Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı
Yüklə 7,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- London klubu
- Referatların mövzuları
in bəyəndiyi iqtisadi proqramın həyata keçiriləcəyi öhdəliyini qəbul etməli və onunla borc barədə müqavilə imzalamalıdır. BVF-in borclarının verilməsinin ayrılmaz şərti olan sabitləşdinnə proqramı, adətən borcalan ölkədə məcmu tələbatın məhdudlaşdırılma-sına və milli ixracın artırılmasına istiqamətlənmişdir. Kreditorlar bu proqramı borcalan ölkənin xarici borclar üzrə ödəmələri həyata keçirməsinə başlaması üçün cari əməliyyatlar hesabının tarazlaşdırıl- masınm zəruri şərti hesab edirlər. Hazırda Paris klubuna 19 ölkə (o cümlədən 1997-ci ildən Rusiya) daxildir. Onun iclaslarında inkişaf etməkdə olan ölkələrin dövlət borcu məsələlərinə baxılır. İnkişaf etməkdə olan ölkələr və postsovet ölkələri tərəfindən borcların qaytarılması problemi kəskinləşdiyindən, klub 1980-1990- cı illərdə xüsusilə fəal işləmişdir; onun iclaslarında BVF-in, BYİB-in, İƏİT-in, UNIDO-nun müşahidəçiləri iştirak edir. Rusiyanın və MDB-nin başqa ölkələrinin Qərbi Avropadan olan kreditorlara borcu azaldığına görə, London və Paris klubları Afrikanın və Latın Amerikasının inkişaf etməkdə olan ölkələrinin borclarına daha böyük diqqət yetinnəyə başlamışdır. London klubu başqa ölkələrə verdikləri pul vəsaitlərinin qaytarılması zərurəti ilə qarşılaşan, Paris klubunun xidmətlərindən istifadə imkanlan olmayan özəl kom-mersiya banklarını birləşdirir. Bu özəl kredit idarələri danışıqların aparılması üçün ən iri kommersiya banklarının (400-dən çox) daxil olduğu London klubuna müraciət edir. Klub 1980-ci illərdə beynəlxalq borclar probleminin kəskinləşməsi ilə əlaqədar olaraq yaradılmışdır. London klubu BVF və «Böyük Yeddiliyin» tövsiyələrinə əməl edir. Ümumi etirafa əsasən, London klubu yalnız özəl bankları təmsil etdiyinə görə, onunla danışıqlar aparmaq Paris klubu ilə müqayisədə xeyli çətindir.
• Vahid beynəlxalq maliyyə sistemi - milli maliyyə sistemlərinin, ilk növbədə onların xarici sektorlarının, çoxsaylı beynəlxalq maliyyə idarələrinin və təşkilatları-nm, bankların, habelə TMK-nın maliyyə bölmələrinin məcmusudur. Beynəlxalq maliyyə qurumlarına güclü özəl kommersiya bankları, beynəlxalq dövlətüstü və başqa idarələr, be}məlxalq maliyyə-bank idarələri (o cümlədən BMT sistemində) daxildir. Beynəlxalq valyuta sistemi qlobal maliyyə sisteminin mühüm hissəsidir. 613
•
Beynəlxalq valyuta bazarlarında müxtəlif ölkələrin val}aıtaları dünya valyutalarına transfomıasiya olunur və maliyyə qurumları arasında hərəkət edir. Onların transformasiyası beynəlxalq pul, yəni beynəlxalq maliyyə-iqtisadi və ticari əməliyyatlara xidmət göstərən valyuta vasitəsilə baş verir. ABŞ-m milli valyutası olan dollar başlıca beynəlxalq pul vahididir. Avro da, ancaq nisbətən kiçik miqyasda analoji fıınksiyanı yerinə yetirir. •
