Direktorlar Şurasına həvalə olunmuşdur və bunların bəziləri istisna edilməklə,
onun tərəfindən İcra Şurasına verilə bilər. Direktorlar Şurasının iclasları adətən
ildə bir dəfə, BVF və DB-nin İllik Yığıncağı zamanı keçirilir.
BVF-in gündəlik işi onun mənzil-qərargahında, üzv-dövlətlər yaxud
onların qrupları tərəfindən seçilmiş 24 icraçı direktor və İcra Şurası tərəfindən
təyin edilən, onun Sədri olan Sərəncamçı-direktor tərəfindən yerinə yetirilir.
Sərəncamçı-direktor eyni zamanda BVF heyətinin rəhbəridir. İcra Şurasının
iclasları adətən həftədə bir neçə dəfə keçirilir.
Bütün üzv-dövlətlərin təmsil olunduğu iki idarəedicilər komitəsi -
Beynəlxalq Valyuta-Maliyyə Komitəsi (International Monetary and Financial
Committee) və İnkişaf üzrə Komitə (Joint IMF - World Bank Development
Committee) mövcuddur. BVMK - məşvərətçi orqandır və hazırda BVF-in 24
direktorunun təmsil etdiyi eyni ölkədən yaxud ölkələr qrupundan olan 24
direktordan (və ya onların müavinlərindən) ibarətdir. BVMK tövsiyələr verir və
Direktorlar Şurası qarşısında Fondun rəhbərliyinə nəzarət və beynəlxalq
valyuta-maliyyə sisteminin uyğunlaşdırılınası sahəsində onun vəzifələrinə aid
olan məsələlər üzrə hesabat verir. Adətən onun iclasları ildə iki dəfə, yaz və illik
yığıncaqları vaxtı keçirilir.
İnkişaf üzrə Komitə (rəsmi olaraq; Bankın və Fondun Real Resursların
İnkişaf etməkdə olan ölkələrə Verilməsi üzrə İdarəedicilər Şuralarının Birləşmiş
Nazirlər Komitəsi) Dünya Bankı ilə BVF-in müştərək orqanıdır və onun
tərkibinə DB-nin yaxud BVF-in 24 direktoru və ya onların müavini daxildir.
Komitə BVF və DB-nin İdarəedicilər Şuralarına inkişafın ən mühüm məsələləri
üzrə, habelə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqtisadi artımın dəstəklənməsi üçün
lazım olan maliyyə resurslarına dair tövsiyələr verir. BVMK-də olduğu kimi,
onun iclasları da, adətən ildə iki dəfə keçirilir.
Müstəqil qiymətləndirmə şöbəsi. Müstəqil Qiymətləndirmə Şöbəsi
(MQŞ) 2001-ci ildə BVF-də şəffaflığın və hesabatlığın təmin olunması, onun
biliklərin toplanması ənənələrinin möhkəmləndirilməsi məqsədilə siyasətinin və
fəaliyyətinin müstəqil və obyektiv tərzdə qiymətləndirilməsi üçün
yaradılmışdır. MQŞ-nin işinin əsas metodu Fondun mandatına uyğun olan
məsələlər: BVF-in siyasətinin ümumi tədbirlərinin mütəmadi qaydada
qiymətləndirilməsi; BVF-in iqtisadi siyasətə dair tövsiyələrinin həm nəzarət,
həm də BVF-in resursları ilə dəstəklənən proqramlar baxımından ölkələrarası
müqayisəli təhlilinin aparılması; ölkələrdə yerinə yetirilmiş əməliyyatların
579
qiymətləndirilməsi üzrə müstəqil təhlilin həyata keçirilməsidir. MQŞ öz
səlahiyyətləri çərçivəsində Fondun rəhbərliyindən asılı deyil və çıxardığı
nəticələri təqdim etdiyi Fondun İcra Şurasından ayrıca fəaliyyət göstərir.
BVF-in beynəlxalq ticarət siyasəti məsələlərinin həllinə cəlb olunmasının
qiyıuətləndirilməsi MQŞ tərəfindən 2009-cu maliyyə ilinin sonunda başa
çatdırılmış və 2009-cu ilin iyununda Şurada baxılmaq üçün qəbul edilmişdir.
Şura ilin əvvəlində BVF-in idarə olunmasının MQŞ tərəfindən
qiymətləndirilməsinin müzakirəsi ilə yanaşı, onun 2008-ci ilin yanvarında
BVF-in resursları ilə dəstəklənən proqramlarda nəzərdə tutulan struktur
dəyişikliklərinin aparılması tələblərinin yerinə yetirilməsinə dair rəhbərlik
planına da baxmışdır. Tövsiyələrin yerinə yetirilməsi üzrə rəhbərlik planları
MQŞ tərəfindən xarici qiymətləndirilmə keçirildikdən sonra yaradılan təməlin
bir hissəsidir və MQŞ-nin Şura tərəfindən bəyənilən tövsiyələrinin yerinə
yetirilməsi üzərində mütəmadi nəzarətin və monitorinqin aparılması məqsədi
daşıyır.
