Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı



Yüklə 7,98 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə170/306
tarix14.09.2018
ölçüsü7,98 Mb.
#68598
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   306

kömürçıxanna,  metallurgiya  sahələrində  fəaliyyət  göstərir.  Maşınqayırma 

şirkətləri isə siyahıda, ümumiyyətlə, təmsil olunmamışdır. 



Rusiya  TMK-sı  və  rus  kapitalizminin  formalaşmasının  xüsusiyyətləri.  Qeyd 

olunmalıdır ki,  Rusiyanın  iri korporasiyalarının təşəkkülünə rus kapitalizminin 

fonna  malaşması  prosesinin  özü  dominant  təsir  göstənnişdir.  Bu  təşəkkül 

tapmanın  xüsusiyyətləri  nədədir?  Ölkədə  iri  korporasiyalar  təbii  yolla 

«aşağıdan», kiçik və orta sahibkarlıq mühitində malların və xidmətlərin istehsalı 

və  bunu  genişləndirmək  uğranda  aparılan  rəqabət  mübarizəsində  nəzərəçarpan 

müvəffəqiyyətlər  əldə  olunması  yolu  ilə  yaranmamışdır.  Onlar  «yuxandan», 

imtiyazlı şəxslərin böyük fabrik və zavodlarla, mədənlərlə, neft və qaz yataqları 

və  başqa  istehsal  amilləri  ilə  icra  aktları  vasitəsilə  «mükafatlandırılması» 

nəticəsində meydana çıxmışdır. Onların sahibləri bazarın, rəqabətin nə olduğunu, 

xırda  sahibkarlıq  fəaliyyətinin  hansı  rol  oynadığını,  məsuliyyətli  sosial  siyasət 

həyata  keçirilməsi  zəruriliyinin  səbəblərini  dərk  etmirdi.  İqtisadiyyatın  real 

sektorunun  son  dərəcə  səmərəsizliyinin,  mürəkkəb  olan  maşmqayınna,  kimya, 

yüksək texnologiya sahələrinin, o cümlədən kənd təsərrüfatı maşınqayırmasının 

bərbad vəziyyətə düşməsinin, bütün iqtisadiyyatda güclü qeyri-mütənasibliklərin 

meydana  çıxmasının,  maşın  və  texnika,  ərzaq  idxalının  kəskin  artmasının 

səbəbləri məhz bundadır. İri sahibkarlar işləyən müəssisələrin səhmlərini almaq 

və  satmaqla,  əsas  diqqətin  birja  oyununa  yönəldilməsinə  üstünlük  verirdi. 

Bununla  əlaqədar  olaraq,  ölkə  iqtisadçılarının  bir  çoxu  (o  cümlədən  müəllif) 

Rusiyada baş verən maliyyə böhranının qeyri-adiliyini qeyd edərək, onun təbii 

(klassik), yəni böhranın tipik səbəbi olan malların və xidmətlərin izafi istehsalı 

amilinin  təsiri  nəticəsində  yaranmadığını  göstərirdilər.  Rusiyadakı  böhran, 

sadəcə olaraq, ABŞ-da və Qərbi Avropada yaxud Yaponiyada olduğu kimi, fond 

və ipoteka  «köpüklərinin»  yaranması nəticəsində maliyyə sistemində sabitliyin 

pozulması  nəticəsində  əmələ  gəlməmişdi.  Rusiyadakı  böhran  iqtisadiyyatda 

tarazlığın  pozulması  və  bunun  maliyyə-bank  sisteminin,  tənzimləmə 

qurumlarının zəifliyi, özəl sektorun texniki və struktur geriliyi, aşağı səmərəliyi, 

dünya  bazarlarından  və  oradakı  vəziyyətdən  ifrat  dərəcədə  asılılıq  səbəbindən 

daha  da  güclənməsinin  real  nəticəsi  olmuşdur.  Bununla  əlaqədar,  Rusiyada 

iqtisadi və maliyyə böhranını törətmiş əsas amilləri sadalamaq olar': 



Сухарев О.С. Структурные сдвиги и развитие финансовой и технических систем экономики: 

анализ эволюционной теории // Журнал экономической теории. 2009. №4 С. 46-47. 



424 


Cədvəl 15.2 

lx 


2009-cu

 

ildə

 

tutduğu

 

yer

 

2008-ci

 

ildə

 

tutduğu

 

yer

 

Adı

 

Sahə

 

Bazar dəyəri 

milyard dollar

 

16



 

13

 



«Газпром»

 

Neft və qaz



 

133


 

69

 



76

 

«ЛУКОЙЛ»



 

Neft və qaz

 

45

 



77

 

64



 

«Роснефть»

 

Neft və qaz



 

83

 



93

 

172



 

Сбербанк


 

Bank işi


 

58

 



157

 

211



 

ТНК-БП


 

Neft və qaz

 

28

 



173

 

168



 

«Сургутнефтегаз»

 

Neft və qaz



 

30

 



313

 

450



 

«Северсталь»

 

Metallurgiya



 

12

 



390

 

570



 

НЛМК


 

Metallurgiya

 

19

 



437

 

505



 

ВТБ


 

Bank işi


 

26

 



497

 

682



 

«Вымпелком»

 

Telekommunikasiya



 

19

 



540

 

899



 

ММК


 

Metallurgiya

 

11

 



555

 

-



 

«Мечел»


 

Metallurgiya

 

9

 



665

 

566



 

«Транснефть»

 

Neft və qaz



 

1

 



673

 

241



 

«Норникель»

 

Metallurgiya



 

30

 



729

 

548



 

«Татнефть»

 

Neft və qaz



 

11

 



770

 

679



 

АФК «Система»

 

Telekommunikasiya



 

8

 



1040

 

1177



 

«НОВАТЭК»

 

Neft və qaz



 

17

 



1168

 

-



 

ФСК «ЕЭС»

 

Energetika



 

13

 



1200

 

1929



 

«Уралкалий»

 

Kimya sənayesi



 

9

 



1258

 

1349



 

«РусГидро»

 

Energetika



 

12

 



1303

 

1297



 

Банк Москвы

 

Bank işi


 

4

 



1317

 

_



 

Х5 Retail Group

 

Ticarət və iaşə



 

9

 



1388

 

1676



 

. «Силвинит»

 

Kimya sənayesi



 

6

 



1537

 

-



 

ТМК


 

Metallurgiya

 

4

 



1577

 

-



 

«Распадская»

 

Kömür hasilatı



 

4

 



1775

 

-



 

«Магнит»


 

Ticarət


 

6

 



1913

 

1921



 

«Ростелеком»

 

Telekommunikasiya



 

4

 



1951

 

1866



 

«Полюс Золото»

 

Qızıl hasilatı



 

9

 



* Reytinq «Forbes»-in 2009-cu il üzrə məlumatlarına görə, satışın, mənfəətin məbləği, 

aktivlərin həcmi və bazar dəyəri əsasında tərtib olunmuşdur. 



425 


Yüklə 7,98 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   306




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə