Yagona kiberxavfsizlik uzeli doirasida davlat organlari va tashkilotlari veb-resurslarini himoya qilish (Web Application Firewall) tizimi sinov tariqasida ishga tushirilgan boʼlib, hozirgi kunda mazkur tizimga 36 ta davlat organlari va tashkilotlarining 39 ta vebresurslari ulangan. Ushbu tizim orqali 50 dan ortiq xorijiy mamlakatlar hududlaridan amalga oshirilgan 4 510 318 ta kiberxavfsizlik tahdidlari aniqlangan va bartaraf etilgan

Bundan tashqari, Markaz tomonidan Yagona kiberxavfsizlik uzeli doirasida davlat organlari va tashkilotlari veb-resurslarini himoya qilish (Web Application Firewall) tizimi sinov tariqasida ishga tushirilgan boʼlib, hozirgi kunda mazkur tizimga 36 ta davlat organlari va tashkilotlarining 39 ta vebresurslari ulangan. Ushbu tizim orqali 50 dan ortiq xorijiy mamlakatlar hududlaridan amalga oshirilgan 4 510 318 ta kiberxavfsizlik tahdidlari aniqlangan va bartaraf etilgan

Kiberxavfsizlik insidentlarini tekshirish

Zararli kontentni aniqlash va uning axborot makonidagi huquqbuzarliklarga aloqadorligini tahlil qilish doirasida kiberxavfsizlik insidentlari tekshirilib, ularni amalga oshirish sabablari va usullari aniqlandi. “.UZ” domen zonasidagi veb-saytlarga muvaffaqiyatli hujumlarning asosiy sabablari quyidagilar: - veb-saytlar ishlashida plaginlar va dasturiy ta'minot komponentlarining eskirgan versiyalari (CMS, mavzu shablonlari, kutubxonalar va boshqalar)dan foydalanish. Xususan, aksariyat hollarda pochta xizmatlari va masofaviy ulanish modullarida kritik darajadagi zaifliklar aniqlandi (34%); - veb-saytlar ishida qo'llanilmaydigan dasturiy vositalarning, shu jumladan, ishonchli bo’lmagan manbalardan yuklab olingan konfiguratsiya fayllarining ortiqchaligi (8%); - parol siyosatiga amal qilinmaslik (58%). Xususan, tekshiruvlar natijasida axborot tizimlari va resurslari, shuningdek, ulardan foydalanuvchilarning kiberxavfsizligiga tahdid solishi mumkin bo’lgan 179 ta zararli fayl va skriptlar aniqlandi