Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı
Yüklə 7,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dünya iqtisadiyyatında Rusiyanın yeri.
- Rusiyanın ixracının əmtəə strukturu*, % İllər 1999
iqtisadiyyatın bütün sektorlarının artıma doğru meylini nümayiş etdirir. Həmin illərdə ölkə təsərrüfatının bütün makroiqtisadi göstəriciləri əlverişli olmuş, pozitiv dinamika (2010-cu ildəki yüksək, 12% inflyasiya istisna olunmaqla) nümayiş etdirmişdir. Bir cəhəti də qeyd etmək lazımdır ki, Rusiyanın dövlət borcu getdikcə azalır. 1999-cu ildə bu göstərici 73,39% idisə, 2008-ci ildə 20,7% olmuş, 2010-cu ilin nəticələri üzrə bir qədər artmışdır (21,1%). Dünya iqtisadiyyatında Rusiyanın yeri. 2010-cu ildə Rusiyanın iqtisadiyyatı qlobal rəqabət qabilİ5^ətinə görə dünyada 63-cü yerdə qərarlaşmış, qlobal rəqabət qabiliyyəti indeksi (GCI - Global Competitiveness Index) isə 4,15 olmuşdur. Ən yaxşı nəticə 2009-cu ildə GCI 4,31-ə bərabər olduqda, 51-ci yer əldə edilmişdir. Rusiyanın beynəlxalq iqtisadi əlaqələrdə iştirakının göstəriciləri 8.3 cədvəlində verilmişdir. Cədvəl məlumatlarından ötən 10 il ərzində ölkənin xarici ticarətinin artım dinamikasının yüksək olduğu görünür. 1999-cu ildən 2008-ci ilədək olan dövrdə Rusiyanın əmtəə ixracının artımı xüsusilə intensiv idi. İxracın ən yüksək artımı 2004-2008-ci illərə təsadüf edir: 2008-ci ildə onun həcmi 400 milyard dollar olmuşdur. Amma 2009-cu ildə dünya bazarlarında neftin qiymətinin ucuzlaşması nəticəsində Rusiyanın ixracı 303,3 milyard dollara düşmüşdü. Onu da qeyd edək ki, dünya üzrə ticarət dövriyyəsində Rusiyanın payı böyük deyil: 1999-cu ildə 1,03% olan bu göstərici 2008-ci ildə 2,44%-ə yüksəlmiş, 2010-cu ildə isə 2,07%-ə enmişdir. Sonuncu 10 il ərzində Rusiyanın xarici ticarət balansının müsbət olması onun ixracının idxalından çox olduğunu sübut edir. Lakin bu göstərici balanslaşdırılmamışdır və ölkənin xarici ticarətinin ümumi dövriyyəsinin ±5- 7%-ini təşkil edir (cədvəl 8.4). Deyildiyi kimi, Rusiyanın ixracının əmtəə strukturunda əsas xammal növləri üstünlük təşkil edir və ölkənin ixracında bunun payı 64-77%-dir. İkinci yeri filizlərin müxtəlif növləri, metallar, qiymətli daşlar və qeyri-sikkə qızılının ixracı tutur. Hazır məmulatlar ixracının xüsusi çəkisi cəmi 4% təşkil edir. Eyni zamanda ölkə maşın və texnikanın, ərzaq və istehlak mallarının, demək olar ki bütün növlərinin idxalçısıdır. Məhz bu, ölkə təsərrüfatının tarazlaşdırıl- madığının sübutudur. İxracın coğrafi strukturu 8.5 cədvəlində göstərilmişdir.
Cədvəl 8.3 Rusiyanın xarici iqtisadi əlaqələrdə iştirakının əsas göstəriciləri* (milyon dollar) Göstəricilər
Həcm 75665
105565
101884
107301
135929
183207
243799
303926
354403
471765
303388
340500
Dünya
ticarətin- dəki pay
1,03
1,18
1,28
1,33
1,43
1,56
1,79
1,98
2,13
2,44
2,06
2,07
Ticarət
balansı
32078
56440
42744
40238
52252
76087
105822
122765
108566
150595
92404
98000
* Müəllif tərəfindən UNCTAD-ın məlumatları əsasında tərtib olunmuşdur, 2010. Cədvəl 8.4 Rusiyanın ixracının əmtəə strukturu*, % İllər
Xammalın əsas növləri 64,51
65,64
66,22
68,05
69,62
71,30
74,60
75,01
74,24
76,71
77,02
Ərzaq
2,83
2,71
2,99
3,66
3,44
2,41
2,51
2,36
3,03
2,60
3,80
Kənd
təsərrüfatı və
emal olunmamış materiallar
3,71
3,38
3,63
3,96
3,76
3,49
3,14
2,94
3,05
2,44
2,47
Filizlər, metallar, qiymətli daşlar və qeyri-sikkə qızılı
16,51 16,32
13,88
11,63
11,15
11,84
10,20
10,89
10,43
8,23
7,50
Kimya məhsulları
6,33
6,53
6,32
6,11
6,07
5,90
5,39
4,78
5,06
5,98
5,32
Maşın və nəqliyyat vasitələri
6,11
5,43
6,96
6,58
5,96
5,06
4,15
4,02
4,19
4,04
3,89
İdxal
Xammalın əsas növləri 32,18
31,85
28,63
27,10
25,86
24,02
22,60
20,58
18,71
18,53
22,72
Ərzaq
24,16
19,97
20,59
20,33
19,41
17,40
16,85
15,25
13,79
13,23
17,62
Kənd
təsərrüfatı və
emal olunmamış materiallar
1,79
2,19
1,77
1,53
1,45
1,30
1,12
1,08
1,00
0,93
1,26
Filizlər, metallar, qiymətli daşlar və qeyri-sikkə qızılı
3,87 5,19
3,80
3,19
2,91
3,29
3,06
2,81
2,55
2,69
2,22
Kimya məhsulları
9,98
11,67
12,61
12,10
12,44
12,15
12,74
12,98
11,74
11,01
14,30
Maşın və nəqliyyat vasitələri
28,03
29,12
32,60
35,75
37,93
41,84
43,62
47,31
52,20
53,62
41,86
* Müəllif tərəfindən UNCTAD-m məlumatları əsasında tərtib olunmuşdur, 2010. Yüklə 7,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|