2009-
cu ilin yanvarında Şura MQŞ-nin 2008-ci il üzrə tövsiyələrin
yerinə yetirilməsi barədə dövri Hesabatını müzakirə etdi. Müzakirə nəticəsində
Şura MQŞ-nin tövsiyələrinin Fondun fəaliyyətinə güclü təsir göstərdiyi barədə
qənaətə gəldi. Hesabatın nəticələri İcraçı direktorlar tərəfindən dəstəkləndi və
növbəti dövri hesabatın həyata keçirilməsi üçün nəzarət göstəriciləri təsdiq
edildi.
2009-cu maliyyə ilinin sonuna MQŞ qiymətləndirmə üzrə iki hesabat
hazırladı: «BVF-in üzv-dövlətlərlə qarşılıqlı münasibətləri» və «BVF-in elmi
tədqiqatlar proqramı». Bunlarla yanaşı, qlobal iqtisadi və maliyyə böhranı
ərəfəsində Fondun rolunun qiymətləndirilməsi, o cümlədən inkişaf etmiş
ölkələrə münasibətdə nəzarətin səmərəliliyi məsələləri: sistemli risklərin aşkar
olunması
(məsələn, zəif cəhətlərin qiymətləndirilməsi); çoxtərəfli
məsləhətləşmələr və bazarları formalaşan bəzi ölkələrdə kapitalla əməliyyatlar
və maliyyə sektoru sahəsində tövsiyələrə münasibə-tin öyrənilməsinə
başlanılması bəyan edildi. MQŞ-in direktoru Tomas Beme 2009-cu il iyulunda
tutduğu vəzifədən istefa vermək haqqında niyyətini bildirdikdən sonra gələcək
mövzuların təklifi və seçimi yeni direktor təyin olunanadək təxirə salındı.
MQŞ-nin fəaliyyəti və hesabatları barədə əlavə məlumatlar
www.ieo-
imf
org saytında yerləşdirilmişdir.
B VF-in audit mexanizmlərinə xarici auditor firması, daxili audit bölməsi
580
və bu iki strukturun işinə nəzarət edən Xarici Audit üzrə Komitə daxildir
(XAK).
İcra Şurası XAK ilə məsləhətləşməklə xarici auditor firmasım seçir və
İcraçı Direktor tərəfindən təyin olunur. Firma hər il xarici audit yoxlamalarının
aparılma-sına və BVF-in maliyyə hesabatlarının, V Maddənin 2 (b) bölməsinə
və heyətin pensiya təminatı Planına uyğun olaraq idarə edilən hesabların
auditinin yekunları üzrə hesabatların təqdim olunmasına görə cavabdehdir.
Xarici auditor fınnası, adətən 5 il müddətinə təyin olunur. Hazırda BVF-in xarici
auditoru Deloitte&Touche LLP fınnasıdır. Firma 30 aprel 2009-cu ildə başa
çatmış maliyyə ilində BVF-in maliyyə hesabatlarının auditinin nəticələri üzrə
məruzəsini qeyd-şərtsiz təqdim etmişdir.
Daxili audit Daxili Təftiş və Nəzarət İdarəsi (DDTNİ) tərəfindən,
risklərin idarə olunması proseslərinin səmərəliliyinin, BVF-in fəaliyyətinə
nəzarət və idarəçiliyin yoxlanılması məqsədilə müstəqil həyata keçirilir. DDTNİ
Risklərin İdarə Olunması üzrə Məşvərət Komitəsinin (RİOMK) katiblik
funksiyalarını da yerinə yetirir. DDTNİ hər il təqribən 25 auditor yoxlaması və
təftişi, 0 cümlədən maliyyə təftişləri, informasiya texnologiyalarının, əməliyyat
mexanizmlərinin və səmərəlili-yin yoxlanmasını həyata keçirir. Maliyyə
təftişləri zamanı nəzarət mexanizmlərinin, BVF-in maliyyə aktivlərinin və
hesablarının qorunmasının təmin olunması və idarə edilməsinin adekvatlığı
nəzərdən keçirilir. İnformasiya texnologiyalannm yoxlan-ması aparılarkən
informasiya sistemlərinin münasibliyi və informasiyanın qorunması səviyyəsi
qiymətləndirilir. Əməliyyat mexanizmləri və onların səmərəliliyi, mövcud
proseslər və bununla bağlı olan nəzarət mexanizmləri, əməliyyatların
səmərəliliyi və təsiri onların BVF-in ümumi məqsədlərinə uyğunluğunu
yoxlamaq üçün aparılır. DDTNİ-nin mütərəqqi təcrübəyə uyğun olaraq BVF və
XAK rəhbərliyi qarşısında hesabatlı olması onun müstəqilliyini təmin edir.
Bundan başqa, DDTNİ hər il İcra Şurasını öz iş proqramı, apardığı yoxlamalar
və təftişlər nəticəsində çıxardığı nəticələr və verdiyi tövsiyələr barədə
məlumatlandırır.
XAK İcra Şurası tərəfindən seçilən və Sərəncamçı Direktor tərəfindən
təyin edilən 3 üzvdən ibarətdir. Fondun reqlamentinə uyğun olaraq, XAK illik
auditor yoxlamaları üzərində nəzarəti həyata keçirir. Onun səlahiyyətləri İcra
Komitəsi tərəfindən təsdiqlənir. Komitənin üzvləri rotasiya qaydasında 3 il
müddətinə təyin olunur və Fonda tabe deyil. XAK üzvləri müxtəlif üzv-
581
Dostları ilə paylaş: |