Beynəlxalq banklar nəhəng məbləğdə maliyyə resurslarını səfərbər edib, mənfəət əldə olunması üçün investisiya kimi istifadə edilməsi məqsədilə bir ölkədən başqasına köçürməklə, vahid dünya maliyyə sisteminin fonnalaşmasında getdikcə daha böyük rol oynayır. Nəticədə kapitalın transmilliləşməsi, onun dövlətlərarası (ölkələr arasında) yerdəyişməsi və çarpazlaşması, qlobal və regional-qitə xarakterli iri bank-maliyyə qruplarının əmələ gəlməsi prosesi sürətlənir. •
Bretton-Vudsun qurumları olan BVF və DB, onların qitə-regional bankları maliyyə bazarlarının tənzimlənməsində mühüm rol oynayır. Qlobal böhran dövründə bu bankların rolu G-20-nin tövsiyələrinə müvafiq olaraq gücləndirilmişdi. Amma əvvəlki uğursuzluqlarını nəzərə alsaq, BVF-in pozitiv nəticə əldə edəcəyi şübhə doğurur. •
Dünya maliyyə bazarı maliyyə qruplarının və maliyyə mərkəzlərinin əsas fəaliyyət sahəsidir; TMB-lər kreditlər verir, ödəmə əməliyyatlarını aparır, qiymətli kağızlarla çox müxtəlif işləri yerinə yetirir. TMB-lər tərəfindən, habelə hecinq fondları və derivativlər vasitəsi nəhəng həcmdə özəl kommersiya (ssuda) kapitalının hərəkətə gətirilməsi dünya maliyyəsinə və iqtisadiyyatına, milli maliyyə və iqtisadi sistemlərinin vəziyyətinə xüsusilə güclü təsir göstərir. Onların açıq-aşkar neqativ rolunu nəzərə alaraq, dünyanın iqtisadi güclərinin liderləri G-20 çərçivəsində keçirilən sammitlərdə fəaliyyətləri üzərində nəzarətin ciddiləşdirilməsi barədə qərar qəbul etmişdir. Bu məqsədlə Maliyyə Sabitliyi Şurası yaradılmış və ona BVF ilə birgə bu sahədə nəzarət instansiyası səlahiyyəti verilmişdir. •
Beynəlxalq borclanma məsələlərini tənzimləyən Paris və London klubları fəaliyyətinin səciyyəvi olması ilə fərqlənir. Bu borclar (xüsusilə də yoxsul ölkələrdə) artdığına görə, həmin qurumların beynəlxalq borclanma problemlərinin həllində tənzimləyici rolu güclənir. 614 Yoxlama sualları 1.
Dünya maliyyə sisteminin və valyuta sistemlərinin tiplərinin mahiyyətini izah edin. Onların tarixi təkamülü necə və hansı səbəblərdən baş vennişdir? 2.
BVF və DB niyə Bretton-Vuds idarələri adlanır? Onlar dünya valyuta sistemində hansı rolu oynayır? 3.
edin. 4.
BVF nə vaxt və hansı məqsədlə təsis olunmuşdu? Onun əsas vəzifələri nədir? Qlobal böhran dövründə BVF-in fəaliyyəti niyə tənqid olunurdu? 5.
başqa beynəlxalq maliyyə qurumları daxildir? Bu bank hansı ölkələrə yardım göstərir? 6.
nəzarət üzrə Bazel Komitəsi hansı rolu oynayır? 7.
AYİB nə vaxt və hansı məqsədlər üçün yaradılmışdır? 8.
AMB-nin funksiyaları nədən ibarətdir? 9.
İslam banklarının fəaliyyətinin özəlliyi nədədir? 10.
Beynəlxalq maliyyə mərkəzlərinin formalaşmasının təhlilini verin. Onlardan əsasları hansılardır və harada yerləşir? Bu mərkəzlər necə fəaliyyət göstərir? 11.
mərkəzlərin tipləri. 12.
Paris və London bank klubları («pulları»), onların fəaliyyətinin ümumi və özəl cəhətləri. 13.
Dünya iqtisadiyyatında böhranların aradan qaldırılması və inkişafındakı tsikllərin hamarlanması məqsədilə G-20 sammitlərində hansı tədbirlər görülmüşdü? Referatların mövzuları 1.
G-20 çərçivəsində dövlət və hökumət başçılarının Vaşinqtonda və Londonda keçirilən sammitlərinin əsas qərarları 2.
və nəticələri 3.
Dünya iqtisadiyyatında beynəlxalq maliyyə mərkəzləri 615 Yüklə 7,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|