Kitab indd



Yüklə 4,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/27
tarix10.07.2018
ölçüsü4,93 Mb.
#54728
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27



 ŞAMAXI SOYQIRIMI
 (1918 –ci il) 
BAKI 2011


Kitabda 1918-ci ilin mart–aprel aylarında Şamaxıda erməni silahlıları 
tərəfi ndən törədilmiş soyqırımdan bəhs olunur. Bakı Sovetinin yardımı 
ilə ermənilərin bu cinayətləri törətməkdə əsas məqsədləri təbii sərvətlərlə 
zəngin olan Azərbaycan ərazisində, ilk növbədə Bakı və onun ətrafında 
etnik təmizləmə aparmaqla bu əraziləri Sovet Rusiyasına tabe etməkdən 
ibarət idi.
ISBN 978-9952-8135-3-9
470710000
036-2011
qrifl i nəşr
Redaksiya heyəti
Fuad Babayev
Təranə Babayeva
Şahin Camalov
Vəli Əlibəyov
Dəyanət Musayev
Ramiz Sevdimalıyev
Layihənin rəhbəri
Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinin İnkişafına 
Yardım Assosiasiyasının Prezidenti, Şamaxının 
Millət Vəkili Elxan Süleymanov
Müəllif Tarix 
elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Məhərrəm 
Zülfüqarlı
Elmi redaktor
Tarix elmləri doktoru, professor Kərim Şükürov
© AVCİYA 2011



Ön söz........................................................................................
Giriş............................................................................................
Şamaxı soyqırımının tarixi kökləri........................................
1918–ci ildə Şamaxıda ermənilərin törətdiyi cinayətlər.....
Nəticə.........................................................................................
İstifadə olunmuş ədəbiyyat....................................................
Mündəricat 
7
10
16
23
46
50


7
90 ildən çoxdur ki, erməni diasporu beynəlxalq ictimaiyyətə 
birtərəfl i, çox vaxt yanlış və hətt a qəsdən təhrif edilmiş mənbələrdən 
məlumatlar verir. Bu gün bəzi ölkələrin parlamentləri və ictimaiyyəti 
1915-ci il hadisələrini erməni iddiaları əsasında “soyqırım” kimi ta-
nımış və ya tanımağa hazırlaşır. 
Təəssüf ki, Türkiyə 15 il əvvələ qədər bu sahədə səssiz qalmağa 
üstünlük verib, bu məsələnin zaman keçdikcə ermənilər tərəfi ndən 
gündəliyə gətirilməyəcəyini güman edib. Ancaq əksinə, erməni di-
asporu Amerika Birləşmiş Ştatlarında və bir çox başqa ölkələrdə bu 
məqsədlə sanki bir şirkət kimi təşkilatlanmış, minlərlə adam yaşa-
yışlarını təmin etmək üçün bunu özlərinə peşə seçmişdir. Erməni 
diasporu uydurma erməni soyqırımı iddialarını daima gündəmdə 
saxlayaraq bir tərəfdən dünyanın bir çox ölkələrində ermənilər ara-
sında öz mənsubiyyətlərini qorumaq məqsədini qarşısına qoyur, 
digər tərəfdən Türkiyədən kompensasiya tələbini və  hətt a torpaq 
iddialarını bir təzyiq vasitəsi kimi davam etdirmək istəyir.
Erməni diasporunun 90 ildən artıqdır, yazılı və elektron media-
da yaydığı birtərəfl i və tamamilə obyektivlikdən uzaq məlumatlar 
əlbətt ə ki, öz təsirini göstərib, yanlış  və  təhrif edilmiş iddialar 
tədricən bəzi ölkələrdə sanki yeganə həqiqət kimi qəbul edilməyə 
başlanıb.
Son illərdə Ermənistan və erməni diasporunun 1915-
ci il hadisələrini çox tez-tez ictimaiyyətin və  bəzi ölkələrin 
parlamentlərinin gündəliyinə gətirməsinin ən vacib səbəbi də bu-
dur ki, onlar 19 il əvvəl Rusiyanın ağır silahları ilə  işğal etdikləri 
Azərbaycan ərazilərini, bir milyona yaxın Azərbaycan qaçqınını və 
Dağlıq Qarabağ məsələsini beləliklə, diqqətdən kənarda saxlama-
ğa çalışırlar. Bu strategiya son dərəcə düşüncəli bir şəkildə diqqətlə 
Ön söz


8
həyata keçirilir.
Şübhəsiz ki, Ermənistan və erməni diasporu xüsusilə 1918-
ci ilin mart-aprel aylarında Azərbaycan türklərinə qarşı  həyata 
keçirdikləri qətliamları  və 1992-ci ildə darmadağın edilən Xocalı-
da əksəriyyəti qadın və uşaq olan 630 insanın qətlə yetirildiyini də 
gündəlikdən kənarda saxlamağa çalışır.
Beynəlxalq ictimaiyyət artıq həqiqətləri obyektiv mənbələrdən 
öyrənməlidir. Buna görə də Türkiyə ilə Azərbaycan bu məsələyə bö-
yük önəm verərək təhrif edilməmiş, dəyişdirilməmiş mənbələri və 
müxtəlif ölkələrdəki arxiv sənədlərini əsas dillərdə nəşr edərək dün-
ya ictimaiyyətinin obyektiv məlumatlar almasını təmin etməlidir.
Əgər Ermənistan və erməni diasporu bu günə qədər beynəlxalq 
ictimaiyyətə təqdim etdikləri məlumat və mənbələrin həqiqiliyinə 
belə inanırlarsa, Rusiya, Fransa, Almaniya, İngiltərə, ABŞ, Türkiyə, 
Ermənistan və Azərbaycandakı  sənədlərlə, mənbələrlə  və arxiv 
məlumatları ilə üzləşməkdən niyə  çəkinir? Niyə Türkiyənin bu 
mənbələrin türk, erməni və beynəlxalq tarixçi-mütəxəssislərdən 
ibarət komissiya tərəfi ndən araşdırılması ilə bağlı  təklifi ni  rədd 
edirlər?  Əgər Ermənistan və erməni diasporu ətrafl ı bir araş-
dırma nəticəsində  həqiqətlərin üzə  çıxmasından və beynəlxalq 
ictimaiyyətə bu günə  qədər qəsdən səhv məlumatların verilməsi 
faktının aşkara çıxmasından narahat deyilsə, Türkiyənin bu təklifi  
niyə qəbul edilmir?
Dünyanın bir çox yerlərində eyni regionda yaşayan və ya bir-
birinə qonşu olan ölkələrdə xalqlar uzun müddət müharibə etmiş, 
son dərəcə kədərli hadisələr baş vermişdir. Bunun ən bariz nümunəsi 
olaraq, Almaniya və Fransa arasında  İkinci Dünya müharibəsinə 
qədər yüz illər boyunca davam edən müharibələr və iki xalqın 
çəkdiyi ağlasığmaz əziyyətləri göstərmək olar. Almaniya və Fransa, 
1950-ci illərdən etibarən tarixin bu kədərli səhifələrindən dərs ala-
raq mehriban və  hətt a dostcasına qonşuluq münasibətləri yarada 


Yüklə 4,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə